اسرائیل برای جایگزینی حماس در غزه تصمیم‌گیری می‌کند؛
اجرای سناریوی «بدل» برای فرار از توافق آتش‌بس
رامین پرتو
کمتر از یک هفته از سخنرانی جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا درباره طرح پیشنهادی آتش‌بس برای غزه از سوی اسرائیل می‌گذرد ولی هنوز هیچ خبری از اجرای آن نیست و حتی پاسخ طرفین هم در مورد این طرح روشن نیست. در این خصوص روز گذشته (سه‌شنبه) ماجد محمد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر در نشست خبری با خبرنگاران اعلام کرد که مقامات اسرائیل درباره طرح رئیس‌جمهوری آمریکا برای دستیابی به آتش‌بس در نوار غزه اختلاف نظر دارند و تل‌آویو و فلسطینی‌ها تاکنون مواضع واضحی درباره این طرح از خود بروز نداده‌اند. وی تصریح کرد که محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر تماس‌هایی را با طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی درباره اوضاع نوار غزه داشته و این تماس‌ها با هدف دستیابی به آتش‌بس و ورود کمک‌ها به نوار غزه ادامه دارد. سخنگوی وزارت خارجه قطر همچنین اعلام کرد که طرح رئیس جمهوری آمریکا، خواسته همه طرف‌ها را برآورده می‌کند. نکته اینجاست که به موازات این روند، نشست پنج جانبه وزیران خارجه قطر، مصر، اردن، عربستان و امارات که روز دوشنبه از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، بر ضرورت آتش‌بس کامل و خروج ارتش اسرائیل از نوار غزه تاکید داشت و همین مساله نشان می‌دهد که پرونده غزه و به خصوص انچه از حیث نظامی و امنیتی در رفح جریان دارد برای کشورهای منطقه یک موضوع نگران کننده به شمار می‌آید. ازسوی‌دیگر شاهد یک بحران عمیق انسانی در رفح هستیم؛ به گونه‌ای که جاناتان کریکس، رئیس ارتباطات یونیسف در فلسطین اعلام کرده که وضعیت در رفح برای کودکان فاجعه‌بار است و بدون تأمین مواد غذایی مورد نیاز، بیش از ۳۰۰۰ کودک با سوءتغذیه حاد از امکان درمان محروم خواهند شد.
همچنین متیو هالینگورث، رئیس برنامه جهانی غذا در فلسطین می‌گوید غذاهایی که به غزه می‌رسند عمدتاً به شمال این باریکه ارسال می‌شوند و بحران را در آنجا کاهش می‌دهند، اما در جنوب غزه مواد غذایی در حال اتمام بوده و هر روز بر وخامت اوضاع افزوده می‌شود. در همین حال و با نگاهی به وضعیت موجود در غزه و همچنین رفتار ارتش اسرائیل در این منطقه می‌توان به این خروجی رسید که تل‌آویو در شرایط کنونی نمی‌خواهد به هر ترتیب که شده از جنگ خارج شود و هنوز هم نتانیاهو بر دو سناریو تاکید دارد.
تشکیلات خودگردان به جای حماس؟
در شرایط فعلی اسرائیل شاید در غزه و رفح به زعم خود دست برتر را داشته باشد و قدم به قدم به دنبال سران حماس باشد تا پاکسازی این منطقه را نهایی کند اما در این راستا حزب‌الله لبنان به گونه‌ای در حال ضربه زدن به اسرائیل است که حالا صدای شرکای کلیدی نتانیاهو مانند ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل درامده است؛ چراکه رسانه‌های عبری‌زبان گزارش دادند آتش‌سوزی گسترده‌ای در شمال اسرائیل و درپی حملات حزب‌الله لبنان به وقوع پیوسته و پلیس اسرائیل مسیر ارتباطی موسوم به «۸۵» که الجلیل را به اکثر نقاط در اراضی اشغالی متصل می‌کند، به دلیل آتش‌سوزی گسترده مسدود کرده و حتی یکی از گسترده‌ترین آتش‌سوزی‌ها در نزدیکی شهرک‌های «عمیعاد» و «کاهال» رخ داده است.
این آتش سوزی‌ها به حدی گسترده بوده که اسموتریچ و بن‌گوری خواهان سوزاندن لبنان توسط اسرائیل شدند تا از این طریق بتوانند انتقام حملات حزب‌الله را بگیرند. اما آنچه باید به عنوان یک محور مهم موردنظر باشد، این است که نتانیاهو و تیم وی در این راستا به دنبال آن هستند که در وهله اول پیشروی خود را در رفح تا ریشه‌کن کردن حماس ادامه دهند و در سناریوی دوم نوعی از یک «بَدلِ سیاسی» را اجرایی کنند تا در نهایت بتوانند حاکمیت حماس بر غزه را به پایان برسانند. در این خصوص یوآو گالانت وزیر جنگ اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که تل‌آویو هرگز قبول نمی‌کند که حماس در هیچ یک از مراحل عملیات توقف جنگ، در حاکمیت غزه باقی بماند و آنها در حال بررسی جایگزین‌هایی برای این جنبش هستند.
او در این رابطه اظهار کرد همزمان که ما عملیات نظامی مهمی را اجرا می‌کنیم، موسسه جنگ در حال بررسی جایگزین حماس برای حاکمیت در غزه است؛ چراکه به هیچ وجه نمی‌توانیم نظر حماس در این روند را قبول کنیم. نکته قابل ملاحظه این است که اسرائیل در این طرح به دنبال آن است تا محمد دحلان، رهبر ارشد سابق جنبش فتح را در قالب تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه روی کار بیاورد. او که یک مُهره امنیتی به حساب می‌آید به نوعی گزینه اسرائیل برای اجرای «سناریوی بدل» در غزه است تا تل‌آویو بتواند به زعم خود دست حماس را از غزه و رفح کوتاه کند و در فاز دوم پیشروی‌های نظامی را ادامه دهد.
دیدگاه تان را بنویسید