رامین پرتو

وضعیت جنگ در غزه با توجه به روال میدانی شاید از نظر برخی از رسانه‌ها و تحلیلگران به نفع اسرائیل باشد اما در این راستا اخباری از تل‌آویو طی روزهای گذشته منتشر شده که نشان می‌دهد وضعیت حداقل در کابینه جنگ چندان مساعد نیست و هر روز شواهدی به بیرون درز می‌کند که نشان از وضعیت وخیم نتانیاهو در تل‌آویو دارد. در این راستا شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل اعلام کرد یوآو گالانت، وزیر جنگ و هرتزی هالوی، رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل با ورود به مرحله بعدی در عملیات نظامی در رفح موافقت کردند. این شبکه گزارش داد که مرحله بعدی عملیات نظامی در رفح ممکن است با توسعه شدید حملات همراه باشد. برپایه این گزارش، مقامات ارتش اسرائیل قرار است که برنامه مرحله جدید از حملات به رفح را به «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا در جریان سفر وی به تل‌آویو ارائه کنند. این خبر در حالی منتشر می‌شود که بخش اعظمی از مقامات نظامی اسرائیل به صراحت اعلام کرده‌اند که ادامه این جنگ در وضعیت فعلی می‌تواند هزینه‌های زیادی برای تل‌آویو داشته باشد و در این راستا سعی می‌کنند به هر ترتیب که شده یا این جنگ را به پایان برسانند و یا اینکه مدیریت آنرا از دست نتانیاهو خارج کنند. این مساله به حدی جنبه‌های تخریبی به خود گرفته است که حالا منابع غربی هم بدان پرداخته‌اند. به عنوان مثال روز گذشته (یکشنبه) روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن اعلام کرده که با گذشت بیش از هفت ماه از آغاز جنگ غزه، هنوز هیچ یک از وعده‌های «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل، از جمله پیروزی کامل در غزه، حذف حماس و بازگرداندن اسرا تحقق نیافته و بیش از پیش دور از دسترس به نظر می‌رسد، مطرح شد که این موضوع نگرانی‌های ساکنان اراضی اشغالی درباره درگیری این رژیم در «جنگی ابدی» در غزه را افزایش داده است. در گزارش روزنامه فایننشال تایمز آمده است که حماس در مناطق اشغال‌شده توسط نیروهای اسراییلی دوباره ظهور کرده است، و این در حالی است که مذاکرات اسرا متوقف شده. پهپادها و موشک‌های حزب‌الله هنوز بر روستاهای اسراییلی جلیل فرو می‌ریزند. نتانیاهو حتی با آمریکا، نزدیک‌‎ترین متحد اسراییل نیز مخالفت می‌کند و آشکارا با تشکیلات دفاعی خودش نیز درگیر است. در این گزارش آمده است که طبق نظرسنجی اندیشکده میدگام که این ماه نتایجی عکس نتایج نظرسنجی این اندیشکده در ماه ژانویه داشت، تردیدها و نگرانی‌های زیادی در میان افکار  عمومی شکل گرفته است، حدود ۶۲ درصد ساکنان اسرائیل بر این باورند که «پیروزی کامل» دیگر ممکن نست، ۲۷ درصد هنوز آنرا واقع‌بینانه می‌دانند. در همین راستا، یک مقام ارشد پیشین اسرائیل می‌گوید، نوعی احساس بلاتکلیفی راهبردی حاکم است و هیچ برنامه‌ای نیز برای این وجود ندارد که این اوضاع به کجا ختم می‌شود. هیچ فکری نشده است که پایان تمام این‌ها چه خواهد شد و هیچ تصوری از این وجود ندارد که پیروزی باید چگونه باشد. بر پایه این گزارش، احساس اتحادی که پس از عملیات «طوفان الاقصی» توسط حماس در ۷ اکتبر در میان اسرائیلی‌ها به وجود آمده بود، در حال رنگ باختن است. طی مراسم‌های بی‌سروصدای روز تشکیل اسرائیل در هفته جاری، که در آن معترضان چند گردهم‌آیی مردمی را بر هم زدند، این شوخی در میان مردم رد و بدل می‌شد که «کدام زودتر خواهد بود؟ ظهور مسیح یا «پیروزی کامل» نخست‌وزیر؟». در همین راستا برخی از ژنرال‌های پیشین ارتش اسرائیل به این روزنامه انگلیسی گفتند که نشانه‌های پیشرفت به سرعت در حال از بین رفتن است. اسرائیل نه ‌تنها در عملیات‌های اخیر خود در بخش‌هایی از غزه که پیشتر از وجود حماس «پاکسازی» شده بود، خسارات و تلفات زیادی متحمل شده است، بلکه حماس حملات راکتی خود علیه مناطق جنوبی اسرائیل را ازسرگفته است که ساکنان آن، به درخواست دولت و ارتش، در ماه‌های اخیر به خانه‌هایشان بازگشته بودند. درعین حال، دو منبع مطلع از دیپلماسی غزه می‌گویند، درخواست‌های جدی آمریکا برای داشتن برنامه‌ای «امکان‌پذیر» به منظور تخلیه جمعیت غیرنظامیان این منطقه هنوز جامه عمل نپوشانده است.

منتقدان نتانیاهو معتقدند که اسرائیل نه ‌تنها در عملیات‌های اخیر خود در بخش‌هایی از غزه که پیشتر از وجود حماس «پاکسازی» شده بود، خسارات و تلفات زیادی متحمل شده است بلکه حماس حملات راکتی خود علیه مناطق جنوبی اسرائیل را ازسرگرفته است

هشدارِ   ژنرال! 

با توجه به وضعیت پیش آمده در تل‌آویو بسیاری از مقامات کابینه جنگ در حال ابراز نگرانی و حتی بروز اختلاف‌های خود در مورد نحوه مدیریت جنگ غزه توسط نتانیاهو هستند و این روند به جایی رسید که وزیر جنگ اسرائیل نارضایتی‌های تشکیلات امنیتی را در این باره به طور علنی مطرح کرد

در این راستا و با توجه به وضعیت پیش آمده در تل‌آویو بسیاری از مقامات کابینه جنگ در حال بروز دادن نگرانی و حتی اختلاف‌های خود مورد نحوه مدیریت جنگ در غزه توسط نتانیاهو هستند. به عنوان مثال یوآو گالانت، و از اعضای حزب نتانیاهو، این هفته نگرانی‌ها و نارضایتی‌های تشکیلات امنیتی درباره این مسئله را مطرح کرد و گفته است که پیروزی تنها به واسطه اعمال قدرت و استفاده از تسلیحات به دست نمی‌آید، بلکه مستلزم یک ساختار حاکمیتی جایگزین برای نوار غزه است. به گفته گالانت، نداشتن برنامه‌ای برای شرایط پساجنگ منجر به تضعیف مواضع اسرائیل در غزه شده است. اما از همه مهمتر تهدید نتانیاهو توسط وزیر جنگ سابق اسرائیل و عضو فعلی کابینه جنگ است. در این راستا بنی گانتس به کابینه اسرائیل تا دهم ژوئن مهلت داده است تا راهبرد جدید خود در جنگ غزه را ارائه کند. او که عضو کابینه جنگ اسرائیل است تصریح کرد که در غیر این صورت از کابینه کناره‌گیری خواهد کرد. گانتس در نشست خبری تصریح کرد که در غیر این صورت او و دیگر اعضای حزبش از کابینه جنگ کناره‌گیری خواهند کرد. او در این راستا خواهان برنامه‌ای شش محوری شد، از جمله اینکه آمریکا، اروپا، کشورهای اسلامی و فلسطینی‌ها اداره موقت نوار غزه را به عهده بگیرند. در این راستا اما نتانیاهو هم ساکت ننشست؛ به گونه‌ای که دفتر نتانیاهو شنبه شب طی بیانیه‌ای اعلام کرد اگر گانتس مصلحت داخلی را ترجیح می‌دهد و به دنبال بهانه برای فروپاشی کابینه نیست، پس باید به سه سوال زیر پاسخ دهد؛ نخست اینکه، آیا او آماده ادامه عملیات رفح برای نابودی گردان‌های حماس است و اگر چنین است چگونه است که در نیمه‌های این عملیات تهدید به فروپاشی کابینه جنگ می‌کند؟ دوم اینکه آیا او مخالف حاکمیت مدنی بر تشکیلات خودگردان فلسطین در غزه حتی بدون عباس است؟ و سوم آنکه آیا او در چارچوب عملیات عادی‌سازی روابط با عربستان، حاضر به پذیرش کشور فلسطین در غزه و کرانه باختری است؟ با نگاهی به رد و بدل شدن سخنان میان ارشدترین مقامات اسرائیل و کابینه جنگ و همچنین افزایش انتقادها از نتانیاهو به نظر می‌رسد که ادامه عملیات در رفح می‌تواند با مشکل جدی روبرو شود.