بازی تل‌آویو با آخرین کارتِ دولت بایدن

رامین پرتو

حدود یکماه پیش بحث سفر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به واشنگتن و سخنرانی در کنگره آمریکا مطرح شد و در این راستا بسیاری از تحلیلگران داخلی و خارجی در ایالات متحده بر این عقیده بودند که این اقدام به نوعی می‌تواند یک بحران جدید ملی و حزبی را در واشنگتن به پا کند. بسیاری از این کارشناسان معتقدند که ما شاهد تکرار تاریخ هستیم، چراکه در واپسین روزهای دولت دومِ باراک اوباما و دقیقاً در زمانی که واشنگتن و تل‌آویو یک قهر سیاسی جدید را تجربه می‌کردند، نتانیاهو با هماهنگی‌های پشت پرده لابی یهود یکباره در کنگره آمریکا ظاهر شد و به سخنرانی پرداخت. همان‌ هنگام اوباما به هیچ وجه دیدار با نتانیاهو را نپذیرفت و عملاً دنیا متوجه شد که یکسری از اختلافات میان این دو وجود دارد و حالا هم بسیاری از همان تحلیلگران که در حال قلم‌فرسایی در حوزه خارومیانه هستند، اعتقاد دارند که نتانیاهو در شرایطی قرار است در کنگره آمریکا سخنرانی کند که از حدود 9 ماه پیش تاکنون که جنگ در غزه آغاز شده، بایدن بارها و بارها با وی و پشت تلفن دعوای سیاسی داشته است. به گواه حاضران در کاخ‌سفید، نزاع سیاسی میان بایدن و نتانیاهو به این دلیل انجام شده که نخست‌وزیر اسرائیل به هیچ وجه نمی‌خواهد در این شرایط میدانی و سیاسی به حماس و سایر جریان‌های فلسطینی امتیاز بدهد و همین مساله موجب شده تا مشکلات جدی در روابط دوجانبه واشنگتن و تل‌آویو به وجود آید. یکی از مشکلاتی که در این راستا موجب شده تا شرایط در تل‌آویو به نفع نتانیاهو پیش نرود، موضوع تبادل اسرای اسرائیلی است. طی ماه‌های گذشته چندین بار شاهد آن بودیم که بایدن و حتی مقامات ارشد کشورهایی مانند قطر و مصر به عنوان میانجیگر‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، آتش‌بس در غزه و همچنین تبادل اسراء را به نقطه نهایی رساندند اما نتانیاهو مجدداً از اجرایی شدن این امر طفره رفت و حالا او در زمان عزیمت به واشنگتن به همین نکته مهم و ارزشمند برای کابینه اسرائیل اشاره کرد. او در جمع خبرنگاران به این نکته اشاره کرد که با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا برای آزادی اسرای خود در غزه و پیروزی بر حماس و پرونده ایران و بازگرداندن ساکنان شمال و جنوب گفت‌وگو خواهم کرد. او همچنین اظهار کرد که اسرائیل مهم‌ترین هم‌پیمان آمریکا در خاورمیانه است و مهم نیست که چه کسی رئیس‌جمهور ایالات متحده باشد اما از بایدن به خاطر تمام کارهایی که برای اسرائیل کرده، تشکر می‌کنم. 

باید منتظر ماند و دید که آیا نتانیاهو قادر خواهد بود در این فضای متشنج آمریکا، توافقی را برای بازگرداندن اسرا به خانه با بایدن منعقد کند و از آخرین کارت دولت او در واپسین روزها حضور وی در کاخ‌سفید استفاده کند یا خیر؟!

مانور سیاسی به نفع ترامپ؟

نتانیاهو دقیقاً در زمانی وارد واشنگتن می‌شود که حدود 3 ماه و 13 روز دیگر قرار است یکی از چالشی‌ترین و مبهم‌ترین انتخابات‌های تاریخ آمریکا برگزار شود. اینکه کامالا هریس به عنوان نامزد نهایی دموکرات‌ها در این انتخابات معرفی خواهد شد یا خیر، موضوعی است که چند روز دیگر مشخص می‌شود اما باید دانست که در اردوگاه جمهوریخواهان تکلیف مشخص است و دونالد ترامپ حالا به عنوان نامزد نهایی این جریان سیاسی آمریکا معرفی شده است. کناره‌گیری بایدن و نامزدی هریس که چندان کاریزمای قوی نسبت به بایدن ندارد، به انضمام ترور نافرجام ترامپ، برای نتانیاهو بسیار خوشایند است و به همین دلیل او حالا در سفر به واشنگتن دو هدف اصلی را دنبال می‌کند. او در وهله اول به دنبال آن است تا با سخنرانی در کنگره آمریکا به تمام دنیا و آمریکا مجدداً گوشزد کنه که اسرائیل تحت ظلم واقع شده و حالا به دنبال آن است تا حمایت جهانی را از خاک آمریکا جلب کند که البته بیشتر جنبه تطهیر وجهه تل‌آویو را درون خود دارد. اما نتانیاهو در وهله دوم به دنبال آن است تا به نوعی حمایت قاطع خود را از ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر اعلام کند. وبسایت پولیتیکو در این راستا اعلام کرده که تیم‌های نتانیاهو و ترامپ در روزهای اخیر درباره امکان دیدار رو در رو (احتمالا در فلوریدا) گفت‌وگو کرده‌اند اما ترامپ هنوز با تعیین جلسه موافقت نکرده با این حال به طور کامل هم این ایده را رد نکرده است. یکی از منابع به پولیتیکو گفته است که اگر این دیدار انجام شود، احتمالاً پس از گردهمایی انتخاباتی ترامپ در کارولینای شمالی در روز پنجشنبه خواهد بود.

در این راستا آکسیوس هم به نقل از منابعی اعلام کرده که احتمالاً کامالا هریس، معاون رئیس جمهوری آمریکا و نامزد احتمالی حزب دموکرات در سخنرانی نتانیاهو در کنگره آمریکا شرکت نخواهد کرد و حتی مدعی شده‌اند که جیمز ونس، معاون انتخابی ترامپ در رقابت‌های ریاست جمهوری هم در این سخنرانی شرکت نخواهد داشت. این در حالیست که فعالان مدنی در واشنگتن، در مقابل هتل «واترگیت» محل اقامت نتانیاهو تظاهرات کردند و  با سر دادن شعارهایی در حمایت از مردم فلسطین، دولت بایدن را حامی نسل‌کشی در غزه دانستند. حال باید دید که آیا نتانیاهو قادر خواهد بود در این فضای متشنج آمریکا، توافقی را برای بازگرداندن اسرا به خانه با بایدن منعقد کند و از آخرین کارت دولت او در واپسین روزها حضور وی در کاخ‌سفید استفاده کند یا خیر؟!