نتانیاهو در دیدار از منطقه مجدل الشمس از پاسخ سخت اسرائیل به حزب‌الله خبر داد؛
هیاهو در کریدور شمالی برای فرار از بحران
رامین پرتو
حدود 72 ساعت از وقوع انفجار در منطقه مجدل الشمس واقع در بلندی‌های جولان می‌گذرد و در این مدت شاهد اتخاذ مواضع گوناگون از سوی مقامات نظامی و سیاسی اسرائیل با محوریت حزب‌الله لبنان بوده‌ایم. آنچه به عنوان داده‌های آشکار در دسترس است، نشان از آن دارد که موشکی که به زمین فوتبال در منطقه مجدل الشمس برخورد کرده، از سامانه پدافندی گنبد آهنین به اشتباه شلیک شده و در این راستا چندین کودک و نوجوان کشته و چند تن دیگر زخمی شده‌اند. برخی از منابع خبری هم با اعزام خبرنگاران به منطقه مذکور به دنبال کشف حقیقت برآمدند و بسیاری از ساکنان این منطقه تایید کرده‌اند که شاهد شلیک سامانه گنبد آهنین بودند. برخی از منابع امدادی و اورژانس هم که در این منطقه مشغول امدادرسانی بودند، حاضر به گفت‌وگو با خبرنگاران نشدند و اعلام کردند که به دلایل امنیتی نمی‌توانند اطلاعاتی از آنچه که در مجدل الشمس دیده‌اند را در اختیار منابع خبری قرار دهند.
در این راستا حزب‌الله لبنان به صورت مستقیم و علنی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که هیچ دخالتی در این واقعه نداشته است و عملاً هرگونه دخل و تصرف در این حادثه را رد کرد. حتی این جریان، با ارسال پیامی به سازمان ملل متحد اعلام کرد که در آن روز و ساعت هیچ اقدام نظامی از سوی آنها علیه اسرائیل انجام نشده است. با تمام این تفاسیر اسرائیل در حال اتخاذ یک راهبرد بسیار خطرناک نسبت به قبل است. کمتر از 24 ساعت از وقوع حادثه در مجدل الشمس نگذشته بود که رسانه‌های عربی اعلام کردند جنگنده‌ها و توپخانه ارتش اسرائیل به جنوب لبنان حمله کردند و چندین شهرک را در این منطقه مورد هدف قرار دادند. به موازات این اقدامات نظامی، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل روز گذشته (دوشنبه) و در جریان بازدید از «مجدل شمس» واقع در بلندی‌های جولان مدعی شد که پاسخ اسرائیل در راه است و بدون شک پاسخ آن سخت خواهد بود. این در حالی است که حضور نتانیاهو در این منطقه با اعتراضاتی همراه شد و ساکنان جولان مانع ورود او به مجدل شمس شدند و در نهایت او در ابتدای ورودی این منطقه نظاره‌گر اوضاع بود. در همین راستا رادیو ارتش اسرائیل نیز مدعی شد که ارتش، چندین سناریوی احتمالی را برای حمله به لبنان در نظر گرفته و در جریان رایزنی‌ها به نتانیاهو و کابینه اسرائیل ارائه کرده که در میان سناریوهای مطرح‌شده، عملیات نظامی علیه لبنان سخت‌تر از قبل قلمداد شده است. همزمان با این وضعیت، عصر روز گذشته (دوشنبه) دفتر بنیامین نتانیاهو گزارش داد که نشست شورای سیاسی و امنیتی کابینه اسرائیل با موظف کردن نتانیاهو و یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل برای تصمیم‌گیری درخصوص چگونگی پاسخ دادن به حزب‌الله، خاتمه یافت. در همین رابطه، روزنامه عبری «یدیعوت آحارنوت» اعلام کرد که کابینه اسرائیل هدفی را که قرار است در لبنان مورد حمله قرار بگیرد شناسایی کرده و برآوردها حاکی از آن است که این هدف محدود اما با تأثیر قوی و عمیق خواهد بود تا بتواند بازدارندگی تل‌آویو را به تصویر بکشد.
علاوه بر تندروهای اسرائیل به رهبری نتانیاهو و کسانی مانند ایتمار بن‌گویر، جمهوریخواهان آمریکا هم می‌خواهند با به راه افتادن یک جنگ جدید در منطقه با محوریت لبنان دولت بایدن و دموکرات‌ها را در انتخابات به چالش بکشند
نیاز به جنگ؟
آنچه در میانه این وضعیت باید مورد توجه قرار بگیرد این است که اساساً اسرائیل و به خصوص نتانیاهو هیچ توجهی به اینکه این واقعه از سوی حزب‌الله لبنان به وقوع نپیوسته ندارد و در این مسیر صرفاً به این موضوع فکر می‌کند که چگونه می‌تواند اوضاع را به نفع خود سر و شکل دهد. در همین رابطه بسیاری از تحلیلگران غربی و ناظران بین‌المللی به این موضوع اشاره کردند که اسرائیل در شرایط فعلی که از یک سو در جبهه جنوبی (غزه) با حماس درگیر است و از جهتی دیگر در حال دست و پنجه نرم کردن با جریان‌های مقاومت عراق و یمن بوده، به یک جنگ همه‌جانبه و فراگیر علاقه ندارد، بلکه به دنبال وارد آوردن ضربه دردناکی به حزب‌الله است، بدون اینکه وارد یک جنگ منطقه‌ای شود. رادیو ارتش اسرائیل هم در این خصوص گزارش داد که مقامات سرویس امنیتی در جریان رایزنی‌ها به مقامات سیاسی اسرائیل تاکید کردند برنامه‌هایی که آنها تنظیم کرده‌اند می‌تواند بلافاصله و بدون تاخیر اجرا شود. حال سوال این است که واکنش‌ها به هرگونه اقدام نظامی اسرائیل چگونه خواهد بود؟
پاسخ به این سوال شاید تا حد زیادی با موانع و ابهام‌های متعدد روبرو باشد اما باید دانست که اسرائیل در شرایط کنونی به خوبی می‌داند که با گذشت بیش از 9 ماه از جنگ در غزه، توان یک عملیات گسترده را ندارد و به همین دلیل طرف مقابل یعنی حزب‌الله لبنان و سایر جریان‌های مقاومت در منطقه هم به همین دلیل پاسخ خود به تحرکات اسرائیل را به گونه‌ای خواهند داد که محدود اما عمیق باشد. این تئوری را اگر به عنوان یک مولفه اصلی در تحلیل موردنظر قرار دهیم به خوبی می‌بینیم که بلندی‌های جولان دقیقاً همان محلی است که در صورت هرگونه اقدام اسرائیل، از سوی جریان مقاومت مورد هدف قرار خواهد گرفت؛ چراکه جولان عملاً شاهرگ حیاتی اسرائیل است و تمام منابع آبی که مورد استفاده عموم قرار می‌گیرد در این منطقه نهفته شده است.
بلندی‌های جولان دقیقاً همان محلی است که در صورت هرگونه اقدام اسرائیل، از سوی جریان مقاومت مورد هدف قرار خواهد گرفت، چراکه جولان عملاً شاهرگ حیاتی اسرائیل است و تمام منابع آبی که مورد استفاده عموم قرار می‌گیرد در این منطقه نهفته است
در این میان منابع نزدیک به محور مقاومت در گفت‌وگو با بغداد الیوم اعلام کردند که اگر اسرائیل جنگی گسترده را علیه لبنان کلید بزند، گشودن جبهه جولان سوریه یکی از گزینه‌های اتاق عملیات نظامی محور مقاومت برای حمله گسترده علیه اسرائیل است. همچنین یکی از رهبران مقاومت عراق به بغداد الیوم گفته است که بیشتر گروه‌ها از همان لحظه اول خواهان مشارکت در کنار حزب‌الله لبنان در جبهه شمالی علیه اسرائیل بودند اما تصمیم اتاق عملیات این بود که زمان برای ورود به چنین جنگی فرا نرسیده است.
موضوع مهم دیگر به موازات این تحولات این است که داده‌های میدانی و رسانه‌ای را اگر کنار اظهارات مقامات اسرائیل قرار دهیم به وضوح می‌بینیم که تل‌آویو احتمالا آماده حمله به بخش‌هایی از جنوب لبنان می‌شود؛ چراکه برخی رسانه‌های اسرائیل روز گذشته (دوشنبه) به نقل از شورای منطقه‌ای الجلیل اعلام کردند که ارتش اسرائیل از ساکنان شهرک‌های واقع در الجلیل اعلاء خواست به دلیل نگرانی از تشدید تنش با حزب‌الله لبنان، با هوشیاری به دستورالعمل‌ها توجه کنند و تجمع‌ها و عبور و مرور در این شهرک‌ها را کاهش دهند.
همچنین برخی رسانه‌های عبری افشا کردند که رایزنی‌های دیپلماتیک گسترده‌ای میان کشورهای غربی از جمله آمریکا و فرانسه جهت اعمال فشار بر تل‌آویو برای توقف حمله به لبنان در دست انجام است. به عنوان مثال ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن در پیامی به این موضوع اشاره کرده که هرچه سریعتر باید تنش میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان خاتمه یابد و نباید یک جنگ جدید به منطقه تحمیل شود. همچنین جمال رشدی، سخنگوی رسمی احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب هم اعلام کرد که وی بر همبستگی کامل با دولت لبنان و محکومیت تهدیدات اسرائیل تأکید کرد و گفت که هرگونه تشدید احتمالی تنش تهدیدی برای امنیت و ثبات کل منطقه است.
نکته نهایی این است که دو طیف به صورت کلی از وقوع جنگ جدید در منطقه با محوریت لبنان استقبال می‌کنند؛ نخست، تندروهای اسرائیل به رهبری نتانیاهو هستند که عملاً نمی‌خواهند اوضاع به ضرر آنها در محور میدانی و سیاسی تغییر کند و دوم، جمهوریخواهان آمریکا هستند که به هر ترتیب می‌خواهند با به راه افتادن یک جنگ جدید در منطقه دولت بایدن و دموکرات‌ها را در انتخابات به
چالش بکشند.
دیدگاه تان را بنویسید