خلق بحران در حیاتی‌ترین آبراه جهان

رامین پرتو

کمتر از 24 ساعت از حمله پهپادی یمن به تل‌آویو نگذشته بود که یکباره خبر آمد جنگنده‌های اسرائیل بندر الحدیده این کشور را که یکی از استراتژیک‌ترین بنادر منطقه و به خصوص دریای سرخ و خلیج عدن به شمار می‌آید هدف قرار داده است. شبکه خبری المسیره گزارش داد که جنگنده‌های «اف-۳۵» اسرائیلی مخازن سوخت در بندر الحدیده یمن را طی چند نوبت هدف قرار دادند و در این راستا رادیو ارتش اسرائیل هم ادعا کرده که این حملات با ۱۲ فروند اف-۳۵ انجام شده است. یک مقام آمریکایی هم اعلام کرد که این حمله در پاسخ به حمله پهپادی جمعه یمن به تل‌آویو صورت گرفته است و باید آن را پاسخ مشخص به صنعا دانست. به موازات این روند،‌ شبکه ۱۲ اسرائیل در اینباره گزارش داد که چنین اقدامی با آمریکا و همچنین با همه طرف‌ها و شرکای منطقه مانند مصر هماهنگ شد تا آنها در جریان باشند و غافلگیر نشوند. در عین حال یک مقام اسرائیلی به تایمز اسرائیل گفت که تل‌آویو به تنهایی به بندر حدیده در یمن حمله کرده است. بر اساس گزارش این روزنامه که به نقل از یک مقام نظامی اسرائیل که نامش فاش نشده، آمده است که بمباران اسرائیل به تنهایی و بدون هیچ‌گونه مداخله نظامی آمریکا انجام شد و ایالات متحده از آخرین تحولات قبل از حمله مطلع شده بود». روزنامه نیویورک تایمز نیز نوشت: «شورای امنیت ملی آمریکا اعلام کرده که واشنگتن در حملات روز شنبه شرکت نداشته و اسرائیل را در این حملات هماهنگ نکرده یا به آن کمک نکرده است». یک پلتفرم رسانه‌ای عبری نیز گزارش داد که ایتالیایی‌ها از طریق یک هواپیمای سوخت‌رسان در حریم هوایی یمن به جنگنده‌های اسرائیل کمک کردند. این در حالیست که رسانه‌های اسرائیل اعلام کردند یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل جمعه شب به لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا گفته بود که تل‌آویو به حمله پهپادی یمن به تل‌آویو پاسخ خواهد داد. در همین راستا، روزنامه یسرائیل هیوم فاش کرد وزرای کابینه امنیتی به این دلیل که پس از راهی شدن جنگنده‌ها به سمت یمن از آن مطلع شده و به نشست دعوت شدند، ناراحت بودند. طبق گزارش این روزنامه، «بتسلئیل اسموتریچ» وزیر دارایی تندرو اسرائیل در این جلسه شرکت کرد اما به دلیل دعوت شدن به جلسه پس از آغاز عملیات در رای‌گیری برای موافقت با حمله مشارکت نکرد! از سوی دیگر ترکی المالکی، سخنگوی وزارت دفاع عربستان دیروز (یکشنبه) اعلام کرد که پادشاهی سعودی در حملات اسرائیل که بندر حدیده یمن را هدف قرار داد، شرکت نداشته و این پادشاهی به هیچ طرفی هم اجازه نخواهد داد از حریم هوایی‌اش برای حمله استفاده کند. این مواضع ریاض در حالی اتخاذ شده که رادیو ارتش اسرائیل در این باره گزارش داده که تل‌آویو از قبل درباره حمله احتمالی به یمن به عربستان اطلاع داده بود و حتی جنگنده‌های نیروی هوایی اسرائیل بخش قابل توجهی از مسیر رسیدن به یمن را از حریم هوایی عربستان عبور کردند! 

 اسرائیل از این پس باید درگیر یک سناریوی چند ضلعی در حوزه نظامی باشد؛ چراکه از یک سو با حماس در غزه درگیر جنگ است و از سوی دیگر در مرزهای شمالی با حزب‌الله لبنان دست و پنجه نرم می‌کند و حالا هم باید با انصارالله و سایر ارکان نیروهای مسلح یمن وارد جنگ شود

تشدید تنش تا کجا؟

تشدید تقابل در عدن و دریای سرخ بدون شک باعث می‌شود که متحدان اسرائیل مانند آمریکا و انگلیس به انضمام سایر اعضای ناتو علیه یمنی‌ها دست به کار شوند و آن هنگام است که منطقه می‌تواند در آستانه انفجار قرار بگیرد؛ چراکه اقتصاد جهانی هم زیر تیغ جنگ قرار خواهد گرفت

اینکه اسرائیل برای هدف قرار دادن بندر الحدیده یمن از چه کشورهایی در منطقه و ناتو کمک گرفته، موضوعی است که چندان مهم به نظر نمی‌آید اما از حیث میدانی چندین نکته مهم وجود دارد که می‌تواند بحران را در منطقه دقیقه به دقیقه تشدید و تعمیق کند. واقعیت این است که وزارت بهداشت یمن اعلام کرده که در جریان حمله اسرائیل به مناطق غیرنظامی در استان الحدیده ۶ نفر کشته، سه نفر مفقود و ۸۳ نفر زخمی شدند. بر همین اساس سخنگوی نیروهای مسلح یمن نیز چند ساعت پس از حمله هوایی اسرائیل به الحدیده تاکید کرد که در حمله به «اهداف حیاتی» در اراضی اشغالی تردیدی نخواهد داشت. یحیی سریع، در یک گفت‌وگوی تلویزیونی تصریح کرد که آنها برای یک نبرد طولانی آماده می‌شوند و به اسرائیلی‌ها هشدار داد که تل‌آویو دیگر امن نیست. وی همچنین گفت که یگان موشکی نیروهای مسلح یمن با چند موشک بالستیک، چندین موضع حساس در منطقه «ام الرشراش» (ایلات) را هدف قرار داده و  در ادامه از هدف قرار دادن یک کشتی آمریکایی خبر داد. یحیی سریع در این باره اعلام کرد که عملیات مشترکی میان نیروی دریایی، نیروی هوایی و نیروهای موشکی با موشک‌های بالستیک و پهپاد ناو آمریکایی پومبا در دریای سرخ را هدف قرار دادند. این مواضع به خوبی نشان می‌دهد که اسرائیل از این به بعد باید درگیر یک سناریوی چند ضلعی در حوزه نظامی باشد؛ چراکه ارتش اسرائیل از یک سو با حماس در غزه درگیر جنگ است و از سوی دیگر در مرزهای شمالی با حزب‌الله لبنان دست و پنجه نرم می‌کند و حالا هم باید با انصارالله و سایر ارکان نیروهای مسلح یمن وارد جنگی شود که بدون شک نه تنها تبعات نظامی برای تل‌آویو خواهد داشت، بلکه هزینه‌های اقتصادی زیادی بر نتانیاهو بار خواهد کرد. توجه داشته باشید که یمنی‌ها از ابتدای 7 اکتبر 2023 تاکنون 220 بار بندر ایلات که شاهرگ اقتصادی اسرائیل به شمار می‌آید را مورد هدف قرار دادند و حالا هم بدون شک این بندر، اولویت اهداف آنها خواهد بود. در این بین این جنگ و رویارویی که میان اسرائیل و یمنی‌ها شکل گرفته بدون شک می‌تواند جغرافیای خلیج عدن، باب‌المندب و دریای سرخ را به‌عنوان استراتژیک‌ترین آبراه‌های دنیا، با خللی جهانی روبرو کند. زمانی که این تنش به رویارویی در دریا تسری پیدا کند (که به هیچ وجه بعید نیست) بدون تردید اوضاع و احوال در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا با مشکل روبرو می‌شود و علاوه بر کشتیرانی، اقتصاد بین‌الملل هم با مصائب جدی و بسیار عمیق روبرو خواهد شد. لذا تشدید تقابل در این ناحیه بدون شک باعث می‌شود که متحدان اسرائیل مانند آمریکا و انگلیس به انضمام سایر اعضای ناتو علیه یمنی‌ها دست به کار شوند و آن هنگام است که منطقه می‌تواند در آستانه انفجار قرار بگیرد؛ چراکه اقتصاد جهانی هم زیر تیغ جنگ قرار خواهد گرفت.