هشدار نسبت به آغاز یک جنگ فراگیر جهانی

رامین پرتو

از 24 فوریه 2022 که روسیه به صورت علنی و با تمام قدرت خود به اوکراین حمله کرد، تاکنون رخدادهای متنوعی را در عرصه سیاسی و میدانی پرونده جنگ اوکراین مشاهده کرده‌ایم اما به نظر می‌رسد که وضعیت در شرایط کنونی به سمت لبه تیزتر جنگ متمایل شده است. 

چراغ سبز اروپا به اوکراین برای حمله به خاک روسیه در حالی به زلنسکی داده شده که ناتو به دلیل نگرانی از واکنش روسیه، قصد ندارد در اجلاس امسال خود گام مهمی در راستای عضویت اوکراین در این سازمان بردارد و از ولودیمیر زلنسکی خواسته از طرح درخواست‌های «غیرممکن» اجتناب کند

در این راستا ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین روز سه شنبه ۲۸ مه پس از امضای قرارداد امنیتی بلندمدت با بلژیک که شامل دریافت ۳۰ جت جنگنده اف-۱۶ تا سال ۲۰۲۸ است، گفت که «اوکراین برای حمله به خاک روسیه با تسلیحات اهدایی، به قید فوریت نیاز دارد». همچنین جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم روز سه‌شنبه از کشورهای اروپایی خواست تا ترس از تشدید تنش را در مقابل نیاز اوکراین به دفاع از خود متعادل کنند و گفت «طبق قوانین جنگی» کی‌یف حق استفاده از سلاح‌های غربی برای حمله به روسیه را دارد. 

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز اعلام کرد که اعضای این ائتلاف باید اجازه دهند اوکراین با تسلیحات غربی به عمق خاک روسیه حمله کند؛ دیدگاهی که برخی از اعضای ناتو از آن حمایت می‌کنند ولی ایالات متحده هنوز از آن حمایت نکرده است. در همین حال، رهبران فرانسه و آلمان نیز در آلمان اعلام کردند که اوکراین باید اجازه داشته باشد تا سایت‌های نظامی در داخل مرزهای روسیه را که از آن جا به خاک اوکراین موشک شلیک می‌شود را هدف قرار دهد، اما این حملات نباید اهداف دیگر را تحت‌الشعاع قرار دهد. امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه هم در کنفرانس خبری مشترک با اولاف شولتس، صدراعظم آلمان اذعان کرد که «اروپا از اوکراین حمایت می‌کند و خواهان تشدید تنش نیستیم، در نتیجه این موضع‌ تغییری نکرده است». 

صدراعظم آلمان هم صراحتاً گفته است که او با ماکرون در خصوص این پرونده موافق است و تا زمانی که اوکراین به شرایط ارائه شده توسط کشورهایی که سلاح‌ها را تامین می‌کنند، از جمله ایالات متحده، و قوانین بین‌المللی احترام بگذارد، اجازه دارد از خود دفاع کند. در این راستا ابا بوش، معاون نخست‌وزیر سوئد در کنفرانسی خبری اعلام کرد سوئد از اوکراین با شانزدهمین بسته کمکی که بزرگ‌ترین آن است، حمایت می‌کند. 

فیگارو در این راستا نوشت که سوئد دیروز (چهارشنبه) وعده کمک نظامی ۱۳.۳ میلیارد کرون یا ۱.۱۶ میلیارد یورو به اوکراین را داد، درحالی‌که کی‌یف از تاخیر در تحویل تجهیزات غربی به روسیه رنج می‌برد. بر اساس این گزارش، استکهلم قرار است هواپیماهای رادار شناسایی ASC890 را به اوکراین ارائه کند. سوئد همچنین کل موجودی ۳۰۲ نفربر زرهی خود را برای حمایت از تأسیس تیپ‌های جدید ارتش اوکراین اهدا خواهد کرد و این بسته کمکی همچنین شامل موشک‌های رزمی Rb99 نیز می‌شود. سوئد یک برنامه چند ساله کمک‌های نظامی و مدنی به ارزش ۷۵ میلیارد کرون (۶.۵ میلیارد یورو) بین سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی کرده است تا از کی‌یف «تا زمانی که لازم باشد» حمایت کند و نکته مهم این است که اوکراین اولین کشوری خواهد بود که از کمک‌های سوئد بهره‌مند می‌شود.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه به غرب هشدار داد که پیشنهاد اعضای ناتو در اروپا به اوکراین برای استفاده از سلاح‌های غربی برای حمله به عمق خاک روسیه؛ قابلیت تبدیل شدن به درگیری جهانی را دارد و بازی با آتش است

با آتش بازی نکنید!

اینکه مهمترین و ارشدترین مقامات اروپا به صورت هماهنگ یک موضع مشخص را علیه روسیه و به نفع اوکراین اتخاذ کرده‌اند به گونه‌ای نشان می‌دهد به زودی احتمال دارد که این منازعه به یک جنگ گسترده‌تر تبدیل شود و در این راستا هر اقدامی هم از سوی طرف مقابل یعنی روسیه متصور است. 

در این راستا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه نیز با شنیدن اظهارات مقامات اروپا به غرب هشدار داد که پیشنهاد اعضای ناتو در اروپا به اوکراین برای استفاده از سلاح‌های غربی برای حمله به عمق خاک روسیه، قابلیت تبدیل شدن به درگیری جهانی را دارد و در حقیقت بازی با آتش است. پوتین که در سفر به ازبکستان به سر می‌برد به خبرنگاران در تاشکند گفت که تشدید مداوم تنش می‌تواند عواقب جدی در بر داشته باشد. حال اگر این پیامدهای جدی در اروپا رخ دهد، آن وقت با توجه به برابری ما در تسلیحات استراتژیک هسته‌ای، ایالات متحده چگونه پاسخ خواهد داد؟پوتین افزود که سخت است پاسخ این سوال را بگوییم اما آیا آنها خواهان جنگ جهانی هستند؟ 

او در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد که «حمله به خاک روسیه با تسلیحات دوربرد، به تجهیزات ماهواره‌ای، اطلاعات و کمک نظامی غرب نیاز دارد و بنابراین ما معتقدیم که غرب مستقیماً با ما درگیر خواهد شد.» پوتین همچنین گفت که اعزام نیروهای فرانسوی به اوکراین گامی به سوی درگیری جهانی خواهد بود. رئیس جمهوری روسیه در مورد سایر اعضای ناتو در اروپا گفت که کشورهای کوچک در آنجا باید از آنچه در حال بازی هستند آگاه باشند، زیرا آنها دارای وسعت سرزمینی کوچک و جمعیت بسیار متراکم هستند اما در کل این عاملی است که آنها باید قبل از صحبت در مورد حمله به عمق خاک روسیه در نظر داشته باشند. با نگاهی به این سخنان پوتین می‌توان دریافت که او به صورت علنی و اتفاقاً مستقیم تمام اعضای کلیدی ناتو را مورد تهدید قرار داده اما نکته اینجاست که صرفاً شاهد یک حمایت سیاسی از اوکراین توسط غرب و به ویژه اروپا هستیم. روزنامه تلگراف در اینباره نوشته است که ناتو به دلیل نگرانی از واکنش روسیه، قصد ندارد در اجلاس امسال خود گام مهمی در راستای عضویت اوکراین بردارد و از «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور این کشور خواسته از طرح درخواست‌های «غیرممکن» اجتناب کند. 

در این گزارش آمده که آلمان و ایالات متحده به ‌شدت توصیه کرده‌اند که در اجلاس امسال این ائتلاف نظامی در واشنگتن که هم‌زمان با هفتاد و پنجمین سالگرد تأسیس ناتو برگزار می‌شود، به کی‌یف جدول زمانی مشخص و قطعی برای عضویت در ناتو ارائه نشود. حتی یک منبع آگاه به مواضع دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا با بیان اینکه نگرانی آلمان از این مسئله بیشتر از آمریکا است، به تلگراف گفت که آنها در اجلاس امسال نسبت به پیش‌بردن اوکراین در مسیر عضویت در ناتو بسیار بدبین هستند. این در حالیست که روزنامه واشنگتن‌تایمز هم اعلام کرده محبوبیت ولودیمیر زلنسکی که دوره ریاست‌جمهوری او در ۲۰ مه به پایان رسید، به پایین‌ترین حد خود نزول کرده و طبق گزارشی، اوکراینی‌ها برای جایگزینی او آماده هستند!