کاهش ۰/۸درصدی اشتغال ناقص طی ۵ سال گذشته

با توجه به تحولات بازار کار کشور در سال‌های اخیر، بررسی برخی شاخص‌های آن می‌تواند حاوی اطلاعات مهم برای کارشناسان و فعالان این عرصه داشته باشد. اشتغال ناقص یکی از این شاخص‌هاست.

به گزارش ایرنا، طبق تعاریف بین‌المللی، فردی شاغل محسوب می‌شود که در طول هفته‌ مرجع، حداقل یک ساعت کار کرده یا غایب موقت از کار بوده است. از طرفی برخی از افراد به دلیل شرایط زندگی نمی‌توانند مدت طولانی بیکار بمانند و در نتیجه کاری را می‌پذیرند که مناسب آنها نیست. اگر چه این افراد با توجه به معیار حداقل یک ساعت کار، در زمره‌ بیکاران قرار نمی‌گیرند اما به طور همزمان در جست‌وجوی کار مناسب‌تر نیز هستند. به شغل این افراد که به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن شغل با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیرکاری و... کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار می‌کند و خواهان انجام کار اضافی هستند، اشتغال ناقص می‌گویند.

اشتغال ناقص به سه رده زمانی، درآمدی و مهارتی تقسیم می‌شود و تحت تاثیر سطح توید، مناسبات، سرمایه‌داری و نیروی کار فصلی است. همچنین برخی از بنگاه‌های تولیدی کشور به دلیل تحریم‌های آمریکا و شرایط اقتصادی حاکم بر کشور تعطیل و تعدادی نیز تولید خود را کاهش داده‌اند و کارفرماها برای اینکه به تعهدات خود عمل کنند از نیروی کار نیمه‌وقت و ساعت کار محدود استفاده می‌کنند و این امر موجب کاهش ساعت کار و اشتغال ناقص شده است.

طبق آمار، در سال ۹۵ نرخ بیکاری به ۱۲.۴درصد رسید که ۱۰.۳درصد از جمعیت شاغل کشور اشتغال ناقص داشتند. این رقم در سال بعد رشد نامحسوس ۰.۱درصدی داشت.

سال ۹۷ و همزمان با خروج آمریکا از برجام (۱۸ اردیبهشت ۹۷) و اعمال تحریم‌ها بر کشور، اشتغال ناقص ۰.۵درصد افزایش یافت. اگرچه در سال ۹۸ شیوع بیماری کرونا نیز علاوه بر تحریم‌ها فشار مضاعفی را به کشور وارد کرد اما اشتغال ناقص روند نزولی را در پیش گرفت و در پایان سال این رقم ۹.۹درصد رسید یعنی کاهشی بیش از ۱.۴درصد در کشور تجربه شد. روند نزولی اشتغال ناقص افراد در کشور ادامه داشت طوری که در سال 1399 از میان ۲۳ میلیون و ۲۶۳هزار نفر جمعیت شاغل کشور ۹.۵درصد اشتغال ناقص داشتند. البته باید توجه داشته باشیم که شاخص اشتغال ناقص همواره در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است.

نکته قابل توجه دیگر این است که این نوع اشتغال همیشه بد نیست و برخی افراد همچون دانشجویان یا برخی افراد بنا به دلیل شرایطی که با آن مواجه هستند خواهان اشتغال به صورت موقت هستند اما چنانچه اشتغال ناقص به دلیل رکود بازار کار باشد و افراد از مزایای قانون کار همچون بیمه تامین اجتماعی محروم شوند و مدت بیشتری این روند ادامه یابد، یک نقطه ضعف برای بازار کار است.