کشمکش بر سر تأمین منافع حداکثری در خارطوم

رامین پرتو

وضعیت در سودان بیش از یک سال است که در بحرانی‌ترین حالت ممکن به سر می‌برد و آینده این کشور نیز در هاله‌ای از ابهام است. در همین راستا دیروز محمد حمدان دقلو (حمیدتی)، فرمانده نیروهای واکنش سریع در دیدار با رمطان لعمامره، فرستاده سازمان ملل به این کشور تاکید کرد که نیروهایش قصد دارند به دفاع از خود در تمامی جبهه‌ها ادامه دهند، اما در عین حال آماده همکاری با سازمان ملل و نهادهای بشردوستانه برای تسهیل ورود کمک‌ها به تمامی نقاط کشور است. او به این نکته اشاره کرد که نیروهای واکنش سریع سودان در حال محاصره شهر «الفاشر» در مرکز دارفور شمالی در سایه نشانه‌هایی مبنی‌بر حمله قریب‌الوقوع به تنها شهری هستند که همچنان خارج از کنترل آنها در این منطقه آشفته قرار دارد. آنچه از اظهارات فرمانده نیروهای واکنش سریع سودان برمی‌آید اینکه به هر ترتیب می‌خواهد موضع خود را در این جنگ داخلی مستحکم‌تر از همیشه کند و در این راستا نیاز به جلب حمایت‌های خارجی دارد. در این بین نیز امارات متحده عربی را باید بزرگترین و اصلی‌ترین حامی فرمانده نیروهای واکنش سریع سودان دانست. بر اساس اسناد بی.بی.سی و برخی دیگر از اندیشکده‌های غربی، محمد حمدان دقلو به صورت مستقیم با ابوظبی در ارتباط است و چندین سفر به این کشور داشته و بر این اساس در طول سال‌های پس از سقوط عمرالبشیر در خارطوم سعی کرده تا حمایت‌های سیاسی و مالی از این کشور برای جریان زیرنظر خود جذب کند. همچنین اخباری منتشر شده که نشان می‌دهد محمد حمدان دقلو، تنها مجرای قاچاق طلای سودان به امارات است و یک مافیای قاچاق طلا با پوشش‌ حضور نظامیانش در مناطق مختلف سودان را به نفع امارات دست و پا کرده است. علاوه بر امارات متحده عربی، روسیه و انگلیس هم سعی دارند منافع خود را در زمین بازی پرآشوب سودان تامین کنند. به عنوان مثال روز دوشنبه، میخائیل بوگدانف، فرستاده ویژه روسیه به آفریقا و خاورمیانه در جریان سفر به سودان در رأس هیأتی رسمی و دیدار با عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیتی سودان و شماری از مقامات این کشور در مقابل خبرنگاران اعلام کرد که شورای حاکمیتی نماینده قانونی مردم سودان است. براساس گزارش خبرگزاری سودان (سونا)، بوگدانف با شمس‌الدین کباشی، از اعضای شورای حاکمیتی سودان دیدار کرد و در جریان این دیدار، دو طرف به بررسی توسعه روابط دوجانبه میان دو کشور و راه‌های تقویت همکاری سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی پرداختند.

جدال لندن-  ابوظبی

بدون تردید سودان به عنوان یک کشور درگیر با بحران داخلی و مشکلات عدیده اقتصادی و امنیتی، در شرایط کنونی بهترین محیط برای مانور قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است و به همین دلیل امارات، ایالات متحده، اسرائیل و حتی روسیه در پرونده آن حضور دارند؛ اما نباید در این راستا از حضور و نفوذ انگلیس در سودان غافل ماند. اخیراً لایحه ارائه شده توسط انگلیس درمورد آتش‌بس در سودان نیز در جلسه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل به رأی گذاشته و با 14 رأی مثبت و 1 رأی ممتنع توسط 15 عضو شورای امنیت سازمان ملل پذیرفته شد. کمی بعد هم در جریان نشست شورای امنیت سازمان ملل نماینده سودان، امارات را متهم به پشتیبانی از گروه شبه‌نظامی «نیروهای واکنش سریع» کرد در حالی که ابوظبی این اتهام را رد می‌کند و معتقد است که این مواضع به نوعی برای خطاب قرار دادن ابوظبی در دستور کار قرار گرفته است. در همین راستا روزنامه تایمز در گزارشی که روز یکشنبه منتشر کرد نوشت اماراتی‌ها بابت حمایت نکردن انگلیس از کشورشان در شورای امنیت، چهار نشست با وزیران انگلیسی را لغو کرده‌اند که نشان از تشدید تنش میان دو طرف بر سر سودان دارد. این تحول چند روز بعد از آن رخ داد که روزنامه گاردین فاش کرد لندن به نوبه خود مذاکرات محرمانه‌ای با شبه‌نظامیان نیروهای واکنش سریع داشته است. در این راستا حالا انگشت اتهام به سوی امارات نشانه رفته و نقدهای جدی به عملکرد ابوظبی در این راستا افزایش پیدا کرده است. به عنوان مثال کامرون هادسون، تحلیلگر سابق سازمان سیا و عضو «برنامه آفریقا» به میدل ایست‌آی گفته است که اگر امارات متحده عربی انقدر بر تکذیب حمایتش از نیروهای واکنش سریع اصرار دارد چرا تا این حد سرمایه دیپلماتیک را برای جلوگیری از این مذاکرات صرف می‌کند؟ بر همین اساس به نظر می‌رسد که کشورهای غربی در حال پس زدن بازیگران منطقه‌ای در سودان هستند تا بتوانند جای آنها را به نفع خود اشغال کنند.