تحول در سرزمین آفتاب تابان

خدیجه علامه‌زاده

آکیهیتو امپراطور 85 ساله روز سه شنبه (دهم اردیبهشت ماه) ژاپن به سلطنت سه دهه خود پایان می‌دهد و پسرش نروهیتو جانشین وی می‌شود .

خبرگزاری الجزیره نوشت، در طی 200 سال گذشته این اولین بار است که یک پادشاه ژاپنی از قدرت خود کناره‌گیری می‌کند. اولین کناره‌گیری مربوط به یک سلطنت ژاپنی در سال 1817 بوده است.

 روز چهارشنبه (یازدهم اردیبهشت ماه) نروهیتو امپراطور ژاپن می شود اما بر تخت نشستن رسمی وی در یک مراسم باشکوه در ماه اکتبر رخ می دهد.

چرا آکیهیتو کنارگیری می‌کند؟

در اوت سال 2016 (شهریور 95) آکیهیتو در مورد بیماری رو به وخامت خود ابراز نگرانی کرد و گفته بود که دوست دارم از قدرت کناره‌گیری کنم؛ این در حالی است که در آن زمان او کاملا از لحاظ جسمی سرحال و توانمند بود.

آکیهیتو که از لحاظ قانون اساسی، قدرت سیاسی لازم را برای این کار ندارد، در پیامی از مردم کشور خواست که این موضوع را درک کنند و به سرعت حمایت عمومی را برای این موضوع دریافت کرد که راه را برای تایید دولت به منظور کناره گیری هموار کرد.

در حالی که قانون مجلس امپراطوری ژاپن هیچ تبصره‌ای برای کناره گیری امپراطور حاکم نداشت و صرفا اجازه جانشینی را پس از مرگ به پادشاهان می‌داد، دولت استثنای قانونی را برای کناره‌گیری آکیهیتو به تصویب رساند.

چه کسی جانشین آکیهیتو می شود؟

نوریهیتو پسر بزرگ آکیهیتو، از بین دو پسر این خانواده، یک موزیسین وکوهنورد 59 ساله است که دو سال از عمرش را در دانشگاه اکسفورد گذرانده است. در واقع نوریهیتو مقاله ای در مورد سیستم‌های حمل و نقل رودخانه تایمز در  قرن هجدهم نوشته است. نوریهیتو در رشته تاریخ در دانشگاه مخصوص به نجیب زادگان، دانشگاه گکوشوین تحصیل کرده است.

ماساکو همسر وی تحصیل کرده دانشگاه هاروارد و یک دیپلمات سابق ژاپن است؛ وی در حال حاضر در حال بازیابی از یک بیماری روانی است که طی زایمان دخترشان آیکو، به دلیل فشار سنتی برای فرزند آوری، ایجاد شده بود.

آیکو 17 ساله از به ارث بردن نقش امپراطوری محروم است، چراکه در این حکومت فقط مردان بر اساس قانون به امپراتوری می‌رسند.

این میراث بعد از آن به برادر نوریهیتو، فومیهیتو می رسد که بیشتر با اسم دوران کودکیش، آکیشیمو، شناخته می شود.

پسر فومیهیتو با نام هیساهیتو که 12 ساله است، نفر بعدی برای مقام امپراطوری این حکومت خواهد بود.

مباحث بر سر اینکه قانون را تغییر دهند تا زنان هم بتوانند میراث پادشاهی را به ارث ببرند با تولد هیساهیتو مسکوت مانده است. اما انتظار می‌رود که دوباره این بحث مطرح شود؛ چراکه با کناره‌گیری آکیهیتو نگرانی در مورد آینده خانواده نیز پیش آمده است.

فرآیند‌های بعدی برای کناره‌گیری چیست؟

آکیهیتو کناره‌گیری خود را در روز عصر سه‌شنبه (دهم اردیبهشت ماه) در مراسمی در یک کاخ سلطنتی اعلام می‌کند، اما به صورت فنی او همچنان تا نیمه شب پادشاه می‌ماند تا زمانی که دوره او تا زمان رسیدن به دوره موسوم به صلح پایان یابد و نوریهیتو با رسیدن به دوره ریوا خود یا دوره جشن زیبا آغاز به کار می‌کند.

روز چهارشنبه صبح (یازدهم اردیبهشت ماه) نوریهیتو در اولین مراسم خود به عنوان امپراطور، نشان‌های امپراطوری را به عنوان امپراطور ژاپن شامل شمشیر و جواهرات امپراطوری دریافت می‌کند که اثباتی برای صعود او به تخت پادشاهی است. به جز مقامات دولتی، تنها مردان بزرگسال سلطنتی حق حضور در این مراسمات را دارند، سنتی که دولت به شدت به آن چسبیده است اما انتقادات بسیاری از سوی جامعه عمومی در مورد آن مطرح شده است.

بعد از کناره گیری آکیهیتو چه کار می کند؟

آکیهیتو عنوان جدیدی با نام امپراطور باز نشسته دریافت خواهد کرد. اما به طور قانونی از تمامی مسئولیت‌های رسمی خود خلع می شود و حق امضا اسناد و ملاقات مقام‌های بلند پایه خارجی دولتی را ندارد و در هیچ یک از مراسم‌های دولتی حضور نخواهد داشت و در نهایت حق برگزاری هیچکدام از مراسم‌های کاخ را نیز ندارد.

او حتی در مراسم جانشینی پسرش نیز حق شرکت ندارد و به صورت گسترده از انزار عمومی غایب می شود.

فعالیت‌های او به شدت در حد و حدود شخصی قرار خواهد گرفت  تا در وظایف امپراطور فعال یعنی پسر بزرگش نوریهیتو مداخله‌ای ایجاد نشود.

بعد از کناره‌گیری، آکیهیتو و میچیکو به صورت موقتی به یک محل اقامتی سلطنتی منتقل می‌شوند تا در نهایت کاخ سلطنتی را با نوریهیتو بعد از تغییرات چیدمان اساسیه دو مکان جابجا کند.

امپراطوری ژاپن یا امپراطوری ژاپن کبیر یک ابرقدرت آسیایی بود که پس از اصلاحات میجی در سال ۱۸۶۷ تأسیس شد. ژاپن در این مدت به سرعت صنعتی شد و ارتشش طوری بزرگ و قدرتمند شد که امپراطوری شروع به افزایش نفوذ خود در کشورهای همسایه کرد. در طی این دوران پایتخت امپراطوری به شهر کنونی کیوتو انتقال یافت، شهری که تا آن زمان نیز قواعد اشراف سالاری در مدتی مدید در آن تداوم داشته بود. افسانه گنجی نیز، که گفته می‌شود کهن‌ترین رمان جهان است در این محدوده زمانی نگاشته شده‌است و امپراطور گنجی را باید بنیان‌گذار دوره امپراطوری ژاپن دانست.