وضعیت قرمز کرونا در استان بوشهر همچنان ادامه دارد
نگرانی کارگران پارس جنوبی از وضعیت بهداشتی منطقه
نسرین هزاره مقدم
مدت‌هاست که ویروس کرونا بر سر مردم جهان و ایران آوار شده و در این بین، آنهایی که مجبورند برای امرار معاش هر روز از خانه بیرون بیایند و کار کنند، بیش از همه در معرض آسیب این بیماری مهلک قرار دارند. هر جا الزام به حضور و اجتماع باشد، خطر هم هست و به همین دلیل است که وضعیت در کلونی‌های کارگری بسیار نگران‌کننده است؛ مناطقی که کارگران در سکونت‌گاه‌های دور از خانواده زندگی می‌کنند و رعایت فاصله اجتماعی به سختی میسر است.
پارس جنوبی شامل شهرهای عسلویه و کنگان در استان بوشهر، از مهم‌ترین کلونی‌های کارگری در ایران است. تولید محصولات پالایشگاهی، گاز و میعانات گازی، برای اقتصاد ایران اهمیت بسیار دارد و از همین روی، نمی‌توان کار و فعالیت در پارس جنوبی را به سادگی تعطیل کرد و کارگران را تا مدت نامعلومی به خانه فرستاد.
نماینده مجلس: با توجه به موقعیت ویژه‌ای که پارس جنوبی در کشور دارد، پیشبرد برنامه‌های پالایشگاهی و تولید گاز و میعانات گازی، ضروری است و کار در این منطقه، به هیچ‌وجه تعطیل‌بردار نیست
با این حال وضعیت نیروی کار در عسلویه و کنگان به چند دلیل، به شدت نگران‌کننده است. اول اینکه ماه‌هاست وضعیت کرونا در استان بوشهر، قرمز است. در روزهای ابتدایی تیر ماه «سعید کشمیری» رئیس دانشگاه علوم پزشکی بوشهر گفت: «شهرستان‌های بوشهر و عسلویه از نظر بستری در خرداد ماه در محدوده قرمز و دیلم و کنگان در سطح هشدار قرار دارند. همچنین چهار شهرستان دیگر نیز با توجه به آمارهای موجود قرمز خواهند شد. با این حساب شرایط کنونی استان بوشهر از سطح هشدار گذشته و به بحران تبدیل می‌شود». از آن زمان تا امروز، این وضعیت قرمز همچنان بلاانقطاع تداوم دارد.
دومین دلیل به نحوه زیست، اشتغال و سکونت کارگران در پارس جنوبی بازمی‌گردد. این کارگران که شامل نیروهای غیربومی نیز می‌شوند، حداقل ۱۴ روز در هر ماه در منطقه حضور دائم دارند، ساعات کار روزانه به خصوص برای پیمانکاری‌ها طولانی است و تا ۱۲ ساعت می‌رسد. بین روز، کارگران در کانکس‌های مشترک، استراحت می‌کنند، در غذاخوری‌های مشترک، شام و ناهار می‌خورند و غیربومی‌ها شب‌ها در سوییت‌ها و استراحت‌گاه‌های مشترک (که گاهی ۵ یا ۶ نفر از کارگران پیمانکاری یک سوئیت اشتراکی دارند) می‌خوابند. این وضعیت که عسلویه و کنگان را تبدیل به یک سکونت‌گاه پرجمعیت کارگری کرده، امکان فاصله‌گذاری اجتماعی را سلب و اوضاع را بحرانی می‌کند.
نگرانی بعدی، بابت خروج کارگران پارس جنوبی مانند همه کارگران مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، از شمول قانون کار است. در پارس جنوبی، مقررات خاصی به نام مقررات اشتغال در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی حاکم است که این مقررات خاص، فاقد سخت‌گیری‌های قانون کار در حوزه‌های بازرسی، نظارت، ایمنی و بهداشت کار است. «مقررات‌زدایی» در حوزه روابط کار که به خروج مناطق آزاد از قانون کار انجامیده، معضلات خود را در زمانه بحران و دشواری‌ها بیشتر نشان می‌دهد. در عسلویه «بازرس کار» نیست و همین فقدان، نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند.
با این حساب، خطرات کرونا برای کارگران عسلویه (به خصوص پیمانکاری‌هایی که با دستمزدهای بسیار پایین مجبور به زندگی و اشتغال در بوشهر با وضعیت قرمز کرونا هستند) بسیار جدی است اما آیا چند ماه تداوم وضعیت قرمز، اصلاحاتی در وضعیت سکونت و اشتغال کارگران پیمانکاری به وجود آورده است؟ آیا کارفرمایان خود را موظف به رعایت اصول ایمنی کرده‌اند و آیا بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌هایی برای این وضعیت خاص و حساس، در پارس جنوبی صادر شده است؟
کارگران پیمانکاری پارس جنوبی در ارتباط با آخرین وضعیت اشتغال در این منطقه و رعایت اصول ایمنی می‌گویند: هیچ‌چیز در منطقه نسبت به چند ماه قبل تغییر نکرده و فقط اشتغال همه کارگران ازجمله پیمانکاری‌ها ۱۴-۱۴ شده (قبلاً پیمانکاری‌ها ۲۱-۷ بودند) یعنی الان ۱۴ روز در منطقه هستیم و 14روز تعطیل و در کنار خانواده. البته در همان ۱۴ روز کار در معرض خطر ابتلا قرار داریم.
کارگران پارس جنوبی: قبل از خودمان، نگران خانواده‌هایمان هستیم. ما بدون تست و آزمایش، هر دو هفته خانه می‌رویم و سوغاتی‌مان برای فرزندانمان می‌تواند کرونا باشد
به گفته کارگران، بخش ایمنی و بهداشت نفت، دستورالعمل‌هایی را به کارفرمایان می‌دهد و نظارت‌هایی صورت می‌گیرد ولی برخی کارفرمایان پیمانکاری، هشدارها را چندان جدی نمی‌گیرند. برای نمونه اخیراً گفته‌اند باید تانکرهای آب از سطح کارگاه‌ها جمع‌آوری شود و به کارگران آب معدنی داده شود، تانکرها جمع‌آوری شد اما آب معدنی روزانه به کارگران نمی‌دهند.
کارگران پیمانکاری می‌گویند: برای ۱۴ روز کار، فقط ۷ یا ۸ عدد ماسک رایگان به کارگران می‌دهند. ضدعفونی‌کننده و الکل هم به میزان مناسب به کارگران داده نمی‌شود. حتی کانکس‌های استراحت و کارگاه‌ها نیز به طور مرتب ضدعفونی نمی‌شوند.
کارگران، سرویس‌های حمل و نقل که همچنان چند نفر را با هم سوار می‌کنند، کانکس‌های استراحت و از همه مهم‌تر، سوییت‌های محل خواب را از محل‌های خطرناک برمی‌شمارند که می‌توانند کارگران را به راحتی به کرونا مبتلا کنند، به خصوص سوییت‌هایی که گاهای ۵ تا ۶ کارگر شب را در کنار هم در آنها می‌خوابند.
کارگران پیمانکاری، شرایط زندگی و اشتغال خود را اضطرابآور توصیف می‌کنند و می‌گویند: وضعیت رسمی‌ها به مراتب بهتر است، هم محل‌های خواب آنها بهتر است و هم برای کار معمولاً در اتاق‌های خلوت و دور از هم می‌نشینند. مواد ضدعفونی‌کننده، الکل و ماسک هم به وفور در اختیارشان قرار می‌دهند. به ما پیمانکاری‌ها حتی پول رفت و آمد برای دوران مرخصی پرداخت نمی‌شود، یعنی بعد از ۱۴ روز کار سخت و در معرض خطر، خودمان با همین دستمزدهای ناچیز، باید بلیط اتوبوس بخریم و گاهی یک روز در راه باشیم تا بتوانیم برویم کنار خانواده‌هایمان.
«موسی احمدی» نماینده کنگان، دیر و جم در مجلس در ارتباط با وضعیت کرونا در پارس جنوبی و نگرانی‌های کارگران می‌گوید: با توجه به موقعیت ویژه‌ای که پارس جنوبی در کشور دارد، پیشبرد برنامه‌های پالایشگاهی و تولید گاز و میعانات گازی، ضروری است و کار در این منطقه، به هیچ‌وجه تعطیل‌بردار نیست.
وی ادامه می‌دهد: از آنجایی که در پارس جنوبی، نیاز به حضور کارگران و کارکنان احساس می‌شود، از همان ابتدا موضوع را با جدیت پیگیری کردیم. در جلساتی که با مدیرعامل منطقه و مدیران پالایشگاه‌ها داشتیم، تاکید کردیم که هم فاصله اجتماعی به دقت رعایت شود و هم همه پروتکل‌های بهداشتی را اجرایی کنند. دغدغه‌ها در منظقه جدی است. در پارس جنوبی، کارگرانی از سراسر کشور و از استان‌های مختلف حضور دارند که اینها طبعاً با مردم بومی منطقه نیز در ارتباط و تعامل هستند. مساله ایاب و ذهاب از شهرستان‌های کنگان، دیر و جم به پارس جنوبی نیز یک چالش اساسی است. با این همه به نظر می‌رسد تا امروز پروتکل‌های بهداشتی نسبتاً خوب اجرایی شده است و ما در زمینه کرونا و بیماران کرونایی، مشکل حادی در پارس جنوبی و عسلویه نداریم.
به گفته او، باز هم باید موضوع کارگران صنعتی به طور عام و کارگران پارس جنوبی به طور خاص، در ستاد ملی مبارزه با کرونا طرح شود و در ارتباط با شرایط اشتغال کارگران و حضور پیمانکاران، تصمیم‌گیری جدی صورت بگیرد. احمدی می‌گوید: بحث کارگران نفت و پالایشگاهی، در کمیسیون انرژی مجلس نیز منعکس شده و احتمال دارد پروتکل‌های جدیدی در دستور کار قرار بگیرد اما باز هم تاکید می‌کنم گزارش نگران‌کننده‌ای از وضعیت منطقه نداریم و همه چیز تحت کنترل است.
این نماینده مجلس، آمار دقیقی از تعداد کارگران مبتلا به کرونا در پارس جنوبی و آمار فوتی‌های احتمالی ارائه نمی‌دهد و می‌گوید: آمار دقیق ندارم اما می‌دانم به محض اینکه برداشت می‌شود یک کارگر احتمال دارد به کرونا مبتلا شده باشد، سریعاً پیمانکار به کارگر مرخصی می‌دهد که خانه برود و خود را قرنطینه کند. بسیاری از کمپ‌های کارگری نیز تعطیل شده‌اند یا اینکه محیط‌های خود را براساس پروتکل‌های بهداشتی و رعایت فاصله‌گذاری، تغییر داده‌اند.
با این همه و به‌رغم اطمینان نماینده مجلس به اینکه «اوضاع نگران‌کننده نیست»، کارگران عسلویه و کنگان نگرانند. این کارگران نیز آمار دقیقی از تعداد همکاران مبتلای خود ندارند و اصولاً از آنجا که آمارهای تفکیکی دقیق از تعداد مبتلایان و فوتی‌های کرونا در هر شهر و استان ارائه نمی‌شود، نمی‌توان با اطمینان گفت که وضعیت کارگران در گتوهای کارگری پارس جنوبی و عسلویه، واقعاً بحرانی است یا خیر.
کارگران می‌گویند: زندگی در سوییت‌های اشتراکی، کارکردن در کارگاه‌های فشرده و فضاهای نزدیک به هم و حتی استفاده مدام از سرویس بهداشتی‌های مشترک و کم امکانات در محیط‌های پیمانکاری، اضطرابآور است. ما کارگران قبل از خودمان، نگران خانواده‌هایمان هستیم. ما بدون تست و آزمایش، هر دو هفته خانه می‌رویم و سوغاتی‌مان برای فرزندانمان می‌تواند کرونا باشد!
دیدگاه تان را بنویسید