رامین پرتو

اوضاع و احوال در سوریه به مانند یک دومینوی خطرناک در حال پیش رفتن است و هر لحظه اخباری منتشر می‌شود که نشان از وخامت وضعیت میدانی دارد. در این راستا یورونیوز نوشته است که تحریرالشام روز گذشته (شنبه) اعلام کردند که کنترل شهر جنوبی درعا را به دست گرفته تا به این ترتیب چهارمین شهر در طول یک هفته اخیر از کنترل دولت سوریه خارج شده باشد. منابع شورشی گفتند که ارتش تحت توافقی پذیرفته در ازای خروج امن از شهر، کنترل امور را به دست آنها بسپارد. ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند که تروریست‌های تحریرالشام با موتورسیکلت در شهر تردد می‌کنند و گروهی هم در میدان اصلی شهر تیر هوایی شلیک می‌کنند. تصرف درعا پس از آن صورت گرفت که شورشیان اواخر جمعه اعلام کردند که تا آستانه شهر مرکزی حمص که یک نقطه تقاطع کلیدی بین پایتخت و سواحل مدیترانه است پیشروی کرده‌اند. برخی از منابع غربی هم اعلام کردند که پیش از پیشروی تحریرالشام، هزاران نفر از مردم حمص به سمت مناطق ساحلی لاذقیه و طرطوس، که پایگاه‌های قدرت دولت هستند، فرار کردند. 

از سوی دیگر خبرگزاری فرانسه ظهر دیروز به نقل از منابع نزدیک به تحریرالشام و یک نهاد دیده‌بان جنگ گزارش داد که آنها پس از تصرف استان درعا واقع در جنوب دمشق، تقریباً به ۲۰ کیلومتری پایتخت رسیده‌اند. در این راستا رامی عبدالرحمن، مدیر سازمان «دیده‌بان حقوق بشر سوریه» مستقر در بریتانیا، به خبرگزاری فرانسه گفت که شورشیان محلی اکنون تمام استان درعا را تحت کنترل دارند. حسن عبدالغنی، یکی از فرماندهان تحریر الشام که از هفته گذشته حملات خود از شمال غرب سوریه به دمشق را آغاز کردند نیز مدعی شده که اکنون کمتر از ۲۰ کیلومتر با دروازه جنوبی دمشق، پایتخت سوریه فاصله داریم. 

همچنین ارتش سوریه نیروهای دفاعی خود را در حمص متمرکز کرده و تلویزیون دولتی و مقامات ارتش این کشور از حملات هوایی شدید به اهداف شورشیان و ورود نیروهای کمکی برای تقویت مواضع در اطراف این شهر خبر دادند. به گزارش یورونیوز، منبعی در ارتش سوریه بامداد دیروز (شنبه) اعلام کرد که نیروهای مسلح این کشور یک عملیات منحصر به فرد در منطقه الدار الکبیره، تلبیسه و الرستن در حومه شمالی استان حمص با کمک و پوشش هوایی جنگنده‌های سوری و روسی، توپخانه‌ای و موشکی انجام 

داده است. 

اینکه چرا شهر کلیدی و استراتژیک حمص برای ارتش سوریه و دولت این کشور اهمیت دارد، هیچ دلیلی ندارد جز اینکه بگوییم تسلط بر این شهر به معنای باز شدن راه برای تسلیط بر دمشق است. در این راستا بعدازظهر دیروز (شنبه) خبرگزاری دولتی سوریه (سانا) از یک منبع نظامی سوری نقل کرد که برخی از گروهک‌های زیرزمینی وابسته به گروه‌های تروریستی اقدام به انتشار فایل‌های ویدیویی از طریق کانال‌های رسانه‌ای خود، از میدان‌ها و خیابان‌ها در مناطقی در حومه دمشق و دیگر استان‌ها می‌کنند و مدعی می‌شوند که عناصر گروه‌های تروریستی این مناطق را تحت تصرف خود درآوردند که تمامی این ادعاها با هدف ایجاد هرج و مرج در میان شهروندان و ایجاد وحشت در میان آنها صورت می‌گیرد و صحت ندارد. 

وزرای خارجه ترکیه، ایران و روسیه در نشست سه‌جانبه خود به عنوان نمایندگان کشورهای روند آستانه بر توقف هرگونه درگیری در سوریه تاکید کردند؛ اما نکته مهم این بود که بحث گفت‌وگوی دولت سوریه با معارضان مشروع در این نشست مورد اشاره و تاکید قرار گرفت

اسد در دمشق است

در این بین البته اخبار دیگری هم منتشر شد که به شخص بشار اسد مربوط بود. برخی از منابع اعلام کرده‌ بودند که بشار اسد از سوریه گریخته است اما ریاست جمهوری سوریه دیروز (شنبه) در بیانیه‌ای هرگونه اخبار مربوط به خروج بشار اسد از دمشق یا سفر به خارج از کشور را تکذیب کرد. در ادامه بیانیه آمده است: تأیید می‌کنیم که رئیس جمهور سوریه به کار و وظایف ملی خود از پایتخت دمشق ادامه می‌دهد و همه این شایعات را تکذیب می‌کنیم، و تأکید می‌شود که این شایعات جدید نیستند. 

همچنین دولت مصر گزارش روزنامه وال استریت ژورنال در مورد اینکه مقامات مصری از بشار اسد رئیس جمهور سوریه خواسته‌اند تا کشور را ترک کند و دولتی در تبعید تشکیل دهد را رد کرد؛ چراکه روزنامه وال استریت ژورنال (شنبه) در گزارشی مدعی شد مقامات مصری و اردنی بشار اسد را به ترک کشور و تشکیل دولت در تبعید ترغیب کردند. شبکه خبری الجزیره هم از قول منبع رسمی اردنی نوشت: اَمان آنچه را که وال استریت ژورنال درباره ترغیب مقامات اردنی به اسد برای ترک سوریه و تشکیل دولت در تبعید منتشر کرده است، تکذیب می‌کند. 

باز هم اردوغان! 

از سوی دیگر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه دیروز (شنبه) در سخنانی با بیان اینکه «نمی‌توانیم از رخدادها در سوریه چشم پوشی کنیم»، ادعا کرد: «ما چشم طمعی برای اشغال هیچ وجبی از خاک کشورهای دیگر نداریم». وی تصریح کرد: واقعیت جدیدی در داخل سوریه با تمامی طیف‌هایش شکل گرفته است و به شهروندانش باز خواهد گشت. رئیس جمهور ترکیه ادعا کرد: ما تمام تلاش خود را برای حفظ تمامیت ارضی سوریه و مبارزه با گروه‌های تروریستی انجام دادیم.

اردوغان گفت که مردم سوریه شایسته استقلال به معنای واقعی کلمه هستند و شایستگی این را دارند که با امنیت، عدالت و برابری زندگی کنند. وی در اظهاراتی مداخله‌جویانه گفت: ما بارها نسبت به خطر اقدامات نظام سوریه هشدار دادیم و امید داریم که سوریه جدید خواسته‌های مردم آن با تمامی طایفه‌ها و مذهب‌هایش را محقق سازد. اردوغان گفت که سوریه متعلق به سوری‌ها با تمامی طایفه‌هایشان است و برای هیچ طرفی دامن زدن بیشتر به رخدادها فایده‌ای نخواهد داشت. وی ادعا کرد که ما چشم طمعی در اراضی هیچ کشوری نداریم و امیدواریم که همسایه ما، سوریه شاهد صلح و آرامش برای کسانی باشد که از ۱۳ سال قبل به دنبال آن هستند. 

براساس گزارش یورونیوز تحریرالشام روز گذشته (شنبه) اعلام کردند که کنترل شهر جنوبی درعا را به دست گرفته تا به این ترتیب چهارمین شهر در طول یک هفته اخیر از کنترل دولت سوریه خارج شده باشد. منابع شورشی گفتند که ارتش تحت توافقی پذیرفته در ازای خروج امن از شهر، کنترل امور را به دست آنها بسپارد

مذاکره دمشق با معارضان مشروع

آنچه در این راستا به نوعی می‌تواند نقشه راه و آینده سوریه را تا حدودی مشخص نماید، خروجی نشست آستانه در دوحه است. وزرای خارجه ترکیه، ایران و روسیه روز گذشته (شنبه) در نشست سه جانبه خود به عنوان نمایندگان کشورهای روند آستانه بر توقف هرگونه درگیری در سوریه تاکید کردند اما نکته مهم این بود که بحث گفت‌وگوی دولت سوریه با معارضان مشروع در این نشست مورد اشاره قرار گرفته است. 

در این خصوص به گزارش ایرنا، سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان پس از نشست آستانه در جمع خبرنگاران گفت: در نشست آستانه مسائل روز و جاری سوریه مورد بحث و رایزنی قرار گرفت و این اشتراک نظر میان شرکت‌کنندگان بود که درگیری‌ها باید فوراً خاتمه پیدا کند و تمامیت ارضی و حاکمیت ملی سوریه باید محترم شمرده شود. 

وی ادامه داد: همچنین قرار شد که گفتگوهای سیاسی بین دولت سوریه و گروه‌های معارض مشروع شروع شود و اینها خواسته‌های این جلسه بود و قرار شد که ما با دولت سوریه در این خصوص مشورت کنیم و من نیز مشورت‌های خودم را خواهم داشت. در پایان خاطرنشان کرد: روسیه هم قرار شده با دولت سوریه مشورت 

داشته باشد. 

از سوی دیگر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هم گفت که اجازه دادن به گروه‌های تروریستی برای کنترل خاک سوریه غیرقابل قبول است. «تحریرالشام» در سوریه یک گروه تروریستیبه حساب می‌آید و لازم است بین گروه‌های تروریستی مانند تحریر الشام که سازمان ملل آنها را تروریستی شناخته است و سایر گروه های مخالفی که تروریست تلقی نمی‌شوند، تمایز قائل شد. 

او تاکید کرد که در نشست آستانه در دوحه درباره لزوم حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه به توافق رسیدیم. با ایران و ترکیه توافق کردیم که یک فراخوان قوی برای دستیابی به امنیت و ثبات در سوریه صادر کنیم و همچنین روسیه، ترکیه و ایران خواستار آغاز گفت‌وگو بین دولت سوریه و مخالفان قانونی شدند. 

حال باید منتظر ماند و دید که آیا روند تحولات بر اساس آنچه در آستانه مکتوب شده به گفت‌وگو ختم می‌شود یا اینکه باز هم بهم‌ریختگی امنیتی در انتظار این کـشـور 

خواهد بود.