بروکسل از طرح ۱۰ ماده‌ای برای پایان دادن به جنگ غزه رونمایی می‌کند؛
کنشگری اروپا برای صلح و مانعی به نام تل‌آویو
فرشاد گلزاری
106 روز از جنگ غزه و مخاصمه مسلحانه میان اسرائیل و حماس می‌گذرد اما هنوز هم این بحران خانمان‌سوز هیچ تصویر مشخصی را مقابل خود ندارد. بر اساس گزارش منتشر شده از منابع محلی، اسرائیل در بحبوحه فاجعه انسانی و بهداشتی در نوار غزه، عملیات نظامی خود را در جنوب نوار غزه به ویژه در قلب خان‌یونس به بهانه جستجوی رهبران حماس آغاز کرده است. در همین راستا الجزیره گزارش داده که جمعه شب نیروهای اسرائیل جنوب نوار غزه به ویژه خان یونس را بمباران کردند. رسانه‌های فلسطینی نیز نوشتند جنگنده‌های اسرائیل و توپخانه به شدت محله و بیمارستان الامل در خان یونس را بمباران کرده‌اند و چندین نفر در این بیمارستان بر اثر موج انفجار کشته شده‌اند. مساله اینجاست که حملات اسرائیل صرفاً به جنوب غزه ختم نشده، بلکه آنها در مناطق شمالی هم عملیات‌های هوایی و توپخانه‌ای خود را افزایش داده‌اند؛ به گونه‌ای که رسانه‌های فلسطینی اعلام کرده‌اند که جنگنده‌های اسرائیل دو حمله به مناطقی در شمال نوار غزه انجام دادند و به این منطقه آتش گشودند. همچنین خانه‌ای در خیابان غزه قدیم در جبالیا البلد در شمال نوار غزه هدف قرار گرفته که 5 نفر در آن کشته شده‌اند و یکی از آنها دختر بچه 7 ساله بوده است. این عملیات‌ها در حالی صورت می‌گیرد که تعداد کشته‌ها به ۲۴ هزار و ۹۲۷ نفر و مجروحان به ۶۲ هزار و ۳۸۸ نفر رسیده است.
نکته دیگر این است که جنگنده‌های اسرائیل دیروز (شنبه) اعلامیه‌هایی را روی شهر خان یونس پخش کردند که حاوی تصاویر و اسامی ۶۹ اسرائیلی بازداشت شده در غزه بود و از فلسطینی‌ها خواستند در صورت شناسایی هر یک از آنها به ارتش اسرائیل اطلاع دهند. این اقدام به نوعی مخابره‌کننده دو پیام است. نخست اینکه همچنان فشار داخلی بر نتانیاهو و کابینه وی در خصوص آزادی اسرای اسرائیلی وجود دارد و افزایش این فشار موجب شده تا ارتش برای چندمین بار دست به پخش اعلامیه بر فراز آسمان غزه بزند. نکته دوم این است که اسرائیل با این اقدام می‌خواهد به ساکنان غزه گوشزد کند که اگر این اشخاص از سوی حماس آزاد می‌شدند بدون شک حملات متوقف می‌شد و دیگر جنازه‌های بیشتری روی دست آنها باقی نمی‌ماند. این اقدامات در غزه در حالی انجام می‌شود که ارتش و پلیس اسرائیل حالا فاز جدید برخوردها را در کرانه باختری کلید زده‌اند، اما به دلیل اینکه در غزه کشتار وسیع‌تری در جریان است، اخبار مربوط به کرانه باختری کمتر به چشم می‌خورد. در این راستا روزنامه وال استریت ژورنال با اشاره به حملات اخیر اسرائیل در کرانه باختری و غزه اعلام کرده که تل‌آویو به صورت علنی کرانه باختری را به «جبهه بسیار کشنده‌ای» تبدیل کرده که از جنگ در غزه هم فراتر رفته. این روزنامه آمریکایی از یورش‌های روزانه پلیس و ارتش اسرائیل به روستاها و شهرهای فلسطینی خبر می‌دهد و این درحالیست که تل‌آویو ادعا می‌کند این اقدامات «با هدف جلوگیری از حملات جدید» صورت می‌گیرد.
اگر بخواهیم طرح 10 ماده‌ای بروکسل در خصوص صلح در غزه را تحلیل کنیم، فارغ از تمام خوش‌بینی‌ها باید به این موضوع اشاره کنیم که اسرائیل به هیچ‌وجه زیربار تشکیل کشور فلسطین نرفته و حتی گزارش‌ها نشان می‌دهد بایدن و نتانیاهو در پشت پرده در این خصوص با یکدیگر وارد یک جنگ سیاسی شده‌اند
قاره سبز و تکاپوی جدید در پرونده غزه
بسیاری از کارشناسان در حدود دو ماه پیش به این موضوع اشاره کرده بودند که اسرائیل به زودی کرانه باختری را هم مانند غزه در دستور کار حملات خود قرار می‌دهد و حالا این تحلیل به واقعیت پیوسته که باید آن را نوعی اعلام خطر بدانیم با این تفاسیر و با عنایت به اینکه حملات اسرائیل حتی با اخطارهای پیدا و پنهان آمریکا همانند روال سابق خود ادامه دارد، حالا اتحادیه اروپا وارد میدان شده تا بتواند در این راستا نقش‌آفرینی کند. در این راستا یورونیوز به نقشه راه ۱۰ ماده‌ای جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دسترسی پیدا کرده است که برای هموار کردن مسیر در مناقشه اسرائیل و فلسطین طراحی شده است. این سند که هنوز علنی نشده، قرار است در جلسه فردا (دوشنبه) از سوی وزرای خارجه اتحادیه اروپا مورد بحث قرار گیرد. این سند مراحلی را تشریح می‌کند که طبق اعتقاد بورل در نهایت می‌تواند صلح را در نوار غزه به ارمغان بیاورد و یک کشور مستقل فلسطینی نیز ایجاد شود.
یکی از مفاد طرح 10 ماده‌ای اتحادیه اروپا «تشکیل کشور فلسطین یا سرزمین فلسطین» است که محل چالش است، زیرا کابینه اسرائیل به رهبری راستگراهای تل‌آویو که در رأس آنها نتانیاهو قرار دارد، با تشکیل کشور مستقل فلسطینی مخالف است
از سوی دیگر عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و کشورهای عربی صورت گیرد و امنیت طولانی مدت در منطقه تضمین شود. محور اصلی برای اجرایی کردن این نقشه راه، برگزاری «کنفرانس مقدماتی صلح» عنوان شده که «بازیگران کلیدی» آن اتحادیه اروپا، آمریکا، مصر، اردن، عربستان سعودی، اتحادیه عرب و سازمان ملل متحد خواهند بود. شرکت‌کنندگان باید به طور مرتب با مقامات اسرائیلی و فلسطینی که «طرف‌های درگیری» نامیده می‌شوند در تماس باشند اما این دو در ابتدا مجبور نخواهند بود با یکدیگر جلسه داشته باشند. طبق این سند، نوار غزه و کرانه باختری از سوی تشکیلات خودگردان فلسطینی و سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) به جای حماس اداره خواهد شد. یورونیوز گزارش داده که در مقدمه این نقشه راه آمده است که «با توجه به شرایط کنونی و با وجود مشکلات و ابهامات آشکار، زمان آماده‌سازی برای صلح همه‌جانبه اسرائیل و فلسطین فرا رسیده است».
در بند 5 این طرح آمده که «کنفرانس مذکور باید کارگروه‌هایی را تشکیل دهد و چارچوب اولیه طرح صلح را ظرف مدت یک سال طراحی کند». همچنین در بند 6 این طرح 10 ماده‌ای نیز گفته شده که «این طرح باید عملا تا حد امکان به عناصر اصلی برای یک صلح جامع، طبق قطعنامه‌های قبلی سازمان ملل و تلاش‌های میانجی‌گرایانه بپردازد». در بند 7 این طرح هم پیشنهاد شده که «این طرح باید تضمین قوی امنیتی را برای اسرائیل و کشور آینده فلسطین مشروط به رسمیت شناختن کامل متقابل دیپلماتیک و یکپارچه‌سازی اسرائیل و فلسطین در منطقه ارائه کند». با نگاهی به این سه بند از طرح 10 ماده‌ای اتحادیه اروپا به کلیدواژه «کشور فلسطین یا سرزمین فلسطین» می‌رسیم و حالا سوال اصلی این است که مگر اتحادیه اروپا نمی‌داند، کابینه اسرائیل به رهبری راستگراهای تل‌آویو که در رأس آنها نتانیاهو قرار دارد، با تشکیل کشور مستقل فلسطینی مخالف است؟
اگر بخواهیم طرح 10 ماده‌ای بروکسل را به نوعی تحلیل کنیم، باید فارغ از تمام خوش‌بینی‌ها به این موضوع اشاره کنیم که تا به امروز اسرائیل به هیچ وجه زیر بار تشکیل کشور فلسطین نرفته و حتی گزارش‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد بایدن و نتانیاهو در پشت پرده در این خصوص با یکدیگر وارد یک جنگ سیاسی شده‌اند. به همین دلیل علیرغم اینکه تمام دنیا به دنبال ختم این منازعه هستند و باید این تلاش‌ها را به فال نیک گرفت، اما واقعیت صحنه سیاسی نشان داده که در شرایط فعلی تلاش‌های اتحادیه اروپا هم چندان نمی‌تواند بیشتر از آمریکا مفید واقع شود.
دیدگاه تان را بنویسید