رامین پرتو

آنچه از سه هفته پیش تاکنون در لبنان رخ داده نشان می‌دهد که ارتش اسرائیل به صورت علنی به دنبال آن است تا یک بحران دامنه‌دار را علیه بیروت رقم بزند؛ چراکه حملات به زیرساخت‌های این کشور آنهم نه تنها در ضاحیه بلکه در بیروت به عنوان پایتخت در حال عمق پیدا کردن است و هر روز و شب صدای بلند انفجارها در این مناطق بیش از روز گذشته به گوش می‌رسد. در این راستا طی روزهای گذشته بسیاری از منابع عربی و غربی اعلام کردند که تحرکاتی در حال رخ دادن است تا بتوانند از طریق دیپلماسی و احیای کانال‌های دیپلماتیک به این جنگ خاته دهند و یا اینکه حداقل یک آتش بس موقت را اجرایی کنند. در همین راستا پایگاه خبری آکسیوس به نقل از ۲ مقام آمریکایی و ۲ مقام اسرائیلی اعلام کرد که تل‌آویو طی روزهای گذشته سندی را به ایالات متحده ارائه کرده که شامل شرط و شروط آن برای راه‌حل دیپلماتیک به منظور پایان دادن به جنگ در لبنان و اجازه بازگشت غیرنظامیان آواره از ۲ طرف مرز به خانه‌های خود می‌شود. 

باید توجه شود که ۲ خواسته تل‌آویو در تضاد با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است که بیان می‌کند نیروهای مسلح لبنان و نیروی موقت سازمان ملل در لبنان (یونیفل) آتش‌بس بین اسرائیل و حزب‌الله را اجرا می‌کنند

مقامات اسرائیلی گفتند که دفتر نخست‌وزیر اسرائیل این سند را پیش از سفر آموس هوکشتاین، فرستاده بایدن به بیروت به کاخ سفید داده است تا درباره آنچه آنها راه‌حل دیپلماتیک برای این مناقشه خواندند، گفت‌وگو کند. همچنین در این گزاش آمده است که ران درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیل که یکی از معتمدین بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل است، این سند را روز پنجشنبه برای هوکشتاین ارسال کرده است. گفته شده این سند از گفت‌وگوهایی که ران درمر با وزارت جنگ و نظامیان اسرائیل درباره اصولی که تل‌آویو خواسته است بخشی از هر راه‌حل دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ با حزب‌الله لبنان باشد، بیرون آمده است. 

یک مقام اسرائیلی در این خصوص به آکسیوس گفته است که، یکی از خواسته‌های اسرائیل این است که ارتش اسرائیل اجازه داشته باشد در اجرای فعال این بندها شرکت داشته باشد تا مطمئن شود حزب‌الله دوباره مسلح نمی‌شود و زیرساخت‌های نظامی خود را در مناطق جنوب لبنان نزدیک به مرز بازسازی نمی‌کند. این مقام افزود که اسرائیل همچنین می‌خواهد که نیروی هوایی‌اش در حریم هوایی لبنان آزادی عملیات داشته باشد که همین موضوع حالا به یک چالش جدی و یک خواسته بسیار عجیب و غیرقابل قبول تبدیل

 شده است. 

در این راستا باید توجه شود که این ۲ خواسته در تضاد با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است که بیان می‌کند نیروهای مسلح لبنان و نیروی موقت سازمان ملل در لبنان (یونیفل) آتش‌بس بین اسرائیل و حزب‌الله را اجرا می‌کنند. براساس گزارش آکسیوس مقام اسرائیلی گفاعلام کرده که «ما در مورد قطعنامه ۱۷۰۱ صحبت می‌کنیم که اجرای آن افزایش یافته است. پیام اصلی ما این است که اگر ارتش لبنان و یونیفل بیشتر کار کنند، ارتش اسرائیل کمتر وارد عمل می‌شود و برعکس». در همین حال یک مقام آمریکایی گفته است که بعید است لبنان و جامعه بین‌المللی با این شرط و شروط موافقت کنند؛ چراکه این شرط و شروط به طور چشمگیری حاکمیت لبنان را تضعیف می‌کند اما کاخ سفید و سفارت اسرائیل در واشنگتن از اظهارنظر در این‌باره خودداری کردند.

اینکه آیا بیروت پیشنهادات اسرائیل در خصوص اتمام جنگ را می‌پذیرد یا خیر، موضوعی است که به نظر می‌آید پاسخ آن منفی باشد، چراکه اسرائیل با طرح این شروط به نوعی می‌خواهد سلطه امنیتی و نظامی خود بر داخل و خارج لبنان حفظ کند

به موازات این روند، نجیب میقاتی، نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور لبنان بعد ازظهر دیروز (دوشنبه) با آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه آمریکا به لبنان دیدار و گفتگو کرد و این دیدار با حضور لیزا جانسون، سفیر آمریکا در بیروت و زیاد میقاتی، مشاور نخست‌وزیر برگزار شد. در این نشست، میقاتی تاکید کرد که اولویت با برقراری آتش بس و اجرای کامل و فراگیر قطعنامه 1701 است، چراکه این قطعنامه مبنای اساسی برای برقراری ثبات در منطقه است. وی گفت که تلاش‌های دیپلماتیک برای دستیابی به آتش بس قریب الوقوع، به صورت فعال در جریان است. در همین حال، هوکشتاین تاکید کرد که «تلاش‌های دیپلماتیک همچنان پابرجا و جدی است و ما برای دستیابی به آتش بس در مقطع آتی تلاش می‌کنیم و از اجرای کامل و فراگیر قطعنامه ۱۷۰۱ حمایت می‌کنیم و تمامی طرف‌ها باید برای دستیابی به ساختار مورد تفاهمی در قبال چگونگی اجرای این قطعنامه تلاش کنند».

 از سوی دیگر او با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان هم دیدار کرد و این در حالیست که رئیس پارملان لبنان یکشنبه به شبکه خبری العربیه گفته بود که سفر هوکشتاین آخرین فرصت قبل از انتخابات آمریکا برای دستیابی به راه‌حل برای جنگ در لبنان است. رئیس پارلمان لبنان تاکید کرد که در بیروت درباره قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل متحد اجماع وجود دارد اما تحت هیچ شرایطی اصلاح این قطعنامه را نمی‌پذیرد و شروط اسرائیل را در این خصوص کنار می‌گذاریم.

تشدید حملات در کنار پیشنهاد آتش‌بس

اینکه آیا بیروت پیشنهادات اسرائیل در خصوص اتمام جنگ را می‌پذیرد یا خیر، موضوعی است که به نظر می‌آید پاسخ آن منفی باشد؛ چراکه اسرائیل با طرح این شروط به نوعی می‌خواهد سلطه امنیتی و نظامی خود بر لبنان را نه تنها در پشت مرزهای این کشور، بلکه در داخل آن حفظ کند و این نه تنها مورد قبول حزب‌الله نیست، بلکه دولت لبنان را هم با چالش سیاسی و امنیتی روبرو خواهد کرد. بر همین اساس اسرائیل به دنبال آن است تا از یک سو پیشنهادی برای آتش‌بس و پایان جنگ ارائه کند و از سوی دیگر به علم به اینکه می‌داند بیروت و حزب‌الله با این شروط مخالفت می‌کنند، در حال تشدید حملات خود به لبنان است. 

در این راستا یکشنبه شب جنگنده‌های اسرائیل حملاتی را به ضاحیه جنوبی بیروت، دره بقاع در شرق و جنوب لبنان انجام دادند. الجزیره در این خصوص نوشته است که جنگنده‌های اسرائیل دست‌کم ۱۲ حمله به ساختمان‌ها در ضاحیه جنوبی بیروت انجام دادند که یکی از این حملات نزدیک باند شرقی فرودگاه بین‌المللی رفیق حریری بوده است. همچنین پهپادهای اسرائیل ساختمان‌هایی را در شهرهای بعلبک و هرمل و شهرک‌های علی النهری و بدنایل در بقاع در شرق لبنان بمباران کردند. این حملات همچنین شامل شهر نبطیه و شهرک‌های معرکه، کفرا و یاطر در جنوب می‌شد.

بر اساس آنچه خبرگزاری ملی لبنان گزارش داد ارتش اسرائیل ۱۱ حمله به ضاحیه جنوبی بیروت انجام داد و یکی از این حملات به شعبه بنیاد القرض الحسن در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی رفیق حریری بود. در این راستا دنیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل از هدف قرار گرفتن ساختمان‌های بنیاد القرض الحسن خبر داد و ادعا کرد که این سازمان تامین کننده مالی حزب‌الله لبنان است. از سوی دیگر خبرگزاری ملی لبنان گزارش داد که در نتیجه حمله اسرائیل به آمبولانسی در جاده «بئر السلاسل» در شهرک خربه سلم در شرق شهر صور در جنوب لبنان، تلفاتی بر جای مانده است. 

این اقدامات حالا مجدداً نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در جنوب لبنان (یونیفل) را هدف قرار  داده است. در این راستا یونیفل با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که ارتش اسرائیل یک برج دیده‌بانی و دیوار در یکی از پایگاه‌های این نیروها در جنوب لبنان را عامدانه تخریب کرده است. یونیفل همچنین تاکید کرد که به رغم فشارهای اعمال شده بر یونیفل و کشورهای مشارکت‌کننده در آن اما نیروهایش همچنان در تمامی مواضع خود مستقر هستند. ظهر روز گذشته (دوشنبه) هم دفاع مدنی لبنان اعلام کرد بر اثر حمله اسرائیل به شهر بعلبک در منطقه البقاع در شرق لبنان، ۶ تن جان باختند و ۱۰ تن دیگر زخمی شدند. حال باید دید که آیا ایالات متحده می‌تواند در این شرایط اقدامی برای فروکش کردن جنگ در لبنان انجام دهد یا خیر.