دولت‌های منطقه و فرامنطقه طرح ترامپ علیه فلسطینیان را خطرناک و ناقض صلح خواندند؛
محو غزه؛ پاداش خوش‌رقصی تل‌آویو برای ترامپ
رامین پرتو
سفر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به واشنگتن و دیدار او با دونالد ترامپ، اگرچه از قبل اعلام شده بود اما در این دیدار سخنانی مطرح شد و محورهایی عیان گشت که به نظر می‌رسد او حمایت از اسرائیل را در این دوره از ریاست جمهوری خود، به گونه‌ای دیگر قرار است پیش ببرد. رئیس جمهور آمریکا در کنفرانس خبری مشترکش با نتانیاهو که بامداد دیروز (چهارشنبه) انجام شد اعلام کرد که «غزه یک ویرانه است و دهه‌ها مرگ را تجربه کرده و حالا این باریکه نباید بازسازی شود و توسط افرادی که در آن‌جا زندگی کرده و کشته شده‌اند و از آن دفاع کرده‌اند (فلسطینیان) اشغال شود». او مدعی شد: «فلسطینیان غزه باید به کشتار در غزه پایان دهند. این مسئله می‌تواند توسط کشورهای همسایه ثروتمند - اسرائیل - برطرف شود. مناطق متعدد می‌تواند برای فلسطینیان ساخته شود». ترامپ ادعا کرد: «در چنین شرایطی به سوی فلسطینیان تیری شلیک نخواهد شد و به صلح خواهیم رسید». ترامپ با وجود خواست فلسطینیان برای بازگشت به غزه و بازگشت میلیونی آن‌ها به مناطق مختلف این باریکه اعلام شد که «تنها دلیل برای بازگشت فلسطینیان به غزه این است که جایگزینی وجود ندارد. غزه یک خرابه است. غزه بسیار خطرناک است. فلسطینیان می‌توانند به مناطقی زیبا منتقل شوند و در صلح زندگی کنند».
او در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: «آمریکا کنترل غزه را در دست خواهد گرفت و با آن کارهای زیبایی خواهیم کرد. ما صاحب آن خواهیم بود و همه ویرانه‌ها را بازسازی خواهیم کرد و منطقه‌ای توسعه یافته خواهیم ساخت که شغل‌های بسیاری برای مردم منطقه فراهم خواهد کرد». ترامپ افزود: «اما فلسطینیان نباید به غزه بازگردند. اگر بازگردند، شرایط مانند گذشته خواهد بود. امیدوارم آتش‌بس شروع صلحی ادامه یافته باشد تا کشتار پایان یابد».
او همچنین گفت که: «در همین راستا دولت من برای تقویت حضور آمریکا در منطقه و تعمیق اتحاد در خاورمیانه تلاش خواهد کرد. در هفته‌های اخیر مجددا به کشوری محترم تبدیل شدیم. من تحریم تسلیحاتی دولت قبل بر اسرائیل را لغو کردم». ترامپ افزود: «با خوشحالی اعلام می‌کنم که آمریکا از سازمان یهودستیزانه آنروا نیز خارج شده و همه حمایت‌های خود از این سازمان که برای حماس پولشویی می‌کرد را قطع کردم».
حضور نظامی در غزه؟
نکته بسیار مهم این است که ترامپ در پاسخ به سوالی درباره احتمال اعزام سربازان آمریکایی به باریکه غزه گفت: «هرکاری که لازم باشد انجام خواهیم داد. آن منطقه را کنترل خواهیم کرد. به باور همه، ادامه یافتن این روند اشتباه است. آمریکا از قدرت خود برای پاسداری از غزه استفاده خواهد کرد». ترامپ درباره تضمین آتش‌بس در غزه مدعی شد: «نمی‌توانم درباره پایداری آتش‌بس در غزه ضمانتی ارائه دهم. دولت بایدن به ما کمکی نکرد، اما توانستیم تعدادی از اسرا را آزاد کنیم. درحال مقابله با آدم‌های پیچیده‌ای هستیم. امیدوارم توافق پایدار بماند». رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به سوالی درباره اشغال غزه و احتمال اشغال دائمی این باریکه توسط آمریکا و گسترش نفوذ اسرائیل صراحتاً اعلام کرد که «کنترل دراز مدت غزه توسط آمریکا را می‌بینم. این کار به صلح در خاورمیانه کمک خواهد کرد. با هرکسی که صحبت کردم، همگی از ایده مالکیت غزه توسط آمریکا حمایت کردند». او ادعا کرد: «اگر آمریکا بتواند از این طریق در منطقه صلح ایجاد کند، قطعا آن را انجام خواهد داد».
ترامپ اعتقاد دارد اسرائیل و عربستان حتی با وجود عدم تشکیل کشور مستقل فلسطین می‌توانند با هم روابط خود را عادی کنند اما ساعاتی بعد ریاض به این سخنان ترامپ واکنش منفی نشان داد و گفت که تشکیل کشور فلسطین لازمه حذف نشدنی است
نتانیاهو هم همسو با این مواضع ترامپ اعلام کرد «سومین هدف اسرائیل از جنگ غزه، جلوگیری از تبدیل غزه به تهدیدی علیه اسرائیل است. ترامپ دیدگاه دیگری درباره آن باریکه سرشار از تروریسم دارد. او ایده متفاوتی دارد که با ارزش است و می‌تواند تاریخ را تغییر دهد».
پیمان ابراهیم به محاق رفت؟
اگر تا به اینجای اظهارات ترامپ و نتانیاهو را مورد بررسی قرار دهیک به وضوح می‌بینیم که رئیس جمهور آمریکا صراحتاً به دنبال اعزام و استقرار نظامیان ارتش خود در غزه است و این موضوع را حتی زمانی که از او درباره اشغال نظامی غزه سوال می‌شود تایید می‌کند. این موضوع را اگر در کنار طرح ترامپ برای کوچاندن فلسطینی‌ها از این باریکه قرار دهیم، می‌بینیم که او حالا می‌خواهد اتین منطقه را به نفع اسرائیل و امنیت و موجودیت ان تصرف کند.
ترامپ در واشنگتن دست نتانیاهو را برای اشغال غزه باز گذاشته است و در این راستا برای آنکه بتواند قدرتنمایی کند از اعزام احتمالی نیروهای نظامی ایالات متحده به غزه هم صحبت کرده و تا اشغال غزه توسط نظامیانش پیش رفته است
به موازات این سخنان، ترامپ در پاسخ به سوالی درباره احتمال اشغال کرانه باختری توسط اسرائیل گفت که «از این ایده استقبال می‌کنیم و به‌زودی موضع رسمی خود درباره آن را اعلام خواهیم کرد». وی درباره حمایت یا عدم حمایت خود از راهکار ۲ دولتی مدعی شد که «مسئله جابجایی فلسطینیان به راهکار ۲ دولتی یا یک دولتی ربطی ندارد، بلکه با جابجایی فلسطینیان به صلحی پایدار خواهیم رسید و این فقط مربوط به اسرائیل نیست، بلکه برای همه کشورهای منطقه است».
این سخنان وی هم به خوبی نشان می‌دهد که ترامپ در واشنگتن صراحتاً دست نتانیاهو را باز گذاشته است و در این راستا برای آنکه بتواند قدرتنمایی کند از اعزام احتمالی نیروهای نظامی ایالات متحده به غزه هم صحبت کرده است. این موضوع به خوبی نشان دهنده آن است که ترامپ در دولت دوم خود به دنبال میلیتاریسم با محوریت غزه و برای حمایت از اسرائیل است و فکر می‌کند که باید به عنوان یک نیروی حائل در این باریکه مستقر شود.
اما نکته دیگر موضوع عربستان و عادی‌سازی روابط آن با اسرائیل است. ترامپ در پاسخ به سوالی درباره عادی‌سازی روابط این دو «بدون تشکیل کشور فلسطین» گفت: «عربستان سعودی خواستار صلح در خاورمیانه است و ما رهبران آن را به خوبی می‌شناسیم». نخست‌وزیر رژیم اسرائیل نیز در پاسخ به سوالی مشابه درباره عربستان سعودی مدعی شد: «این عادی‌سازی اتفاق خواهد افتاد و رهبران عربستان نیز به دنبال این توافق هستند».
ماهیت این سوال و جواب آن بود که ترامپ اعتقاد دارد اسرائیل و عربستان حتی با وجود عدم تشکیل کشور مستقل فلسطین می‌توانند با هم روابط خود را عادی کنند اما ساعاتی بعد ریاض به این سخنان ترامپ واکنش منفی نشان داد؛ به گونه‌ای که وزارت خارجه عربستان در بیانیه‌ای در واکنش به اظهارات «دونالد ترامپ» گفت: ولیعهد تاکید کرد که عربستان سعودی از کار خستگی ناپذیر خود برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی به پایتختی بیت المقدس شرقی دست نخواهد کشید و ریاض بدون آن روابط دیپلماتیک با اسرائیل برقرار نخواهد کرد.
وزارت خارجه عربستان در ادامه بیانیه خود افزود که محمد بن سلمان در سخنرانی خود در ۱۸ سپتامبر و در جریان اجلاس سران ریاض در نوامبر گذشته به وضوح و صریح بر این موضع (تشکیل کشور فلسطین) تاکید کرده است و این یک اصل بنیادین به حساب می‌آید.
فارغ از این مواضع ریاض باید توجه شود که واکنش‌ها به طرح ترامپ در خصوص کوچ اجباری فلسطینی‌ها از غزه به اردن و مصر بسیار گسترده بوده است. به عنوان مثال علاوه بر عربستان و ترکیه کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، فرانسه، انگلیس، اسکاتلند و حتی نهادهای بین‌المللی این طرح را خطرناک خواندند و آنرا تشدید کننده درگیری در خاورمیانه قلمداد کردند. همچنین عبدالله دوم، پادشاه اردن و سایر مقامات مصر هم اجرای این طرح را دارای تبعات زیادی از حیث امنیتی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قلمداد کرده‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید