رامین پرتو

طی روزهای گذشته تحولات مهمی در جنگ غزه رخ داده که متاسفانه نمی‌توان آنها را مثبت دانست و به نوعی نشان از وخیم شدن اوضاع میدانی و انسانی در این منطقه جنگ‌زده دارد. مساله اول موضوع شیوع فلج اطفال در غزه است که حالا به یک بحران بسیار عمیق در این ناحیه تبدیل شده است؛ به گونه‌ای که سه‌شنبه هفته گذشته الکسندرا سایح، رئیس بخش سیاست کمک‌های بشردوستانه در سازمان بین‌المللی «کودکان را نجات دهید» هشدار داد در صورتی که بیماری فلج اطفال که در غزه شیوع پیدا کرده درمان نشود، احتمال دارد منجر به فلج جمعی شود. براساس گزارش العربی الجدید، وی بر اهمیت راه‌اندازی کمپین گسترده واکسیناسیون و برقراری آتش‌بس پس از کشف اولین مورد فلج اطفال در غزه پس از ۲۵ سال تاکید کرد. این مسئول سازمان «کودکان را نجات دهید» تاکید کرد که نخستین مورد فلج اطفال که در ۱۶ اوت ثبت شد نتیجه مستقیم عدم تحویل مواد اولیه به غزه و تخریب زیرساخت‌ها و نیز در نتیجه محدودیت‌های اعمال شده بر ارسال کمک‌های بشردوستانه توسط اسرائیل بود. وی ضمن اشاره به ازدحام بیش از حد پناهگاه‌ها که مردم به آن پناه برده‌اند و شیوع انواع بیماری‌های همه‌گیر به ویژه در چند ماه گذشته که جدیدترین آنها فلج اطفال است گفت مذاکرات برای ورود واکسن‌های فلج اطفال به غزه ادامه دارد اما به دلیل بمباران‌های پی در پی، کادر درمان قادر به تهیه و ارائه این واکسن‌ها نیستند و در صورت تاخیر در روند واکسیناسیون خطر انتقال این ویروس در میان شمار زیادی از کودکان افزایش می‌یابد. 

نتانیاهو همانند گذشته بر این عقیده است که اگر روند میدانی در غزه به پایان برسد، بدون شک کرانه‌باختری باید نقطه بعدی نزاع باشد، چراکه به زعم او این منطقه هم باید زیر نظر تل‌آویو مدیریت شود که به نوعی حاشیه‌نشینی تشکیلات خودگردان فلسطین را هم به نمایش می‌گذارد

از سوی دیگر برخی از منابع امدادی در غزه اعلام کرده‌اند که به ‌طور سیستماتیک از ورود کمک‌های حیاتی ممانعت می‌شود و سازمان «کودکان را نجات دهید» از چهار ماه پیش منتظر تحویل کمک‌های پزشکی حیاتی به این منطقه برای درمان کودکان است و این در حالیست که اسرائیل از ماه‌ها قبل مانع ورود تجهیزات زیادی از جمله دستگاه‌های تصفیه آب، ژنراتورها و دستگاه‌های اشعه ایکس به نوار غزه از طریق گذرگاه‌ها می‌شوند و به دلیل استفاده از تسلیحات انفجاری به جسم کودکان آسیب زیادی رسانده‌اند. کودکان به وحشتناک‌ترین شکل ممکن کشته می‌شوند و خانواده‌های آنها مجبورند اعضای بدن کودکانشان را جمع کنند و این مسأله با استفاده از تسلیحات کشورهای خارجی صورت می‌گیرد، بنابراین بیشتر سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان کودکان را نجات دهید از کشورها می‌خواهند فروش تسلیحات به اسرائیل برای توقف این بحران انسانی و سرزمینی را متوقف کنند. 

موضوع فلج اطفال در غزه به حدی بحرانی شده که در جلسه عصر روز پنجشنبه شورای امنیت، نمایندگان این نهاد، تیراندازی به کارکنان امدادرسانی سازمان ملل توسط اسرائیل را محکوم کردند و تسریع در اجرای پویش‌های واکسیناسیون فلج اطفال برای پیشگیری از وقوع فاجعه انسانی جدید را خواستار شدند. جویس مسویا، دستیار نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه در این نشست اعلام کرد که اوضاع غزه بسیار ناامید کننده است و غیرنظامیان گرسنه، تشنه، بیمار و بی‌سرپناه هستند و در شرایطی فراتر از آستانه تحمل هر انسانی قرار دارند. همچنین مایک رایان، مدیر اجرایی فوریت‌های بهداشتی سازمان جهانی بهداشت در این نشست هشدار داد شیوع فلج اطفال در غزه یادآور آشکار میزان سرعت بروز بیماری‌های مسری در مناطقی است که سیستم‌های بهداشتی در معرض خطر قرار دارند.

اما مساله دوم موضوعی است که جنبه میدانی دارد و به نوعی ادامه بحران در این باریکه را گوشزد می‌کند؛ به گونه‌ای که کابینه کوچک امنیتی اسرائیل پنجشنبه شب به حفظ و استقرار نظامیان ارتش اسرائیل در محور فیلادلفیا در مرز نوار غزه با مصر رای مثبت داد. روزنامه عبری معاریو روز گذشته (جمعه) گزارش داد که تصمیم برای تثبیت و ادامه حضور نیروهای اسرائیل در محور فیلادلفیا با حمایت هشت عضو و مخالفت یک نفر یعنی یوآو گالانت، وزیر جنگ و رای ممتنع ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی به تصویب رسید. منابع اسرائیل اعلام کردند که صحبت از تصویب نقشه‌هایی است که توسط ارتش اسرائیل ترسیم شده و توسط ایالات متحده به عنوان بخشی از پیشنهاد توافق پذیرفته شده است؛ چراکه وزرای کابینه کوچک در امور سیاسی و امنیتی در این نشست مدعی شدند «این مصوبه احتمال دستیابی به توافق را نزدیک‌تر می‌کند، زیرا برای حماس شفاف می‌سازد که باید در مورد فیلادلفیا امتیازاتی نیز بدهد، همانطور که از درخواست خود برای پایان دادن به جنگ هم عقب‌نشینی کند». این در حالی است که گالانت و نمایندگان وزارت جنگ در جلسه کابینه اظهار کرده‌اند که نیازی به ماندن ارتش اسرائیل در محور فیلادلفیا در چارچوب توافقنامه تبادل اسرا نیست و امکان ارائه پاسخ امنیتی بدون استقرار نیرو در این منطقه وجود دارد و در نهایت این تبادل‌نظرها نشان‌دهنده یک اختلاف مشخص است. 

شیوع فلج اطفال در غزه به حدی رسیده که حالا ریک پپرکورن، نماینده سازمان جهانی بهداشت در این منطقه از توقف سه روزه حملات اسرائیل در غزه به جهت واکسیناسیون خبر داده و قرار است ۱.۲ میلیون دوز واکسن به این منطقه تحویل شود

یورش به کرانه باختری

این دو مساله به خوبی نشان می‌دهد که اوضاع و احوال در غزه به هیچ وجه رو به بهبود نیست و تمامی مولفه‌ها بر وخیم شدن وضعیت امنیتی و انسانی حکایت دارد اما مساله اینجاست که این دو موضوع به صورت مستقیم به یورش اخیر ارتش اسرائیل به کرانه باختری مربوط است. از چهارشنبه هفته گذشته موج جدیدی از حملات ارتش اسرائیل به کرانه باختری آغاز شده و منابع خبری فلسطین هم اعلام کرده‌اند که ارتش اسرائیل روز گذشته (جمعه) و در بحبوحه درگیری مسلحانه با هسته‌های مقاومت فلسطینی و شنیده شدن صدای انفجار از شهر جنین برای سومین روز متوالی به حملات خود به شهر جنین و اردوگاه آن در شمال کرانه باختری ادامه داده است. خبرگزاری فلسطینی «وفا» گزارش داده که نیروهای زیادی از ارتش اسرائیل به تفتیش محله شرقی جنین پرداختند و علاوه بر آن دست به یک سری یورش‌ها زده و تعدادی منازل را هدف قرار دادند که شامل دستگیری‌های تعدادی فلسطینی بوده است. 

همچنین رویترز اعلام کرده که بولدوزرهای نظامی اسرائیل با هدف ایجاد بیشترین تخریب و زمینه‌سازی برای ورود خودروهای نظامی در جریان حملات به جنین، به تخریب خیابان‌ها و زیرساخت‌های شهر و اردوگاه ادامه دادند و تا جایی این روند ادامه پیدا کرده که آسفالت خیابان‌ها هم به صورت کلی از بین رفته است. خبرنگار المیادین هم گزارش داد که نظامیان اسرائیل عمداً محله‌های الدمج و الحواشین در اردوگاه جنین را با بولدوزر تخریب و ویران کردند. همچنین نیروهای اشغالگر به محاصره خود در جاده‌های منتهی به بیمارستان دولتی جنین ادامه می‌دهند. در شهرک زبابده در جنوب شرقی جنین هم یک پهپاد اسرائیلی به یک خودرو حمله کرد و نیروهای اسرائیل از رسیدن آمبولانس‌های جمعیت هلال احمر فلسطین به محل حمله جلوگیری کردند و در نهایت در این حمله مبارزان میسرة المشرقة، عرفات الامر و ابوالایمن الخازم کشته شدند. 

این حملات به کرانه باختری در حالی رخ می‌دهد که ریک پپرکورن، نماینده سازمان جهانی بهداشت در غزه از توقف سه روزه حملات اسرائیل در غزه به جهت واکسیناسیون فلج اطفال خبر داده است. او اعلام کرده «آنچه ما در مورد آن بحث و توافق کردیم این است که کمپین واکسیناسیون در اول سپتامبر در مرکز نوار غزه به مدت سه روز آغاز شود و هر روز چندین ساعت آتش‌بس بشردوستانه برقرار خواهد شد». همچنین بهداشت جهانی روز گذشته (جمعه) اعلام کرد که ۱.۲ میلیون دوز واکسن فلج اطفال به غزه تحویل داده می‌شود که احتمالاً اولین محموله آن اول سپتامبر توزیع خواهد شد. اینکه این آتش‌بس از سوی اسرائیل نقض می‌شود یا خیر موضوعی است که طی روزهای آینده مشخص می‌شود اما نکته نهایی این است که اسرائیل عملاً نمی‌خواهد در این فضا تحرکات میدانی قطع شود. در این خصوص نتانیاهو همانند گذشته بر این عقیده است که اگر روند میدانی در غزه به پایان برسد، بدون شک کرانه‌باختری باید نقطه بعدی نزاع باشد؛ چراکه به زعم او این منطقه هم باید زیر نظر تل‌آویو مدیریت شود! حال باید دید که حمله به کرانه باختری به عنوان سناریوی دوم اسرائیل چه خروجی خواهد داشت!