تکاپوی تل آویو برای همراهی با واشنگتن

فرشاد گلزاری

چندی پیش و پس از ترور صالح العاروری، نایب رئیس دفتر سیاسی حماس توسط اسرائیل که در جنوب لبنان اتفاق افتاد، بسیاری از تحلیلگران نظامی و امنیتی در تل‌آویو اعلام کردند که به زودی ممکن است حزب‌الله لبنان پاسخ این اقدام تل‌آویو را بدهد. بر همین اساس روز گذشته (شنبه) ده‌ها موشک از خاک لبنان به اراضی اشغالی شلیک شد و در این خصوص حزب‌الله لبنان اعلام کرد که این جریان در اولین واکنش به ترور صالح العاروری، ۶۲ موشک به پایگاه کنترل هوایی مرون شلیک کردند. در بیانیه این حزب آمده است که پایگاه مرون تنها مرکز مدیریت، نظارت و کنترل هوایی در شمال اسرائیل است و هیچ جایگزین دیگری برای آن وجود ندارد. شبکه الجزیره نیز گزارش داد که آژیرهای خطر در شهرک‌های «مرگلیوت»، «مسعاف عام» و «المناره» در الجلیل غربی به صدا درآمده است. ارتش اسرائیل نیز از بسته شدن تمامی جاده‌ها و تقاطع‌ها در امتداد مرز لبنان خبر داد. دنیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل نیز اعلام کرد که حدود ۴۰ راکت و موشک از لبنان به سمت منطقه «جبل میرون» شلیک شده و آژیرهای خطر در ۹۴ شهرک و شهر در نزدیکی مرز لبنان به صدا درآمده است. در مقابل ارتش اسرائیل با انجام حملات توپخانه‌ای، مناطقی از جنوب لبنان را هدف قرار داد. در همین راستا چندین نفر از مقامات تل‌آویو از احتمال شکل‌گیری یک «جنگ محدود» میان اسرائیل و مقاومت لبنان خبر داده‌اند. چند مقام دولتی اسرائیل در اینباره مدعی شدند که در آستانه توقف تلاش‌های طاقت‌فرسا برای دستیابی به توافق هستیم، چراکه حزب‌الله تمایل خود را برای دستیابی به توافق، به میانجیگران اعلام نمی‌کند. مقامات اسرائیل همچنین اعلام کرده‌اند که آغاز جنگ با حزب‌الله، ممکن است به تشدید همه جانبه تنش در کل منطقه منجر شود. این در حالیست که اخیراً محمد بن عبدالرحمان بن جاسم آل ثانی، نخست وزیر و وزیر خارجه قطر با نجیب میقاتی، نخست‌‌وزیر دولت پیشبرد امور لبنان تماس تلفنی برقرار کرده و دو طرف در جریان این تماس تلفنی نسبت به خطرات تلاش‌های کنونی برای سوق دادن لبنان به جنگ منطقه‌ای هشدار دادند. براساس گزارش الجزیره، دو طرف در جریان این گفت‌وگوی تلفنی تاکید کردند، توسعه خشونت و درگیری در منطقه تبعات وخیمی خواهد داشت. پیشتر نیز روزنامه فایننشال تایمز اعلام کرده بود که آمریکا، انگلیس و فرانسه در تلاشی دیپلماتیک برای جلوگیری از بروز درگیری همه‌جانبه میان مقاومت لبنان و اسرائیل، در حال بررسی راه‌هایی برای متقاعد کردن حزب‌الله به دور شدن از مرز لبنان و فلسطین اشغالی هستند. در این میان آنچه در متون و اخبار منتشر شده از سوی رسانه‌های عبری به چشم می‌خورد این است که اساساً اسرائیل به تمام طرف‌هایی که در منطقه و فرامنطقه در پرونده غزه درگیر هستند فشارهایی اعمال می‌کند تا بتواند از فعال شدن بیش از حد حزب‌الله لبنان علیه خود جلوگیری کند یا آن را تا جای ممکن به تاخیر بیندازد. 

اهمیت حملات روز گذشته حزب‌الله لبنان به این دلیل است که پایگاه مرون تنها مرکز مدیریت، نظارت و کنترل هوایی در شمال اراضی اشغالی است و هیچ جایگزین دیگری برای آن وجود ندارد

تلاش برای جلب رضایت بلینکن در سفر به منطقه

اگرچه وزیر جنگ اسرائیل در خصوص آینده غزه سعی کرده برخی از نظرات آمریکا را لحاظ کند اما ناظران مسائل فلسطین اظهار کرده‌اند که پیشنهادهای وی موضع رسمی اسرائیل نبوده، هنوز به تأیید دیگر وزرای کابینه نرسیده و احتمالاً کارآمد نخواهند بود

اینکه حملات روز گذشته حزب‌الله لبنان تا چه حد اهمیت داشته موضوعی است که باید آن  را در کاربری و کارایی پایگاه اسرائیلی «مرون» جست‌وجو کرد. بر اساس اعلام حزب‌الله لبنان، پایگاه مرون در زمینه سازماندهی، هماهنگی و مدیریت تمامی عملیات هوایی به سمت سوریه، لبنان، ترکیه، قبرس و شمال بخش شرقی دریای مدیترانه فعالیت دارد. این پایگاه مرکز اصلی عملیات پارازیت الکترونیکی در جهات مذکور است و تعداد زیادی از افسران و سربازان زبده ارتش اسرائیل در آن فعالیت می‌کنند. پایگاه مرون تنها مرکز مدیریت، نظارت و کنترل هوایی در شمال اراضی اشغالی است و هیچ جایگزین دیگری برای آن وجود ندارد. گفته شده که این پایگاه را تعدادی از افسران و فرماندهان اسرائیل اداره می‌کنند که بیشترشان از خلبانان و مهندسان هوایی و فنی هستند. بر اساس گراف‌های هوایی منتشر شده، پایگاه مرون در بالای کوه‌های الجرمق مرتفع‌ترین کوه‌ها در شمال فلسطین اشغالی واقع شده و به همین دلیل حملات حزب‌الله لبنان به این پایگاه برای اسرائیل بسیار گران تمام شده است. با تمام این تفاسیر اسرائیل به این نتیجه رسیده که باید در خصوص روند جنگ و همچنین در مورد غزه به سمت و سویی برود که بتواند ایالات متحده را با خود همراه کند که البته این تحلیل صرفاً موردنظر بخشی از کابینه امنیتی اسرائیل است، نه تمام آن. در این خصوص روز گذشته (شنبه) روزنامه گاردین گزارش داد که در آستانه سفر وزیر خارجه آمریکا به تل‌آویو، مقامات اسرائیل به دنبال تدوین پیشنهادهایی درباره غزه هستند تا خواسته‌های آمریکا را درباره تلفات غیرنظامیان و نحوه مدیریت غزه پس از پایان جنگ برآورده کند. این در حالیست که نتانیاهو تا امروز طرح‌های پیشنهادی خود درباره سرنوشت غزه پس از جنگ را با آمریکا به اشتراک نگذاشته و پیشنهادهای واشنگتن در این زمینه را نیز رد کرده است؛ امری که به استیصال مضاعف آمریکا منجر شده و به وعی در سطوح بالای سیاستگذاری شاهد یک نوع تنش میان دو طرف ماجرا هستیم. بر همین اساس در روزهای اخیر، وزرای ارشد کابینه اسرائیل با عجله دست‌به‌کار شده و پیشنهادهایی را برای آینده غزه بعد از جنگ تدوین و وعده‌های پیشین خود را مبنی بر اتخاذ تاکتیک‌هایی با آسیب کمتر به غیرنظامیان، تکرار کرده‌اند. در این راستا یوآو گالانت، وزیر جنگ اسرائیل پیشنهاد داد که با پایان جنگ، تل‌آویو کنترل امور امنیتی را در غزه به دست داشته باشد و مدیریت روزمره به یک نهاد فلسطینی نامشخص واگذار شود که تحت نظارت اسرائیل فعالیت کند. همچنین پیشنهاد شد تا آمریکا، اتحادیه اروپا و دیگر شرکای منطقه‌ای مسئولیت بازسازی غزه را بر عهده بگیرند. بر اساس این طرح گالانت، حملات اسرائیل به غزه تا آزادی تمام اسرای در اختیار حماس و همچنین از بین رفتن توان نظامی و حکمرانی جنبش مقاومت فلسطین، ادامه خواهد داشت اما در این میان ناظران مسائل فلسطین اظهار کرده‌اند که پیشنهادهای گالانت موضع رسمی اسرائیل نبوده، هنوز به تأیید دیگر وزرای کابینه نرسیده و احتمالاً کارآمد نخواهند بود. این مسائل دقیقاً در زمانی مطرح شده که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا همین حالا در ترکیه حضور دارد و قرار است به بسیاری از کشورهای منطقه سفر کند و در نهایت وارد تل‌آویو شود. حال باید دید که تلاش تیم نتانیاهو می‌تواند واشنگتن را از اهداف ابلاغی در خصوص غزه عقب براند؟