واسطه‌گری آمریکا برای بازی اسرائیل با زمان

فرشاد گلزاری

138 روز از جنگ غزه و جهان شاهد یک فاجعه انسانی تمام عیار است و حال وتوی قطعنامه پیشنهادی الجزایر ازسوی آمریکا بر تداوم حملات اسرائیل به این باریکه و کشتار زنان و کودکان بی‌دفاع صحه می‌گذارد. الجزایر از چند هفته پیش اعلام کرده بود که یک پیشنهاد جدید بر پایه مسائل بشردوستانه در دستور کار خود دارد و می‌خواهد آنرا به عنوان یک قطعنامه به صحن شورای امنیت سازمان ملل بیاورد تا شاید خونریزی بی حد و حصر اسرائیل در غزه و به خصوص در رفح را کنترل کند. در همانموقع بسیاری از مفسران سیاسی و نظامی با ارائه یکسری از مولفه‌های مدنظر خود اعلام کردند که تصویب این قطعنامه آنهم در شورای امنیت سازمان ملل امری بعید به نظر می‌رسد اما برخی دیگر از رسانه‌های عربی اعلام کرده بودند که این قطعنامه تصویب خواهد شد. با تمام این تفاسیر عصر روز سه‌شنبه نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل پیش‌نویس قطعنامه الجزایر را وتو کرد و این پیش‌نویس که ۱۳ رای مثبت گرفته بود با وتوی آمریکا شکست خورد. در این راستا واسیلی نبنزیا نماینده روسیه در سازمان ملل در این جلسه، آمریکا را مسئول ممانعت از صدور قطعنامه آتش‌بس دانست و گفت آنچه واشنگتن می‌خواهد این است که زمان بیشتری را برای عملیات نظامی اسرائیل بخرد و از رهبران آن در برابر پاسخگویی محافظت کند. همچنین عمار بن جامع، نماینده دائم الجزایر در سازمان ملل نیز تاکید کرد شورای امنیت نمی‌تواند در اجرای وظایف خود درباره حفظ صلح، صرفاً به درخواست برقراری آتش‌بس اکتفا کند و بر همین اساس در پیش‌نویس قطعنامه ارائه شده به شورای امنیت خواستار آتش‌بس بشردوستانه و ورود بدون مانع کمک‌ها به تمام نقاط غزه شدیم. بن جامع گفت این پیش‌نویس خواستار مخالفت با کوچ اجباری مردم غزه و پایبندی به حکم دیوان بین‌المللی دادگستری درباره غزه است؛ چراکه با وجود گذشت یک ماه از صدور حکم این دیوان اما در عمل هیچ تغییری رخ نداده و زمانش رسیده که شورای امنیت به مسئولیت خود عمل کند. نماینده الجزایر ضمن ارائه پیش‌نویس قطعنامه، تاکید کرد رأی دادن به نفع این قطعنامه، حمایت از حق حیات فلسطینیان محسوب می‌شود و مخالفت با آن به منزله اعمال گرسنگی بر مردم غزه است. پیشتر لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل در واکنش به پیش‌نویس الجزایر گفته بود که اگر پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس در غزه به شکل فعلی به رأی گذاشته شود، از طرف واشنگتن تایید نخواهد شد. بر اساس گزارش رویترز، یکی از برجسته‌ترین مفاد پیش‌نویس طرح الجزایر این بود که شورای امنیت «خواهان آتش‌بس فوری به دلایل بشردوستانه است که باید توسط همه طرف‌ها رعایت شود» و همچنین پیش نویس قطعنامه با رد «آوارگی اجباری غیرنظامیان فلسطینی»، بار دیگر همه طرف‌ها را به رعایت قوانین بین‌المللی فراخواند. با نگاهی به این پیش‌نویس آنچه به عنوان چندین نکته مهم موردنظر قرار می‌گیرد این است که اساساً ستون فقرات متن ارائه شده از سوی الجزایر بر پایه رعایت وضعیت ساکنان غزه بر پایه اصول بشردوستانه است که باید «حین جنگ» رعایت شود. 

یکی از برجسته‌ترین مفاد پیش‌نویس طرح الجزایر این است که شورای امنیت خواهان آتش‌بس فوری به دلایل بشردوستانه بوده و باید با آوارگی اجباری غیرنظامیان فلسطینی مقابله شود که این دو محور دقیقاً مغایر با راهبردهای اصلی آمریکاست

انتقاد از صدور جواز مرگ فلسطینی‌ها توسط واشنگتن 

وتوی آمریکا را نمی‌توان یک اقدام برآمده از حق این کشور در شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان یکی از پنج عضو دائم آن دانست، چراکه اساس این اقدام در حقیقت یک رفتار سیاسی تلقی می‌شود که مستقیماً در راستای تأمین منافع اسرائیل ارزیابی می‌شود

بدون شک وتوی ایالات متحده را نمی‌توان یک اقدام برآمده از حق این کشور در شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان یکی از پنج عضو دائم آن دانست، چراکه اصل و اساس این اقدام در حقیقت یک رفتار سیاسی به حساب می‌آید که مستقیماً در راستای تأمین منافع اسرائیل ارزیابی می‌شود. این اقدام در حالی که جنگ غزه وارد صد و سی و هشتمین روز خود شده و چیزی نزدیک به 30 هزار کشته و حدود 70 هزار زخمی بر جای گذاشته است هیچ توجیهی ندارد جز اینکه بگوییم واشنگتن در حال واسطه‌گری در این پرونده است تا اسرائیل بتواند با زمان بازی کند و برای خود یک دستاورد میدانی رقم بزند. واقعیت این است که چندین دور از مذاکرات در مورد آتش‌بس در محیط‌های مختلف اعم از مصر، قطر و حتی فرانسه انجام شده ولی هیچ خروجی مثبتی از آن ساطع نگردیده است. این اقدام ایالات متحده و نادیده گرفتن وضعیت انسانی در غزه دقیقاً در زمانی رخ می‌دهد که ارتش اسرائیل و سیاستمداران آن هم اعلام کرده‌اند که آرام آرام در حال آماده شدن برای حمله به رفح تا اوایل ماه رمضان هستند. در همین راستابنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل روز یکشنبه درخواست‌های فزاینده برای توقف حملات نظامی به غزه را رد کرد و متعهد شد که کار را تمام خواهد کرد! همزمان، بنی‌ گانتس، یکی از اعضای سه نفره کابینه جنگ نتانیاهو، اظهار کرده تصمیماتی در دستور کار دارند که بر بیش از نیمی از جمعیت کل نوار غزه که هم‌اکنون در شهر رفح پناه گرفته‌اند تأثیرگذار خواهد بود. او صراحتاً اعلام کرده که اگر تا ماه رمضان (حدودا ۱۰ مارس) اسرای اسرائیل به خانه برنگردند، جنگ تا منطقه رفح ادامه خواهد یافت. گانتس همچنین متعهد شد که ارتش اسرائیل تخلیه غیرنظامیان غزه را با هماهنگی ایالات متحده و مصر تسهیل خواهد کرد تا شمار تلفات غیرنظامیان را به حداقل برساند. این سخنان گانتس به خوبی نشان می‌دهد که تل‌آویو به هر ترتیب که شده حمله زمینی و هوایی را در دستور کار خود قرار خواهد داد؛ چراکه اسرائیل با زدن بر زیر میز مذاکرات اخیر، به دنبال آن است که بتواند سناریوی میدانی خود را در غزه و به خصوص رفح پیاده کرده و بتواند با دست پُر در مذاکرات آینده مقابل سایر طرف‌ها بنشیند. این اقدام در حالی در دستور کار قرار گرفته که حالا عربستان سعودی به عنوان شریک استراتژیک آمریکا در منطقه به اقدام واشنگتن در وتوی قطعنامه پیشنهادی الجزایر انتقاد کرده است. روز گذشته وزارت خارجه عربستان با صدور بیانیه‌ای ضمن ابراز تاسف نسبت به وتوی دوباره قطعنامه آتش‌بس در غزه توسط آمریکا، اعلام کرد که باید اصلاحات ضروری در شورای امنیت سازمان ملل متحد انجام شود. چین و مصر هم به شدت از آمریکا به دلیل وتوی قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که خواستار آتش‌بس فوری در غزه بود، انتقاد کردند و آنرا چراغ سبز به ادامه کشتار مردم غزه و رفح دانستند. با این وجود باید گفت که واشنگتن به صورت علنی با وتوی قطعنامه مذکور، جواز مرگ و دفن ساکنان غزه و به خصوص فلسطینی‌های حاضر در رفح را صادر کرده است!