رامین پرتو

بسیاری از تحلیلگران حوزه نظامی و امنیت، بر این عقیده هستند که روند میدانی در جنگ غزه به یک کانال نسبتاً مشخص وارد شده و این به معنای تکرار زد و خوردهای مشخص میان حماس و اسرائیل است که دامنه آن چند هفته‌ای است که بیش از گذشته به کرانه باختری کشیده شده است. در این میان باید توجه داشت که این تحلیل تا حدودی می‌تواند درست باشد اما اتفاقی که روز گذشته (یکشنبه) رخ داد به خوبی نشان داد که جبهه‌های جنگ علیه اسرائیل صرفاً نمی‌تواند به این دو منطقه یعنی غزه و کرانه باختری محدود شود و در این راستا ما شاهد آن هستیم که جبهه یمن به عنوان یکی از مهمترین جبهه‌های جنگ علیه اسرائیل که از سال گذشته میلادی و پس از شروع عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر کار خود را آغاز کرده، به حدی فعال شده که حالا عمق اسرائیل و تل‌آویو را مورد هدف قرار می‌دهد. بر اساس بیانیه‌ای دیروز (یکشنبه) از سوی یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن منتشر شد یگان موشکی ارتش این کشور عملیات نظامی ویژه‌ای را اجرا کرد که در آن یک هدف نظامی در منطقه «یافا» در فلسطین اشغالی هدف قرار گرفت. گفت شده که این عملیات با یک موشک بالستیک جدید فراصوت انجام شد که در اصابت به هدف خود، موفق عمل کرد و سامانه‌های پدافندی دشمن در رهگیری و مقابله با آن شکست خوردند. 

 رسانه‌های تل‌آویو اعلام کرده‌اند ماهواره‌های جاسوسی اسرائیل و آمریکا که قرار بود پایگاه‌های احتمالی شلیک موشک در یمن را ردیابی کنند موفق به رصد موشک نشدند و این به معنای شکست پدافند هوایی برای مقابله با یمنی‌ها است

در بیانیه ارتش یمن آمده است: «این موشک مسافتی در حدود ۲۰۴۰ کیلومتر را ظرف ۱۱ دقیقه و نیم طی کرد و موجب هراس و وحشت محافل اسرائیلی شد؛ به شکلی که برای اولین بار در تاریخ اسرائیل، بیش از ۲ میلیون نفر اسرائیلی به پناهگاه‌ها رفتند. این عملیات در چارچوب مرحله پنجم و به عنوان نقطه اوج اقدامات یگان موشکی انجام شد که تلاش‌های بسیاری برای توسعه فناوری موشکی انجام دادند تا نیازهای میدان نبرد و چالش‌ها با اسرائیل را برآورده کرده و موشک‌ها در اصابت به اهداف و عبور از تمامی موانع و سامانه‌های رهگیری موجود در زمین و دریا که برخی از آنها آمریکایی و برخی اسرائیلی است، موفق عمل کنند». در این بیانیه تاکید شد: «موانع جغرافیایی، حملات آمریکا و انگلیس، سامانه‌های رصد و جاسوسی و مقابله هرگز مانع از آن نخواهد شد که یمن وظیفه اخلاقی و انسانی خود در یاری رساندن به ملت فلسطین را انجام ندهد و در حالی که در آستانه اولین سالروز عملیات هفتم اکتبر قرار دادیم، اسرائیل باید منتظر حملات بیشتر و عملیات‌ ویژه آتی از جمله پاسخ به حمله جنایتکارانه‌اش به شهر الحدیده و استمرار عملیات پشتیبانی از ملت مظلوم فلسطین باشد». 

در این راستا ارتش اسرائیل ساعاتی پس از انتشار خبر برخورد موشک یمن به تل‌آویو، مدعی رهگیری یک موشک زمین به زمین بر فراز منطقه فرودگاه «اللد» بین تل‌آویو و بیت‌المقدس شد و در بیانیه خود گفت که این موشک از یمن شلیک شده است. تل‌آویو با این حال مدعی است هیچ تغییری در دستورات جبهه داخلی ایجاد نشده است و سخنگوی ارتش اسرائیل ادعا کرد موشکی که از یمن پرتاب شد، در منطقه‌ای خالی از سکنه در مرکز اسرائیل در شرق تل‌آویو فرود آمد و سرنگون شد اما نتایج رهگیری‌ها در دست بررسی است. در این خصوص شبکه المیادین گزارش داد آتش‌سوزی در محلی که موشک در تل‌آویو هدف قرار داده بود، رخ داده است. الجزیره نیز خبر داد که آژیر خطر در مرکز اراضی اشغالی و در حدود ۲۰ شهرک و شهر در شرق و جنوب تل‌آویو به صدا درآمد. خبرنگار الجزیره هم در گزارش خود به این موضوع اشاره کرد که پس از شناسایی موشکی که از شرق پرتاب شد، آژیر خطر در اکثر مناطق مرکزی اسرائیل به صدا درآمد و همه به پناهگاه‌های خود رفتند. 

واکنش نتانیاهو اگرچه حاصل عملیات ارتش یمن علیه اسرائیل به شمار می‌رود، اما باید توجه شود که او در این راستا زیر شدیدترین انتقادها و فشارها قرار دارد و حتی مقامات سیاسی تل‌آویو علیه‌اش موضع تهاجمی گرفته‌اند

تهدید نتانیاهو و یک سوال بزرگ! 

بدون شک حمله یمن به مرکز اسرائیل را باید یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین اقدامات عملیات‌های موشکی طی یکسال گذشته از سوی تمامی جبهه مقامات علیه تل‌آویو دانست؛ چراکه این اقدام در شرایطی که نتانیاهو با مشکلات زیادی از حیث سیاسی دست و پنجه نرم می‌کند، صرفاً یک ضربه نظامی بر پیکره نظامی و امنیتی اسرائیل به شمار نمی‌رود بلکه خروجی این اقدام یمنی‌ها در خاک اسرائیل بدون شک بر جایگاه سیاسی نتانیاهو تاثیرگذار خواهد بود و او حال به شدت از این موضوع عصبانی است. او پیش از جلسه کابینه اسرائیل در واکنش به شلیک موشک بالستیک از سوی  یمن و اصابت آن در حومه تل‌آویو، به یمنی‌ها هشدار داد که هزینه سنگینی خواهند پرداخت. نتانیاهو همچنین گفت که «حوثی‌ها با موشک زمین‌به‌زمین از یمن، خاک ما را هدف گرفتند. آنها باید تا به حال فهمیده باشند که هر کس سعی کند به ما آسیب برساند، با پاسخ سنگین ما مواجه خواهد شد». او افزود «ما در یک جنگ چند جبهه‌ای قرار داریم که برای نابودی ما تلاش می‌کنند». 

این واکنش نتانیاهو اگرچه حاصل عملیات ارتش یمن علیه اسرائیل به شمار می‌رود اما باید توجه شود که او در این راستا زیر شدیدترین انتقادها و فشارها قرار دارد که دو جنبه برای تحلیل آن قابل ذکر است. جنبه اول، اعتراضات و انتقادهایی است که از نتانیاهو در شرایط کنونی و حتی قبل از حمله یمن به اسرائیل در جریان بوده است. به عنوان مثال عود فور، عضو کنست (پارلمان اسرائیل) پس از حمله روز گذشته یمنی‌ها اعلام کرد که پرواز یک موشک، تمام مرکز اسرائیل را وارد پناهگاه‌ها کرد و شمال تحت کنترل سیدحسن نصرالله است که میزان سطح حملات را تعیین می‌کند و سربازان ما همچنان در نوار غزه در رنج هستند اما هنوز نتانیاهو در حال پیش بردن وضعیت فعلی جنگ است تا بتواند در قدرت باقی بماند. 

همچنین یائیر گولان، رئیس حزب کارگر اسرائیل در واکنش به حمله موشکی نیروهای مسلح یمن به تل‌آویو، کابینه بنیامین نتانیاهو را شکست خورده توصیف کرد و گفت که این کابینه کاملا بی‌خاصیت و شکست خورده، اسرائیل را به جنگ ابدی می‌کشاند. بر همین اساس او خواستار تظاهرات روزانه اسرائیلی‌ها علیه بنیامین نتانیاهو با هدف سرنگونی کابینه وی شد. از سوی دیگر جمال زحالقه، عضو پیشین پارلمان اسرائیل هم اعلام کرد که بنیامین نتانیاهو قصد دارد در غزه و منطقه فیلادلفیا برای سال‌های طولانی باقی بماند و مذاکرات آتش‌بس را به بن‌بست بکشاند. او معتقد است که وضعیت کنونی تاریک است و نتانیاهو تنها به منافع سیاسی شخصی خود اهمیت می‌دهد و از فشارهای داخلی رنج می‌برد زیرا ممکن است او را به سمت تغییر مواضعش سوق دهد و در این راستا پرونده‌های قضایی وی هم او را دوره کرده است و می‌تواند پایان حیات سیاسی وی را رقم بزند. 

اما جنبه دوم، غافلگیری پدافند هوایی اسرائیل در مواجهه با این حمله است. اگرچه منابع خبری در تل‌آویو اعلام کرده‌اند صدای رهگیرهای موشکی پرتاب شده با سامانه پدافندی «خِتس» یا «پیکان» اسرائیل به گوش تمام ساکنان تل‌آویو رسیده اما ارتش گفته است که دستورالعمل‌های حفاظتی برای ساکنان اسرائیل همچنان پابرجاست و در این راستا منابع خبری اسرائیل اعلام کرده‌اند که این سامانه‌های پدافندی در رهگیری و انهدام موشک یمن ناکام مانده‌اند. وبگاه عبری «واللا» در این خصوص گزارش داده که ماهواره‌های جاسوسی اسرائیل و آمریکا که قرار بود پایگاه‌های احتمالی شلیک موشک در یمن را ردیابی کنند موفق به رصد موشک نشدند؛ حتی قرار بود ماهواره‌های آمریکایی گرمای شدید تولید شده توسط موتور موشک را دریافت کرده و به ارتش اسرائیل گزارش دهند که این اتفاق هم برای رهگیری موشک یمنی‌ها رخ نداده است. حتی این موشک قرار بود توسط رادار دوربرد ایکس در نقب که توسط سربازان آمریکایی اداره می‌شود شناسایی شود که باز هم این اتفاق رخ نداد. 

مجموع این اتفاقات نشان می‌دهد که اوضاع و احوال در اسرائیل حداقل از حیث روانی و پس حمله موشکی اخیر خوب نیست و باید دید عکس‌العمل نتانیاهو چه خواهد بود.