افزایش ۲۰۰هزار نفری جمعیت زنان بیکار در ۶ سال گذشته

جمعیت بیکار کشور طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ با متوسط رشد سالانه ۱.۸درصد، مجموعا ۳۳۲ هزار و ۶۹۸ نفر افزایش داشته و در این میان به جمعیت زنان بیکار با نرخ رشد 3.8درصدی، 206هزار و ۵۲۰ نفر طی این سال‌ها اضافه شده است.

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی به بررسی به بررسی وضعیت عرضه نیروی کار زنان طی سال‌های 1390 تا 1396 پرداخته است. بررسی‌ها این مرکز حاکی از آن است که جمعیت فعال کشور از 23,387,633 نفر در سال 1390 با متوسط نرخ رشد سالانه 2.2درصد به 26,588,819 نفر در سال 1396 رسیده است که جمعیت فعال زنان به جز سال‌های 1392 و 1393 در مابقی سال‌ها با روندی صعودی مواجه بوده، طوری‌که از 3,968,916 نفر در سال 1390 به 5,232,661 نفر در سال 1396 رسیده است. به عبارت دیگر این شاخص از متوسط نرخ رشد سالانه 4.7درصد برخوردار بوده است. سهم زنان از جمعیت فعال طی این سال‌ها بین 16.2درصد (سال 1393) تا 19.7درصد (سال 1396) در نوسان بوده است.

این گزارش برخی علل این میزان رشد در جمعیت فعال زنان را به تغییر دولت، اعمال سیاست‌ها و رویکردهای دولت جدید به اشتغال زنان، تغییر فضای اقتصادی کشور، افزایش تعداد زنان تحصیل‌کرده و ... مرتبط دانسته است.

از سوی دیگر با نگاهی به جمعیت بیکار طی سال‌های 1390 تا 1396 مشاهده می‌شود که جمعیت بیکار نیز با متوسط رشد سالانه 1.8درصدی از 2,877,608 نفر در سال 1390 به 3,210,206 نفر در سال 1396 افزایش یافته است. همچنین جمعیت زنان بیکار نیز با نرخ رشد سالانه 3.8درصدی از 830,996 نفر در سال 1390 به 1,037,516 نفر در سال 1396 افزایش یافته است. سهم زنان از جمعیت بیکار طی سال‌های 1390 تا 1396 (به جز سال 1393) روند افزایشی داشته و کمترین میزان آن 28.9درصد در سال 1390 و بیشترین مقدار 32.3درصد در سال 1396 است.

در بررسی به عمل آمده طی سال‌های 1390 تا 1396 مشخص شد، در حداقل 30درصد استان‌های کشور حدود یک سوم جمعیت بیکار را زنان تشکیل می‌دهند که در سال‌های مذکور، سهم زنان از جمعیت بیکار در برخی استان‌ها مانند گلستان (سال 1390) و مازندران (سال 1395) از نصف جمعیت بیکار نیز فراتر رفته است.

دامنه تغییرات در سهم زنان از جمعیت بیکار نشان می‌دهد استان‌های کرمان (26.5 واحد)، سیستان و بلوچستان (24.9 واحد)، یزد (24.7 واحد) و خراسان جنوبی (19.9 واحد) بیشترین تغییرپذیری را داشته‌اند. به عبارت دیگر می‌توان گفت بیشترین نوسان در سهم زنان در جمعیت بیکار مربوط به منطقه جنوب شرق ایران بوده است.

کمترین میزان تغییر طی این سال‌ها مربوط به استان‌های اردبیل (5.4 واحد)، البرز (5.9 واحد)، اصفهان (6.1 واحد) و ایلام (6.8 واحد) بوده است. به عبارت دیگر سهم زنان از جمعیت بیکار در این استان‌ها، رویه تقریباً ثابتی داشته است.

همچنین از سال 1392 تا 1396، سهم زنان از جمعیت بیکار در استان‌های بوشهر، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، کردستان و کهگیلویه وبویراحمد روند صعودی داشته است.

چنانچه مشاهده می‌شود، سهم بیکاری زنان و دامنه تغییرات آن در استان‌های مختلف کشور متفاوت است که به نظر می‌رسد علاوه بر ساختار جمعیتی، عوامل متعددی ازجمله تفاوت‌های قومیتی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استان‌ها از یک‌سو و نیز ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های اشتغالزایی استان‌ها از سوی دیگر نقش مهمی در تفاوت میزان عرضه نیروی کار زنان در استان‌ها داشته است.