رامین پرتو

چندی پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، شاهد آن بودیم که او برخی از اسامی را به عنوان وزرای پیشنهادی کابینه خود مطرح کرد و حالا این روند حدود دو هفته است که ادامه دارد. در این میان بسیاری از تحلیلگران و حتی مقامات عربی و اروپایی نسبت به انتشار اسامی مذکور احساس خطر و وحشت کرده‌اند و روزی نیست که رسانه‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تحلیل‌های خود از تیم جدید ترامپ یا «دولت دوم ترامپ» را بر مدار مختلف ارائه ندهند. در این راستا برخی از رسانه‌های عربی بر این عقیده هستند که تیمی که ترامپ در حال جمع‌آوری آن است، به صورت مشخص صرفاً قصد خدمت‌رسانی به اسرائیل را دارد؛ چراکه به زعم بسیاری از مناظران بین‌المللی ترامپ هم اکنون با دو پرونده بسیار مهم و پیچیده روبرو است که نخست خاورمیانه (لبنان و غزه) خواهد بود و دوم اوکراین است. 

عناصر اصلی تیم ترامپ اگرچه همگی حامی اسرائیل هستند، اما نقطه ثقل این مدار را می‌توان مایک هاکبی دانست که می‌تواند در دور دوم ترامپ مخاطرات بسیاری را برای خاورمیانه رقم بزند

در مورد مورد دوم یعنی پرونده جنگ اوکراین همه چیز در حال روشن شدن است و احساس می‌شود که به زودی این بحران هم به پایان خود نزدیک خواهد شد. اما در مورد اول یعنی خاورمیانه، نه تنها جنگ در غزه و لبنان، بلکه تقابل ایران با اسرائیل برای ترامپ و تیم نئوکانِ وی به شدت مهم است و همین موضوع باعث شده تا عمده نفراتی که انتخاب شده‌اند برای ترامپ یک مهره سیاسی باشند اما برای تل‌آویو قاعدتاً یک فرد مفید به نفع اسرائیل خواهد بود. 

یکی از این مهره‌ها «مایک هاکبی» فرماندار پیشین جمهوری‌خواه آرکانزاس است که حالا ترامپ او را برای گرداندن نمایندگی ایالات متحده در اسرائیل انتخاب کرده است. او اندکی پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب وی را به عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل معرفی کرد، گفت: «من سیاست‌گذاری نخواهم کرد؛ من سیاست‌های رئیس‌جمهور را اجرا خواهم کرد». 

هاکبی به‌طور ضمنی نشانه‌هایی از آنچه انتظار می‌رود این سیاست چه باشد را داد و به تصمیمات دولت قبلی ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس و به‌رسمیت شناختن بلندی‌های جولان به‌عنوان بخشی از خاک رژیم اسرائیل اشاره کرد. او به یک ایستگاه رادیویی اسرائیلی گفت: «هیچ‌کس بیشتر از رئیس‌جمهور ترامپ و من برای اسرائیل کار نکرده است. ما انتظار کامل داریم که این روند ادامه یابد».

هنوز مشخص نیست ترامپ چه رویکردی در قبال جنگ اسرائیل و غزه اتخاذ خواهد کرد، اما جناح راست سیاسی اسرائیل، از انتصاب هاکبی از سوی ترامپ استقبال کرده و آنرا نشانه‌ای از سیاست‌هایی می‌داند که در دوره بعدی نیز به اهداف دیرینه‌ آنها در حفظ مناطق کرانه غربی و گسترش شهرک‌ها کمک خواهد کرد. از سوی دیگر این انتصاب با شادی دو وزیر تندروی دولت نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو همراه شد. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل در شبکه اجتماعی ایکس این انتخاب را به تبریک گفت و ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی در کنار نام مایک هاکبی از ایموجی قلب استفاده کرد! اسموتریچ و بن‌گویر دلیل محکمی برای خوشحالی از انتخاب مایک هاکبی دارندغ چراکه او حامی مستمر جاه‌طلبی‌های بسیاری از اسرائیلی‌ها برای گسترش اشغال خود به سرزمین‌های فلسطینی است.

جناح راست افراطی اسرائیل نشان داده که انتصاب هاکبی را نشانه‌ای می‌داند مبنی بر اینکه در دوره آینده ترامپ، امکان پیشبرد دستور کار خود از جمله الحاق کرانه غربی را خواهد داشت. این در حالیست که بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل هم دوشنبه گذشته اعلام کرد که سال ۲۰۲۵ «سال حاکمیت» در کرانه غربی خواهد بود و افزود که به مقامات اسرائیلی دستور داده است تا برای الحاق این منطقه تحت اشغال آماده‌سازی‌های لازم را آغاز کنند.

این رویکرد، نگرانی واقعی برای مصطفی برغوثی، سیاست‌مدار باسابقه فلسطینی و رهبر جنبش سیاسی ابتکار ملی فلسطین، ایجاد کرده است. او می‌گوید: «می‌توانید تصور کنید واکنش دیگر کشورهای قدرتمند جهان چه خواهد بود، وقتی ایده الحاق سرزمین‌های اشغال‌ شده که در جنگ تصاحب شده‌اند، قانونی و قابل قبول تلقی شود». 

هاکبی چه می‌گوید؟

جناح راست افراطی اسرائیل انتصاب هاکبی را نشانه‌ای می‌داند مبنی بر اینکه در دوره آینده ترامپ، امکان پیشبرد دستور کار خود از جمله الحاق کرانه غربی را خواهد داشت

اینکه سفیر آتی آمریکا در اسرائیل کیست و دقیقاً چه موضعی در خصوص مساله فلسطین دارد موضوعی است که روشن شدن ان تحلیل دیدگاه‌های وی را می‌طلبد. 

رویترز نوشته است که مایک هاکبی ۶۹ ساله، یکی از سرسخت‌ترین حامیان جامعه مسیحی انجیلی از اسرائیل است. او اولین غیریهودی است که پس از انتخاب «جیمز کانینگهام» توسط جورج بوش پسر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۰۸، برای تصدی سفارت آمریکا در اسرائیل نامزد شده است. 

هاکبی اوایل سال ۲۰۰۸ و در یکی از سخنرانی های انتخاباتی خود استدلال کرد که فلسطینی بودن یک هویت ساختگی است و اساساً چیزی به نام فلسطینی وجود ندارد!  وی ۳۱ مه ۲۰۱۵ و در جریان سخنرانی در کنسرت روز اسرائیل، نخستین سفر خود به اسرائیل در سال ۱۹۷۳ را یادآور شد و گفت که اسرائیل در آمریکا دوستی بهتر از او ندارد. وی همچنین ادعاهای فلسطینیان در مورد بیت المقدس را رد کرد. 

هاکبی گفت: افرادی هستند که فکر می‌کنند راه هوشمندانه برای برقراری صلح در خاورمیانه، تقسیم اورشلیم و واگذاری اراضی بیشتر است. راه برقراری صلح این است که به صراحت اعلام کنیم که اورشلیم هرگز تجزیه نخواهد شد و در دست اسرائیل خواهد بود. مرزهای اسرائیل را نه سازمان ملل، بلکه خداوند تعیین کرده است.

این چهره جمهوریخواه ۲۹ فوریه ۲۰۲۴ گفت: وقتی مردم از اصطلاح اشغال استفاده می کنند، من می‌گویم: بله، اسرائیل زمین را اشغال می کند. اما این اشغال سرزمینی است که خداوند ۳ هزار و ۵۰۰ سال پیش به آنها داده است! سرزمین آنهاست! سند مالکیت از سوی خداوند به ابراهیم و وارثان او داده شد! من هرگز از اصطلاح توهین آمیز کرانه باختری استفاده نمی‌کنم. نام آن منطقه یهودا و سامره است! 

نامزد مدنظر دونالد ترامپ به‌عنوان سفیر بعدی ایالات متحده در سرزمین‌های اشغالی روز جمعه به نیوزمکس گفت حماس باید ریشه‌کن شود و اسرا آزاد شوند. وی مدعی شده که «عدم اعمال فشار بیشتر علیه ایران» که حامی گروه‌های مقاومت منطقه است، غیرقابل قبول است». هاکبی ادامه داد: «ما باید بر قطر فشار وارد کنیم. آن‌ها بر حماس تاثیر دارند و باید بفهمند که دونالد ترامپ شوخی نمی‌کند». نامزد احتمالی آمریکا به عنوان سفیر این کشور در اسرائیل گفت که حماس دیگر نمی‌تواند غزه را کنترل کند. هاکبی با تاکید بر لزوم ریشه‌کن شدن حماس عنوان کرد که تمامی اسرای این گروه نیز باید آزاد شوند. 

به موازات این روند باید توجه داشت که صرفاً هاکبی را نمی‌توان به عنوان یک مدافع دوآتیشه اسرائیل عنوان کرد، بلکه کسانی دیگر هم در این صف قرار دارند. به عنوان مثال مارکو روبیو که به عنوان گزینه وزارت خارجه ترامپ مطرح است گفته که «اسراییل چاره ای جز ریشه‌کن کردن کامل حماس در غزه ندارد. هیچ راه حل دیپلماتیک یا پاسخ سنجیده در دسترس نیست». 

همچنین پیت هگزث، نامزد سمت وزارت دفاع هم در فوریه ۲۰۱۸ و در جریان سخنرانی در کنفرانس آروتز شوا در بیت المقدس، از تخریب مسجد الاقصی و زمینه سازی برای ساخت معبد سوم که هدف دیرینه صهیونیست ها و مسیحیان انجیلی است، حمایت کرد!

از سوی دیگر الیز استفانیک، سفیر پیشنهادی ترامپ در سازمان ملل که نماینده جمهوریخواه ایالت نیویورک در مجلس آمریکا است در ۱۹ مه ۲۰۲۴ برای ایراد سخنرانی در کنست به اسرائیل سفر کرد و خواهان قطع کمک های مالی آمریکا به سازمان امداد رسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (آنروا) شد. 

بر همین اساس باید گفت که عناصر اصلی تیم ترامپ اگرچه همگی حامی اسرائیل هستند، اما نقطه ثقل این مدار را می‌توان مایک هاکبی دانست که می‌تواند در دور دوم ترامپ مخاطرات بسیاری را برای خاورمیانه رقم بزند.