بازگشت به کاخ‌سفید سوار بر موج «ترامپیسم»

رامین پرتو

انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده با تمام فراز و فرود و گمانه‌زنی های خود برگزار شد و نتایج بر خلاف آنکه گفته میشد حاکی از رقابت سر به سر میان کامالا هریس و دونالد ترامپ دارد، به نفع جمهوریخواهان رقم خورد. بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده از سوی رسانه‌های ایالات متحده، ترامپ با کسب 277 رای الکترال و عبور از حد نصاب معمول (270 رای الکترال) به عنوان چهل و هفتمین رئیس جمهوری ایالات متحده انتخاب شد و در مقابل کامالا هریس به نمایندگی از حزب دموکرات با کسب 224 رای الکترال از رسیدن به کاخ سفید باز ماند. 

بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند که ترامپ دیگر نمی‌تواند سیاست‌های قبلی خود در میانه سال‌های 2016 تا 2020 که در کاخ سفید بود را اجرایی کند، چراکه نظام بین‌الملل همانند آن سال‌ها نیست و تحولات به سمت و سویی دیگر متمایل شده است

او پس از پیروزی در اولین واکنش عمومی خود در جمع هوادارانش در فلوریدا (پالم بیچ) حاضر شد و در حالی که خانواده وی به همراه جی.دی ونس، معاونش و مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در کنار وی ایستاده بودند گفت: صادقانه بگویم این بزرگترین جنبش سیاسی تاریخ کشور است. کشور نیازمند کمک و التیام است. مرزها را سروسامان می‌دهیم و کشور را درست می‌کنیم، امشب تاریخ‌ساز شدیم و بر موانعی غلبه کردیم که فکر نمی‌کردند ممکن باشد. ترامپ گفت: به نتیجه سیاسی باورنکردنی رسیدیم. این یک پیروزی سیاسی است که مشابه آن در تاریخ کشور دیده نشده است. از مردم آمریکا متشکرم که من را به عنوان چهل و هفتمین رئیس‌جمهور انتخاب کردند. برای آینده و خانواده شما، با هر نفسی که دارم می‌جنگم تا آمریکایی شکوفا و امن ایجاد کنم؛ این تاریخ زرین آمریکا خواهد بود. او گفت: این یک پیروزی فوق‌العاده است که امکان می‌دهد دوباره آمریکا را بزرگ کنیم. او گفت: کنترل سنا را در دست گرفتیم که فوق‌العاده است. کنترل مجلس نمایندگان را نیز حفظ خواهیم کرد. 

این اظهارات ترامپ در مورد انتخابات کنگره در حالی مطرح می‌شود که جمهوریخواهان 52 به 42 کرسی از دموکرات‌ها پیشی گرفته‌اند و در مجلس نمایندگان هم 197 کرسی را کسب کرده‌اند و در مقابل دموکرات‌ها 177 کرسی به دست آوردند. 

دموکرات‌ها به دلیل تمرکزشان بر حقوق‌بشر، از یک سو کشورهای عربی مانند عربستان و بحرین را مورد انتقاد قرار دادند ولی از سوی دیگر این ماجرا، واکنش تعیین‌کنند‌ه‌ای در قبال اقدامات اسرائیل در غزه انجام ندادند و این دوگانگی در اذهان عمومی یکی از عوامل شکست آنها بود

ترامپ در این راستا سعی کرد که به نوعی باز هم بر شعارها و وعده‌های انتخاباتی خود تاکید کند و گفت: باید مرزها را ببندیم و مهاجران باید قانونی وارد آمریکا شوند. او همچنین اعلام کرد: شرایط را عوض خواهیم کرد، در حیطه‌های مختلف این روزی است که در یادها خواهد ماند. ما بیشتر از روسیه و عربستان نفت و گاز داریم. مالیات ها را کم می‌کنیم. چین چیزی که ما داریم، ندارد. ترامپ مدعی شد: من آغازگر  جنگی نخواهم بود من جنگ را متوقف می‌کنم. در دوران ریاست‌جمهوری من، چهار سال جنگ نداشتیم. به جز اینکه ما داعش را شکست دادیم. در کوتاه‌ترین زمان. ما یک ارتش قوی و نیرومند می‌خواهیم. نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات آمریکا گفت: خداوند جان من را نجات داد به یک دلیل، دلیل آن نجات کشورم و بازگردان آمریکا به عظمت بود، ما با هم این ماموریت را انجام می‌دهیم. وعده‌های داده شده باید عمل شود. آمریکا را دوباره امن شکوفا وقوی خواهیم کرد، زمان اتحاد و رفع اختلاف و تلاش است و شما را از خودم مایوس نخواهم کرد. 

چه شد که ترامپ بازگشت؟

فارغ از اعداد و ارقام و حتی حواشی این انتخابات باید توجه کرد که بازگشت ترامپ عوامل تعددی را به خود اختصاص داده است. روزنامه گاردین در این خصوص نوشته است: «سابقه ترامپ در امتناع از قبول شکست پس از انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا باید او را از نامزدی در این انتخابات محروم میکرد و پرونده‌های تشکیل شده برای وی و صدور کیفرخواست باید در نهایت به اخراجش از جریان سیاسی می انجامید؛ اما وی نه تنها نامزدی حزب را در دست گرفت، بلکه با لفاظی‌های مملو از خشم و کینه‌توزی، جریان مبارزات انتخاباتی خود را پیش برد. هرچند که نمی شد فراتر از این چیزی انتظار داشت!». این گزارش سپس با بیان اینکه هیچ یک از پرونده های قانونی نتوانست مانع ورود ترامپ به انتخابات شود، می‌افزاید: « این نامزد جمهوریخواه دارای نوعی کاریزمای بدخیم است و برای ریشه دواندن این ویژگی، آن را با رکود اقتصادی، قطبی شدن فرهنگی و انقلاب تکنولوژیک گره زد و حامیانی برای خود پیدا کرد و کارزار انتخاباتی ترامپ هرگز رای گیری را بر اساس انتخاب مدنی، با بیش از یک نتیجه بالقوه مشروع تفسیر نکرده است. به باور ترامپ و اطرافیانش، نتیجه انتخابات یا با بازگشت قهرمانانه یک رئیس جمهوری برحق مشخص می شود و یا تکرار یک توطئه دولتی دیگر علیه او. هیچ جایی برای شکست وجود ندارد، او همیشه پیروز است. این همان شیوه مبارزات انتخاباتی است که با فرض اصلی رای گیری دموکراتیک، خصومت دارد». 

از سوی دیگر برخی از رسانه‌های غربی مانند رویترز، آسوشیتدپرس، یورونیوز و ... به این موضوع اشاره کردند که عملاً ترامپ توانست از خرابی‌های به وجود آمده از سوی تیم بایدن به نفع خود استفاده کند. بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی بر این عقیده هستند که بایدن ر عرصه اقتصادی نتوانست آنگونه که شعار داد اوضاع را پیش ببرد و حمایت او از دو جنگ اوکراین و غزه و سپس گسترش آن به لبنان باعث شد تا بایدن با انتقاد زیادی روبرو شود؛ به گونه‌ای که دموکرات‌ها به دلیل تمرکزشان بر حقوق‌بشر، از یک سو کشورهای عربی مانند عربستان و بحرین را مورد انتقاد قرار دادند ولی در سوی دیگر این ماجرا، هیچ واکنشی در قبال اقدامات اسرائیل در غزه انجام ندادند و این یک دوگانگی را در اذهان عمومی به وجود آورد. 

همین موضوع باعث شد تا ترامپ از این فضای منفی به نفع خود استفاده کند و به کشورهای عربی نزدیک شود و از سوی دیگر دموکرات‌ها را به دلیل فشار جنگ بر اقتصاد آمریکا مورد انتقاد قرار دهند. در این راستا خبرگزاری رویترز به برخی از نشست ها و توافقات بین ترامپ و متحدانش با کشورهای خلیح فارس اشاره کرد و نوشت: ترامپ سپتامبر (شهریور) گذشته در باشگاه خصوصی و تفریحگاهش در مار ا لاگو، جداگانه میزبان امیر قطر و رئیس امارات در دیدارهای رسمی آنها بود. جرد کوشنر داماد ترامپ از زمانی که وی کاخ سفید را ترک کرد چندین بار درباره دیپلماسی آمریکا- سعودی با محمد بن سلمان ولیعهد و حاکم کنونی عربستان گفت‌وگو کرد. کوشنر همچنین در مسابقات جام جهانی فوتبال قطر شرکت کرد. به علاوه سازمان ترامپ، با متحدان کلیدی اش در منطقه شامل امارات، عربستان سعودی و عمان، قراردادهای تجاری منعقد کرده است. سازمان ترامپ در ماه ژوئیه (تیر) اعلام کرد که با شرکت توسعه املاک و مستغلات لوکس عربستان سعودی موسوم به «دار گلوبال» برای ساخت برجی با نام تجاری ترامپ در دبی همکاری می‌کند. شعبه گلوبال در لندن نیز ماه ژوئیه اعلام کرد که با سازمان ترامپ برای توسعه برج ترامپ در شهر جده عربستان سعودی همکاری می‌کند که همه این مسائل نشان از توسعه و تعمیق روابط ترامپ با کشورهای عربی دارد که توانست در نهایت عرب- آمریکایی‌ها را به نفع ترامپ بسیج کند. 

با تمام این تفاسیر باید دانست که ترامپ در این راستا عموماً بر شکاف اجتماعی و اقتصادی آمریکا تکیه کرد و مجدداً سوار بر موج «ترامپیسم» وارد کاخ‌سفید شد. این در حالیست که بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند که وی دیگر نمی‌تواند سیاست‌های قبلی خود در میانه سال‌های 2016 تا 2020 که در کاخ سفید بود را اجرایی کند، چراکه نظام بین‌الملل همانند آن سال‌ها نیست و تحولات به سمت و سویی دیگر متمایل شده است. حال باید منتظر بود و دید که او با ورودش به کاخ‌سفید چگونه می‌خواهد آمریکا را هدایت کند.