قدم آهسته پاریس در جاده مه‌‌آلود اروپا

رامین پرتو

پرونده اوکراین این روزها محور اصلی سوژه‌های رسانه‌ای شده و پس از دیدار مقامات روسیه و آمریکا، شاهد به تکاپو افتادن کشورهایی اروپایی هستیم. در این راستا اگرچه اتحادیه اروپا سعی می‌کند که موضع واحد در مورد پرونده اوکراین اتخاذ کند، اما نزددیک شدن پوتین و ترامپ باعث شده تا هر یک به فکر تنظیم مناسبات خود با ترامپ و آمریکای تحت رهبری او باشند. در این راستا، حالا امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه اولین مقام اروپایی است که به دیدار ترامپ در کاخ سفید رفته است. او (دوشنبه شب) به همراه ترامپ در جلسه‌ای که به مدت ۱ ساعت و ۴۵ دقیقه به طول انجامید، با رهبران گروه ۷ در خصوص اوکراین گفت‌وگو کردند. آن‌ها سپس به گفت‌وگوهای دوجانبه پرداختند و در پی آن در کنفرانس خبری مشترکی شرکت کردند.

ماکرون در این کنفرانس خبری تصریح کرد: «با همتایان انگلیسی خود درباره اعزام نیروهای حافظ صلح به اوکراین صحبت کرده‌ام. این نیروها یکی از تضمین‌های امنیتی اروپا به اوکراین خواهند بود. دیگر کشورها نیز حاضر هستند به این مأموریت بپیوندند». او افزود: «حمایت آمریکا از این مسئله حیاتی خواهد بود. ما نیز مشابه آمریکا خواستار صلح هستیم. اروپا در کنار آمریکا مسئولیت‌های خود را خواهد پذیرفت. اروپا به صلحی پایدار متعهد است. اروپا باید اقدامات بیشتری برای امنیت خود انجام دهد». 

رئیس‌جمهور فرانسه اظهار داشت: «اروپا می‌داند باید چه اقداماتی انجام دهد. کشورهای اروپایی حاضر به افزایش هزینه‌های دفاعی خود هستند. دونالد عزیز! تو درباره قدرت از طریق صلح صحبت می‌کنی، ما نیز با این ایده موافق هستیم. من و رئیس‌جمهور (آمریکا) درباره همکاری اقتصادی صحبت کردیم. این مذاکرات توسط دولتمردان ما ادامه پیدا خواهد کرد. خواستار رقابت بین شرکت‌های آمریکایی و اروپایی نیستیم». 

او افزود: «اروپا به رقابت اقتصادی عادلانه با آمریکا و افزایش سرمایه‌گذاری‌های مشترک علاقه‌مند است. ما خواستار رونق بیشتر در همکاری اقتصادی بین اروپا و آمریکا هستیم». او گفت: «ما همچنین خواستار عدم بازگشت گروه‌های اسلام‌گرا در عراق و سوریه هستیم. حضور نیروهای ما در منطقه به ثبات در خاورمیانه کمک می‌کند». رئیس‌جمهور فرانسه افزود: «مسیری رو به آینده وجود دارد. تیم‌های ما به همکاری با یکدیگر برای رسیدن به صلح پایدار ادامه خواهند داد». 

تلاش برای نزدیک ماندن به آمریکا 

اینکه مکرون سعی کرد به نوعی ترامپ را یک انسان صلح‌طلب جلوه دهد، موضوعی است که به گمان ناظران بین‌المللی و حتی طیف گسترده‌ای از تحلیلگران فرانسوی ریشه در ترس وی از تحرکات ترامپ علیه اتحادیه اروپا دارد که پاریس هم عضو آن به شمار می‌رود. اما در این راستا ترامپ هم، مانند قبل سعی کرد با تعریف و تمجیدهای همیشگی، ماکرون را در خط خود نگه دارد. او در کنفرانس خبری با ماکرون گفت که «فرانسه قدیمی‌ترین متحد آمریکا است و همکاری دو کشور همواره در راستای آزادی بوده و اکنون در حال همکاری برای صلح در اوکراین هستیم». 

ترامپ همچنین گفت که «جنگ اوکراین، بدترین جنگ از زمان جنگ جهانی دوم است. هدف دیدار ما پایان دادن به این جنگ وحشتناک و جنگی است که اگر من رئیس‌جمهور بودم آغاز نمی‌شد». 

اما نکته مهم که گویای چرخش فرانسه به سمت واشنگتن است، مصاحبه ماکرون با فاکس نیوز بود. او در این مصاحبه با بیان اینکه همکاری برای تضمین امنیت و پایبندی روسیه به صلح ضروری انگاشته می‌شود به این نکته اشاره کرد که ورود ترامپ قواعد جنگ اوکراین را تغییر داده و ابتدا باید آتش‌بس قابل راستی‌آزمایی و مذاکرات جامع وجود داشته باشد. به گفته او، آتش‌بس در اوکراین طی هفته‌های آینده ممکن است. 

این رویکرد ماکرون در حالی مطرح شده که از یک سو دولت‌های راست گرا در اروپا مانند مجارستان و ایتالیا در کنار احزاب راستگرای اروپایی به دنبال آن هستند تا فشارهای خود بر اساس باورهای سیاسی‌شان را بیشتر کنند و همین موضوع موجب شده تا ایالات متحده و به خصوص ترامپ و تیمش از این مساله به نفع خود استفاده و یک شکاف جدی را با محوریت اوکراین بر پیکره این بلوک سیاسی-  اقتصادی وارد کنند. در این راستا دیلی‌میل پس از دیدار ترامپ و ماکرون در گزارش خود نوشت: «فرانسه آماده است از قدرت بازدارندگی هسته‌ای خود برای حفاظت از اروپا استفاده کند و در این راستا، جنگنده‌های مجهز به سلاح هسته‌ای ممکن است به آلمان اعزام شوند، در حالی که آمریکا تهدید به خروج نیروهایش از اروپا کرده است». 

این گزارش در حالی منتشر شده که دو روز پیش فردریش مرتس از حزب دموکرات مسیحی‌های آلمان در انتخابات پارلمانی پیروز شد و احتمالاً به عنوان صدراعظم این کشور ایفای نقش خواهد کرد که اتفاقاً او هم به دنبال کم کردن وابستگی امنیتی اروپا به ایالات متحده است.