رامین پرتو

موضوع توسعه نفوذ یک کشور در حاشیه امن دولت دیگر، مساله‌ای مختص به امروز یا حتی دو جنگ جهانی یا جنگ سرد نیست. به عنوان مثال ایالات متحده بارها و بارها سعی کرده تا با تعمیق و گسترش روابط خود در شبه‌جزیره کره به نفوذ امنیتی، سیاسی و حتی نظامی در چین بپردازد. در همین راستا هم شاهد آن بودیم که سال میلادی گذشته ایالات متحده پایگاه نظامی خود در جزیره گوام را احیاء کرد و بخش‌هایی از آنرا گسترش داد که این موضوع هم مجدداً‌ به تقابل واشنگتن با پکن برمی‌گردد. در قفقاز و اروپا هم مدلی از این توسعه نفوذ را از سوی روسیه شاهد هستیم که همین حالا و در میانه جنگ اوکراین، کرملین سعی دارد نفوذ خود را بیش از حد گسترش دهد تا از این طریق پاسخ اقدامات اروپا و به خصوص اعمال تحریم‌های چندباره علیه مسکو را در خاک آنها بدهد.  از سوی دیگر چین و روسیه به دلیل اتحاد استراتژیکی که با یکدیگر داشتند و اخیراً هم آن را تعمیق بخشیدند، به دنبال آن هستند تا ایالات متحده را به عنوان رهبری ناتو و فرمان دهنده سیاست‌های ضدشرقی در نیم کره غربی با چالش‌های ریز و درشت روبرو کنند و حالا این مجادله به نزدیک‌ترین حریم آمریکا یعنی «کوبا» کشیده شده است. کمتر از یک ماه پیش وزارت خارجه کوبا اعلام کرد ناوچه «آدمیرال گورشکف» وارد هاوانا شده و قرار است زیردریایی هسته‌ای کلاس یاسان «کازان» و دو کشتی دیگر نیز به زودی وارد کوبا شوند. هاوانا همچنین اعلام کرد که تانکر نفت «پاشین» و یدک‌کش نجات «نیکولای چیکر» نیز به زودی در خاک پهلو می‌گیرند و همین اعلان‌های دولت کوبا باعث شد تا مشخص شود روسیه در حال تعمیق و توسعه نفوذ خود در حیات خلوت ایالات متحده است؛ چراکه استقرار غیرمعمول زیردریایی هسته‌ای کازان و سه ناو دیگر آن هم در نزدیکی ایالات متحده در میانه تنش‌ها بین واشنگتن و مسکو بر سر اوکراین انجام گرفته است! 

چین و تکرار استراتژی روسیه در کوبا

فارغ از مساله روسیه و میل این کشور به توسعه نفوذ خود در کوبا آن هم علیه ایالات متحده باید دانست که چین هم دقیقاً همین استراتژی روسیه را در کوبا دنبال کرده است. روز گذشته (سه‌شنبه) کارشناسان مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) که اندیشکده‌ای مستقر در واشنگتن است، پس از تجزیه و تحلیل سال‌ها تصاویر ماهواره‌ای، دریافتند که کوبا در سال‌های اخیر امکانات جاسوسی الکترونیکی خود را به‌طور قابل‌توجهی ارتقا و گسترش داده و به ‌طور خاص به چهار سایت «بژوکال، ال سالائو، واجای و کالابازار» اشاره کرده‌اند. در حالی که برخی از سایت‌هایی که توسط سی.‌اس.‌آی.‌اس توصیف شده‌اند، مانند سایت بژوکال قبلا به ‌عنوان پست‌های شنود شناسایی شده‌اند، تصاویر ماهواره‌ای جزئیات جدیدی در مورد قابلیت‌ها، رشد آنها در طول سال‌ها و پیوندهای احتمالی با چین ارائه می‌دهند. متئو فونایوله از اعضای ارشد سی.‌آس.‌آی.‌اس و نویسنده ارشد گزارش مذکور اعلام کرده که این سایت‌ها مکان‌های فعال با مجموعه ماموریت در حال تکامل هستند. این در حالیست که مقامات چینی تاکید می‌کنند که ایالات متحده شبکه جهانی گسترده‌ای از پایگاه‌های نظامی و پست‌های شنود دارد و پکن هم باید برای مقابله با این موضوع دست به کار شود. در این خصوص لیو پنگیو، سخنگوی سفارت چین در واشنگتن در بیانیه‌ای اعلام رکد که «ایالات متحده بدون شک قدرت پیشرو در شنود است و حتی به متحدانش رحم نمی‌کند. طرف آمریکایی بارها درباره ایجاد پایگاه‌های جاسوسی یا انجام فعالیت‌های جاسوسی توسط چین در کوبا تبلیغات کرده است». نکته نهایی که تعارض گفته‌های چینی‌ها با عملیات احداث سایت‌های شنود در خاک کوبا را به تصویر می‌کشد این است که تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده نشان می‌دهد جدیدترین سایت از چهار سایت مذکور، که هنوز در حال ساخت است، در ال سالائو، خارج از شهر «سانتیاگو د کوبا» در بخش شرقی کشور و در نزدیکی پایگاه دریایی ایالات متحده در گوانتانامو واقع شده است که نشان از تهدید علنی واشنگتن توسط پکن دارد!