اهداف تروریست‌ها در سریلانکا چیست؟

افزایش خشونت‌های فرقه‌ای، فروپاشی سیاسی و اقتصادی

خدیجه علامه‌زاده

صنعت گردشگری، سریلانکا را هندکوچک می‌نامد. بهشتی سرتاسر پوشیده از سواحل‌ و آب و هوا و فرهنگی مشابه با هند؛ با این حال زندگی در سریلانکا با سرعت پایین‌تر و آرام‌تر تداوم دارد.

 اما کشتار وحشتناکی که در کلیساها و هتل‌ها  صبح روز عید پاک در سریلانکا، صورت گرفت، از بین بردن شهرت سریلانکا را هدف گذاشته بود و ایجاد تنش‌های فرقه‌ای و ناپایداری در وضعیت سیاسی متشنج این کشور نیز در چشم‌انداز تروریست‌ها بود

شاید نگران‌کننده‌ترین نکته در مورد حملات اخیر این است که این حملات با تمام تاریخچه اتفاقات خشونت‌آمیزی که در این کشور رخ داده بود کاملا متمایز است.

کسانی که حملات را انجام داده‌اند، به نظر نمی‌رسد که از گروه شبه نظامیان ببرهای تامیل که اکنون از بین رفته‌اند، پیروی کرده باشند؛ بلکه آن‌ها تاکتیک‌های خون‌آلود گروه‌های اسلام‌گرای ستیزه‌جوی مانند القاعده و داعش را دنبال می‌کنند که هیچ‌یک از این گروه‌ها پیش از این  عملیات تروریستی در این جزیره انجام نداده بودند.

نیازی نیست که کسی افکاری شیطانی داشته باشد تا هدف این حمله‌کنندگان را دریابد؛ به نظر می‌رسد که اولین هدف آن‌ها ایجاد خشونت بیشتر در این کشور باشد؛ تقابل ملی‌گرایانه‌ای در میان اکثر بودایی‌ها، سینالالی‌ها در سریلانکا به شدت افزایش یافته است.

همچنین در سال‌های اخیر تنش با اقلیت‌های مسیحی و مسلمان که در مجموع بیش‌تر از ده درصد جمعیت آن را تشکیل نمی‌دهند، رشد داشته است.

در ماه مارس سال گذشته (اسفند ماه)، بعد از این‌که بودایی‌ها به یک مسجد در ناحیه مرکزی کندی حمله کردند و در پی آن یک مسلمان بدون برگزاری دادگاه به دست مردم کشته شد، دولت وضعیت اضطراری اعلام کرد؛ بر همین اساس سهل است که در واکنش به چنین شرایطی دولت وضعیت فوق‌العاده اعلام کند و بر حقوق مدنی و امید‌های جوامعی که مهاجمان از آن برآمده‌اند بتازند و خطرات چنین اقداماتی کاملا واضح است.

هدف دوم  این حملات احتمالا این است که آسیب اقتصادی ایجاد کنند. کارشناسان امنیتی می‌گویند که پیش از این شهروندان هرگز مورد هدف‌ عمدی بمب‌گذاری های انتحاری این چنینی قرار نگرفته بودند و به این ترتیب نیز هیچ‌کدام از هتل‌های بزرگ که میزبانی گردشگران غربی هستند نیز حملات تروریستی را به خود ندیده بودند.

گردشگری یک عامل اصلی بهبود اقتصادی پس از جنگ در سریلانکا است؛ تعداد بازدیدکنندگان این کشور بیش از چهار برابر شده و از 500 هزار نفر در سال 2009 به بیش از دو میلیون نفر در سال رسیده است. با در نظر گرفتن اقتصاد ضعیف سریلانکا، پس از بحران سیاسی اخیر چنین ضربه‌ای  به گردشگری می‌تواند موجب نابودی  اقتصاد این کشور شود.

احتمالا مهاجمان بر این امید بودند که با ایجاد اختلال در سیاست داخلی سریلانکا منجر به واکنشی سخت‌گیرانه‌تر نسبت به صنعت توریست باشند. سال گذشته، دولت سریلانکا به دلیل یک بحران قانون اساسی فلج شد زیرا مهیندا رجپاکسا، رئیس‌جمهور سابق، تلاش کرد رانیل وسینگه را به عنوان نخست‌‌وزیر این کشور معرفی کند.

به‌دنبال ناکارآمدی دولت در زمانی که آقای ویکرمسینگه ادعا عجیبی کرد که سرویس‌های امنیتی، اطلاعاتی را در مورد حملات را دریافت کرده‌اند اما نتوانسته‌اند به وی یا کسانی که در دولت وی بودند اطلاع دهند، فشار بر روی دولت بیشتر شد. همان‌طور که چارو لاتا هاگ از چتم هاوس اشاره می‌کند، سریلانکا، نیوزلند نیست. سریلانکا از جنگ‌های فرقه‌ای در دهه‌های طولانی رنج برده، که موجب شد تا هزاران نفر جان خود را از دست دهند و اختلاف‌ها و شکاف‌هایی نیز بین احزاب وجود دارد اما به عقیده چارولاتا دلایلی وجود دارد که خوش‌بین باشیم. یکی از دلایل اصلی که می‌توان مثبت اندیشید این است که پس از این حادثه جوامع مختلف در سراسر دنیا خشونت را محکوم کردند، که نشان می‌دهد احزاب و فرقه‌ها از این حمله حمایت نمی‌کنند.