تنبیه اوربان به سبک بروکسل

رامین پرتو

روز گذشته (چهارشنبه) جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد به ‌دلیل مواضع نخست‌وزیر مجارستان در قبال جنگ اوکراین، این کشور اجازه میزبانی نشست آتی وزیران خارجه و دفاع اتحادیه اروپا را نخواهد داشت و از این رویداد کنار گذاشته شد. این نشست‌های غیررسمی هر شش ماه یک‌بار برگزار می‌شود و وزیران اروپایی، به بررسی مسائل بین‌المللی و تاثیر آن بر امنیت، سیاست و اقصاد اتحادیه اروپا می‌پردازند، اما باید توجه داشت که مجارستان در حال حاضر ریاست دوره‌ای شورای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد و بر اساس رویه اتحادیه اروپا، نشست وزیران خارجه و دفاع اتحادیه اروپا در اواخر ماه اوت سال جاری نیز باید در این کشور برگزار می‌شد. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان در سفرهایی به چین، اوکراین و روسیه که با ادعای «ماموریت صلح» انجام شد، انتقادهای رهبران اتحادیه اروپا را برانگیخت.

رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا اعلام کردند که در جریان این سفرها قرار نداشتند و اقدامات و دیدارهای اوربان بدون هماهنگی با آنها انجام شده و او مأموریتی برای برقراری صلح میان روسیه و اوکراین نداشته است و اساساً این اقدام نخست‌وزیر مجارستان را نوعی تخطی از چارچوب‌های دموکراتیک اروپایی قلمداد کردند. اوربان در سفر به روسیه از جمله با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور دیدار کرد و همین موضوع خشم مقام‌های اروپایی را برانگیخت. بورل نیز در واکنشی تازه درباره محروم‌کردن بوداپست از میزبانی نشست وزیران خارجه و دفاع اتحادیه اروپا گفت که «حتی اگر این پیام نمادین باشد ما باید پیامی برای مجارستان ارسال کنیم و در حال حاضر این کشور را از میزبانی نشست وزاری دفاع و خارجه این بلوک سیاسی -اقتصادی محروم کردیم». به گفته بورل، از مجموع ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، ۲۵ کشور با مواضع اوربان در خصوص مناقشه اوکراین مخالف هستند و اسلواکی تنها کشور عضو این اتحادیه بوده که از اوربان حمایت کرده است. مجارستان نیز در واکنش به اظهارات اخیر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، این تصمیم را «کاملاً کودکانه» دانست.

باید توجه داشت که این اقدام اتحادیه اروپا دقیقاض در زمانی اتفاق میفتد که حدود یک ماه پیش مجارستان به ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا رسید و در همان موقع ویکتور اوربان یک راست‌گرای دو‌آتیشه محسوب می‌شود، صراحتاً اعلام کرده بود که از این فرصت و ظرفیت برای بهبود وضعیت اروپا استفاده خواهد کرد اما اقدامات وی که قرار است 6 ماه در این کسوت فعالیت کند، در ابتدای راه اعتراض بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا را برانگیخته است. این موضوع به صورت کاملاً واضح نشان می‌دهد که اوربان به نوعی در حال پیش بردن سیاست‌هایی است که برای بروکسل به هیچ وجه قابلیت هضم ندارد و عملاً اروپایی‌ها آنرا خلاف موازین خود و دموکراسی و حتی هویت قاره سبز می‌دانند. هسته مرکزی این اختلاف شاید از نگاه بسیاری از تحلیلگران چین و روسیه باشد اما واقعیت این است که اروپایی‌ها روابط مشخصی با چین به خصوص در حوزه تکنولوژی و اقتصاد دارند و این روسیه است که به نوعی برای کشورهای اروپایی یک تهدید بلامنازعه در حوزه امنیت، اقتصاد، انرژی و حتی سیاست به شمار می‌رود و تمام این کشورها به دنبال هدف قرار دادن منافع آن هستند. 

ویکتور اوربان تحریم‌ها علیه روسیه را به شدت مورد انتقاد قرار داده و با پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا مخالفت می‌کند. او که یکی از متحدان سرسخت روسیه در اروپا به شمار می‌رود، پس از دیدار اخیرش با پوتین در مسکو، بروکسل را به در پیش گرفتن «سیاستی جنگ‌طلبانه» متهم کرد

اهرم سازی بروکسل علیه اوربان 

آنچه در خصوص اقدام اتحادیه اروپا در قبال مجارستان باید موردنظر قرار بگیرد این است که ستون فقرات اختلافات مذکور چیزی نیست جز روسیه و چسبندگی اوربان و بوداپست به آن. باید دانست ویکتور اوربان که ۱۴ سال است نخست‌وزیری مجارستان، یکی از ۲۷ عضو اتحادیه اروپا و عضو پیمان نظامی ناتو را در دست دارد، روابطی نزدیک با احزاب راست افراطی در سراسر جهان را شکل داده و از سوی دیگر با روسیه و چین مناسبات خاص دارد و حتی رهبری اتحادیه اروپا در بروکسل و آمریکا را نیز دشمن خود می‌داند. اوربان تنها رهبر اتحادیه اروپا است که به‌رغم حمله روسیه به اوکراین روابط نزدیک خود با مسکو را حفظ کرده است. از سوی دیگر باید توجه داشت ویکتور اوربان تحریم‌ها علیه روسیه را نیز به شدت مورد انتقاد قرار داده و با پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا مخالفت می‌کند و او که یکی از متحدان سرسخت روسیه در اروپا به شمار می‌رود، پس از دیدار اخیرش با پوتین در مسکو، اتحادیه اروپا را به در پیش گرفتن «سیاستی جنگ‌طلبانه» متهم کرده است. نخست‌وزیر مجارستان همچنین پس از شرکت در نشست اخیر ناتو در واشنگتن که دو هفته پیش انجام شد، به اقامت‌گاه دونالد ترامپ در فلوریدا رفت و با او ملاقات کرد و همین موضوع به سرعت به سرخط اخبار رسانه‌های دنیا تبدیل شد. 

اگر مواضع اوربان به نفع روسیه و علیه ناتو و اروپایی‌ها را کنار هم قرار دهیم می‌بینیم که اتحادیه اروپا 6 ماه آینده که یک ماه آن صرفاً سپری شده را با چالش‌های زیادی علیه مجارستان سپری خواهد کرد و اکنون برای جلوگیری از تبعات آن، بروکسل شمشیر خود را بر گردن اوربان گذاشته است

نکته بسیار مهمی که در این راستا باید موردنظر قرار بگیرد این است که اوربان به هیچ وجه از اقدام اخیر اروپایی‌ها متنبه نشده است و حالا به دنبال آن است که به هر ترتیب راستگرایی در قاره سبز را تقویت کند و خود را به عنوان یک رهبر جدید راستگرا در مرکز و شرق اروپا به دنبال و قاره سبز معرفی کند؛ چراکه نخست‌وزیر مجارستان که یک روز پیش از آغاز ریاست دوره‌ای کشورش بر شورای اتحادیه اروپا، به وین سفر کرده بود، ایجاد ائتلافی تحت عنوان «میهن‌پرستان برای اروپا» متشکل از حزب خود در بوداپست (فیدس)، «حزب آزادی» اتریش و همچنین حزب «آنو» به ریاست اندری بابیس، نخست‌وزیر سابق چک را مطرح کرد. او معتقد است این ائتلاف پس از تشکیل شدن، در مدت کوتاهی به قوی‌ترین گروه راستگرا در پارلمان اروپا تبدیل خواهد شد و در گفته‌های خود به این موضوع اشاره کرد که آنچه امروز از پارلمان اروپا به دنیا و مردمان قاره سبز مخابره می‌شود جنگ، مهاجرت و رکود است که حالا به نوعی در حال گسترش خواهد بود. این اقدام اوربان را اگر در کنار حمایت تمام و کمال او از پوتین و روسیه قرار دهیم و از سوی دیگر هجمه‌های وی علیه ناتو را هم در نظر بگیریم، به این خروجی می‌رسیم که اتحادیه اروپا 6 ماه آینده که یک ماه آن صرفاً سپری شده را با چالش‌های زیادی علیه مجارستان سپری خواهد کرد و اکنون برای جلوگیری از تبعات آن، بروکسل شمشیر خود را بر گردن اوربان گذاشته است.