مریم وحیدیان

بازنشستگان به امید برخورداری از حداقل رفاه و کاستن از هزینه‌های بیماری در ایام کهنسالی، در مدت اشتغال خود، بخشی از دستمزد خود را به تامین اجتماعی می‌پردازند اما «بیمه‌های پایه» روزبه‌روز کم‌خاصیت‌تر می‌شوند. کارگران معادل ۷درصد از دستمزدشان که امسال معادل حدود ۱۲۶هزار تومان در ماه‌های ۳۰ روزه است را به صندوق تامین اجتماعی می‌دهند و در زمان بازنشستگی نیز دو درصد از مستمری خود را برای مصارف درمانی پرداخت می‌کنند اما وقتی پای شرکت‌های خصوصی بیمه به میان می‌آید، هر نوع منافعی از کارگران سلب می‌شود.

شرایط بیمه‌ پایه تامین اجتماعی به جایی رسیده که عملاً استفاده از آن بسیار سخت شده است، ازاین‌رو کارگران مجبور می‌شوند تا از بیمه‌های تکمیلی استفاده کنند که از بازنشستگان حدود ۴۰هزار تومان بابت آن کسر می‌شود. از سویی به این دلیل که تامین اجتماعی بدهی‌های خود را به مراکز درمانی دولتی پرداخت نکرده، در برخی استان‌ها از پذیرش بیماران سر باز می‌زنند و گاهی بازنشستگان را مجبور می‌کنند تا مبالغ بیمه پایه را خودشان پرداخت کنند و عملاً روزبه‌روز اعتبار بیمه تامین اجتماعی کمتر می‌شود. از طرفی بسیاری از خدمات درمانی به بخش خصوصی منتقل شده‌اند که تعرفه‌هایشان چندین برابر بخش دولتی‌ است و همین از خدمات تامین اجتماعی کاسته است.

یکی از بازنشستگان در این باره می‌گوید: چندی پیش به تامین اجتماعی رفته و به روند کاهش خدمات بیمه‌ای تامین اجتماعی اعتراض کردم اما آنها توصیه کردند که به بیمارستان‌های ملکی تامین اجتماعی مراجعه کنید. مشکل اینجاست که در این بیمارستان‌ها برای یک MRI ساده مدت زیادی باید در نوبت بمانیم.

بستری شدن در این بیمارستان‌ها که مصیبت مطلق است. گاهی برای بیماری، زمان اهمیت زیادی دارد.این بازنشسته ادامه می‌دهد: در بیمارستان‌های خصوصی هم برای یک عمل جراحی که هشت میلیون تومان هزینه آن بوده، نزدیک به ۳ میلیون تومان بابت بیمه پایه باید پرداخت کنیم. او می‌افزاید: پیش از این داروهای معمولی برای تامین اجتماعی رایگان بود اما این روزها به علت اینکه هزینه آن برای داروهای بیماری‌های خاص تخصیص یافته، بیمارستان‌هایی مثل میلاد پول داروهای معمولی مثل شربت سینه، شربت معده و... را مستقیماً از بیماران می‌گیرند. حتی بیمه‌ تکمیلی نیز بسته به قراردادش خیلی از پوشش‌های بیمه‌ای را ندارد.

مشکلات تامین اجتماعی به دلیل بدهی‌های سنگین دولت به این سازمان به وجود آمده است. تعرفه‌های نجومی پزشکان هم که به دلیل طرح تحول سلامت افزایش یافت، ۱۶هزار میلیارد تومان هزینه بر دوش تامین اجتماعی گذاشت

تیر ماه سال گذشته هم 79 قلم از داروهای OTC از تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی خارج شد و همین مسأله بر مشکلات بازنشستگان افزود.

تحول سلامت و بار مالی ۱۶ هزار میلیاردی بر دوش تامین اجتماعی

از مجموع ۳۶ میلیون و ۸۹۵ هزار و ۸۲۸ نفر بیمه‌شده تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی، بیش از ۱۴میلیون و ۱۵۶هزار و ۳۲۸ نفر بیمه‌شده اصلی و ۲۲ میلیون و ۷۳۹هزار و ۵۰۰ نفر بیمه‌شده تبعی هستند. تعداد بازنشستگان تامین اجتماعی هم به ۳ میلیون و ۲۰۰هزار نفر می‌رسد که خانواده این گروه از مستمری‌بگیران نیز تحت‌تاثیر مشکلات آنان قرار دارند.

مشکلات تامین اجتماعی به دلیل بدهی‌های سنگین دولت به این سازمان به وجود آمده است. دولت بعد از سال ۹۲ پرداختی اندکی به سازمان تامین اجتماعی داشته است. البته تعرفه‌های نجومی پزشکان که به دلیل طرح تحول سلامت افزایش یافت نیز ۱۶هزار میلیارد تومان هزینه بر دوش سازمان تامین اجتماعی گذاشت.

«محمدمهدی صدرالهی» معاون برنامه‌ریزی اداره کل درمان غیرمستقیم سازمان تامین اجتماعی می‌گوید: در سال ۹۳ بابت طرح تحول نظام سلامت از سوی دولت بالغ بر ۹۳۰۰ میلیارد تومان به وزارت بهداشت داده شد.

طی سال دوم ۳۶۰۰ میلیارد تومان، در سال سوم کمتر از ۳۰۰ میلیارد تومان و از سال چهارم به بعد دیگر هیچ مبلغی از سوی دولت پرداخت نشد و این هزینه به بیمه‌ها واگذار شد.

وی با اشاره به هزینه‌های یکسان‌سازی نرخ ارز برای دارو، قیمت ارز دارو، نرخ ارز در گردش داروی کشور و بار مالی که نظام سلامت به سازمان تامین اجتماعی وارد کرد، تصریح می‌کند: دولت در سال ۹۲ تنها مبلغ حدود ۸۰۰ میلیارد تومان به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کرد و بعد از آن هیچ‌گونه پرداختی انجام نشد.

صدرالهی می‌گوید: در سازمان تامین اجتماعی در حوزه درمان غیرمستقیم از سال ۹۲ تا اواخر سال ۹۶ طرح تحول سلامت و یکسان‌سازی ارز به این سازمان بالغ بر ۱۶هزار میلیارد تومان هزینه تحمیل شد که ۹هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان آن بابت هزینه دارو، رقمی حدود ۳۹۰۰ میلیارد تومان در قالب یکسان‌سازی نرخ ارز و مابه التفاوت یارانه دارو به سازمان پرداخت شد.

همچنین بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی از مرز ۲۰۰هزار میلیارد تومان گذشته است و همین امر سبب شده تا صندوق تامین اجتماعی نیز نتوانند خدماتی که باید را به بیمه‌شدگان بپردازند.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که افزایش ۳۰۰ خدمت جدید به تعهدات سازمان تامین اجتماعی در قالب طرح تحول سلامت مشکلات زیادی برای این صندوق به وجود آورد. به دنبال این موارد تعرفه‌های جراحی بین ۲ تا ۳ برابر افزایش یافت یعنی متوسط هزینه‌های یک عمل جراحی تا ۳ برابر افزایش یافت.

تیر ماه سال گذشته  79 قلم از داروهای OTC از تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی خارج شد و همین مسأله بر مشکلات بازنشستگان افزود

قوانینی که به باد فراموشی  سپرده شدند

طبق اصل ۲۹ قانون اساسی، برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی، بیکاری، پیری، از کارافتادگی، بی‌سرپرستی، در راه ماندگی، حوادث و سوانح و نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت‌های پزشکی به صورت بیمه و... حقی است همگانی و دولت مکلف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم، خدمات و حمایت‌های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند.

بسیاری از کارگران به دلیل فرسودگی ناشی از کار در پیری دچار بیماری می‌شوند اما حتی با وجود اینکه هر ساله از دستمزد خودشان در صندوق تامین اجتماعی ذخیره کرده‌اند، نمی‌توانند به خوبی از خدمات آن بهره‌مند شوند. مشکلات آنان را باید دید و چاره‌ای اندیشید. این است که فعالان صنفی بازنشستگان یکی از مهم‌ترین مطالبات خود را پرداخت بدهی‌های دولت به تامین اجتماعی می‌دانند.