رامین پرتو

طی 48 ساعت گذشته اکثر اخبار رسانه‌ها به ورود نظامی اسرائیل در رفح گره خورد و به نوعی باید این پرونده را حالا مهمترین موضوع از منظر مقامات سیاسی، نظامی و حتی سازمان‌های بین‌المللی بشردوستانه و مدنی دانست. در این میان سازمان پزشکان بدون مرز اعلام کرد که حمله به رفح تبعات فاجعه‌باری برای بیش از یک میلیون فلسطینی خواهد داشت و آسیب به سیستم پزشکی را افزایش خواهد داد. بیمارستان‌های میدانی یا تأسیسات جایگزین نمی‌توانند جوابگوی افزایش شدید مجروحان باشند. طبق گزارش الجزیره، این سازمان اعلام کرد: ارائه کمک‌های پزشکی و انسانی به مردم غزه اکنون چالش بزرگی است و این در حالیست که روز گذشته (چهارشنبه) بیمارستان ابویوسف النجار در شرق رفح به دلیل حمله شدید اسرائیل به اطراف بیمارستان و مناطق شرقی تخلیه شده است. به موازات این موضوع، آندره دی دومینیکو، هماهنگ‌کننده امور انسانی سازمان ملل در فلسطین در کنفرانس مطبوعاتی در نیویورک گفت که دستورات صادر شده از سوی ارتش اسرائیل به فلسطینی‌ها برای تخلیه رفح با هدف یورش به آن به کوچ اجباری ده‌ها هزار فلسطینی در داخل غزه منجر شد. این مسئول سازمان ملل در ادامه هشدار داد با توجه به احتمال گسترش یورش به رفح، در صورتی که کمک‌های بشردوستانه به مقدار کافی به غزه منتقل نشوند، شبح قحطی بر جنوب آن سایه خواهد افکند. دومینیکو با اشاره به اینکه بسته شدن گذرگاه رفح تاثیر منفی بر روند انتقال سوخت جهت پشتیبانی از فعالیت‌های انسانی و نیز روند انتقال نیازهای اساسی مردم و ورود نیروهای فعال در حوزه انسانی خواهد گذاشت، اظهار کرد: سازمان ملل در حال حاضر به دنبال یافتن راه‌های واقعی است که ورود کاروان‌های کمک‌های بشردوستانه از تمام راه‌ها و در داخل غزه را تضمین کند. او با تاکید بر اهمیت انتقال سوخت در راستای اجرای عملیات‌های بشردوستانه هشدار داد: سازمان ملل تنها برای چند روز به اندازه کافی سوخت در اختیار دارد و عدم انتقال آن موجب توقف کامل فعالیت‌های انسان‌دوستانه در روزهای آینده خواهد شد. از سوی دیگر دیده‌بان حقوق بشر اروپا - مدیترانه در بیانیه‌ای تاکید کرد سه روز بعد از آغاز کوچ اجباری مردم رفح توسط ارتش اسرائیل و حمله زمینی به گذرگاه این شهر و تعطیلی آن، هشدار فاجعه انسانی خطرناک و چندجانبه در رفح صادر شده است. آنچه در این راستا باید موردنظر قرار بگیرد این است که اساساً هشدارهای صادر شده از سوی سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی در مور اوضاع و احوال رفح به حدی شدیداللحن بوده که حالا به نظر می‌رسد مقامات اسرائیل در حال تجدیدنظر در مورد اقدامات خود در این پرونده هستند. بر همین اساس روز گذشته (چهارشنبه) مقامات اسرائیلی حاضر در گذرگاه کرم ابوسالم بین اراضی اشغالی و نوار غزه اعلام کردند این گذرگاه بازگشایی شده است و کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه که از مصر حرکت می‌کنند در این گذرگاه مورد بازرسی قرار می‌گیرند. پیش از این کاخ سفید اعلام کرد بستن گذرگاه‌های رفح و کرم ابوسالم یک اقدام غیرقابل قبول است و باید بازگشایی شوند. 

یکی از مقامات ارشد کاخ سفید اعلام کرد پس از آنکه اسرائیل نگرانی‌های واشنگتن را نسبت به حمله احتمالی به رفح در نظر نگرفت، آمریکا ارسال محموله‌ای از بمب‌ها را به اسرائیل متوقف کرده است؛ اقدامی که برخی آن را صرفاً نمادین و سیاسی می‌دانند

آتش‌بس در محاق! 

بسیاری از منابع آمریکایی قصد دارند که به دنیا بقبولانند که حملات هوایی و ستون‌کشی زمینی اسرائیل در رفح در حقیقت نوعی عملیات محدود برای رسیدن به اهداف تل‌آویو در منطقه است، اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند که این موضوع کاملاً برعکس است

فارغ از هشدارهای مورد اشاره باید به این موضوع اشاره کرده که همزمان ا حضور نظامیان اسرائیل در رفح، باب مذاکرات تا روز گذشته (چهارشنبه) میان همه طرف‌ها باز بوده است و آنها در خصوص به نتیجه رسیدن مذاکرات پای میز مذاکره نشسته بودند اما به نظر می‌رسد که این روند هم به پایان رسیده است. در این خصوص عصر روز گذشته (چهارشنبه) خبرگزاری مصری «القاهره الاخباریه» به نقل از یک منبع بلندپایه که نامش فاش نشده، خبر داد که مذاکرات بین همه طرف‌ها چهارشنبه در قاهره به پایان رسیده است. این منبع افزود که ما اسرائیل را از خطر تشدید تنش (در رفح) مطلع کردیم و مصر آماده است تا با همه سناریوها مقابله کند. خبرگزاری مصری «قاهره نیوز» نیز پیشتر به نقل از یک منبع ارشد که نامش فاش نشد، گفته بود که در میان همه طرف‌ها، اجماع برای بازگشت به مسیر مذاکره در مورد توافق آتش‌بس در نوار غزه وجود دارد. این در حالیست که ادامه مذاکرات آتش‌بس غزه با حضور هیأت‌های دوحه، واشنگتن، حماس و هیأت امنیتی مصر در روز سه‌شنبه در حالی صورت گرفت که ارتش اسرائیل از صبح سه‌شنبه برای اشغال بخش فلسطینی گذرگاه زمینی رفح بین غزه و مصر که گذرگاه اصلی برای ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه است، تلاش کرد. همزمان با این رخداد، منابع آگاه در قاهره اعلام کردند ویلیام برنز، مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) سه‌شنبه برای شرکت در مذاکرات آتش‌بس غزه به قاهره بازگشته و این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که آمریکا درباره امکان رسیدن به توافق آتش‌بس در غزه همچنان خوشبین است. این خوش‌بینی در حال اتفاق افتاده که اسامه حمدان، عضو ارشد حماس به صورت علنی اظهار کرده که خواسه‌های اسرائیل به نوعی نشان از اعمال فشار بر حماس و فلسطینی‌ها دارد و ما در این شرایط به هیچ وجه تن به آتش‌بس نخواهیم داد. در مقابل نتانیاهو و تیم وی هنوز هم معتقدند که اسرائیل نمی‌تواند به هر ترتیب با طرح حماس موافقت کند و باید در این راستا یک نوع چانه‌زنی جدید در دستور کار قرار بگیرد تا شاید این موانع برطرف شود. نکته مهم در این راستا بحث بلاتکلیف بودن روند سیاسی است. واقعیت این است که در شرایط فعلی بسیاری از منابع آمریکایی قصد دارند که به دنیا بفهمانند حملات هوایی و ستون‌کشی زمینی اسرائیل در رفح در حقیقت نوعی عملیات محدود برای رسیدن به اهداف تل‌آویو در است منطقه است اما برخی دیگر از کارشناسان اعتقاد دارند که این موضوع کاملاً برعکس است؛ چراکه پیشروی نظامی اسرائیل در رفح دقیقاً همسو با توقف مذاکرات قاهره صورت گرفته که نشان می‌دهد تل‌آویو در این بین به دنبال نوعی از وقت‌کشی است تا بتواند در نهایت اهداف خود را محقق کند. در این مسیر یکی از مقامات ارشد آمریکایی به خبرگزاری فرانسه گفته است پس از آنکه اسرائیل نتوانست نگرانی‌های واشنگتن را نسبت به حمله احتمالی به رفح در نظر بگیرد، آمریکا ارسال محموله‌ای از بمب‌ها را به اسرائیل متوقف کرده و این محموله شامل ۱۸۰۰ بمب ۲۰۰۰ پوندی (۹۰۷ کیلوگرمی) و ۱۷۰۰ بمب ۵۰۰ پوندی بوده است. حال باید دید که این اقدام آمریکا در راستای محدودسازی اسرائیل برای رسیدن به توافق در قاهره است یا در زمانی که خروجی مذاکرات «هیچ» بوده است، صرفاً یک اقدام سیاسی و نمادین به شمار می‌رود؟