ورود تل‌آویو به فاز سوم جنگ با حماس

فرشاد گلزاری

 اگر به منحنی جنگ‌های رخ داده میان اسرائیل و مقاومت فلسطین طی یک دهه اخیر نگاهی گذرا بیندازیم به خوبی می‌بینیم که تل‌آویو اصولاً و عموماً بعد از یک دوره درگیری با جریان‌های فلسطینی، آرام آرام به سمت اجرای سناریوی ترور می‌رود تا با این اقدامات بتواند گره‌های امنیتی زیادی را به نفع خود و به ضرر جریان مقابل ایجاد کند. این طرح کلاسیک بدون شک در سالیان گذشته بارها و بارها تکرار شده و اساساً اسرائیل به خصوص موساد، تخصص ویژه‌ای در طراحی و اجرای ترورهای هدفمند دارد. در جنگ فعلی غزه که از هفتم اکتبر 2023 آغاز و تاکنون 90 روز از عمر آن سپری شده، شاید ترورهای هدفمند در سطوح میانی مقاومت فلسطین انجام شده باشد اما واقعیت این است که ترور صالح العاروری، نایب رئیس سیاسی حماس که به نوعی طراح و مهندس عملیات طوفان الاقصی به حساب می‌آید، یک اقدام دیگر از حیث نظامی و سیاسی بود. شاید بسیاری بر این عقیده باشند که ترور یک فرمانده ارشد حماس یک اقدام تکراری از سوی تل‌آویو بوده و چندان نمی‌توان آنرا یک موضوع جدید به شمار آورد. این نظر تا حد زیادی درست است اما باید توجه شود که وضعیت فعلی در غزه و به صورت کلی جنگ میان حماس و اسرائیل در این دور از تقابل، به هیچ وجه با ادوار گذشته یکی نیست و عملاً باید آنرا یک موضوع جدید در ادبیات نظامی بدانیم که به تردید تاثیر خود را بر سپهر سیاسی اسرائیل و منطقه گذاشته است و در مقابل تل‌آویو هم این روند را تکرار خواهد کرد. به عنوان مثال در پی ترور نائب رئیس دفتر سیاسی حماس، سخنگوی ارتش اسرائیل تهدید کرد که تل‌آویو رهبران حماس را همه جا مورد هدف قرار خواهد داد. او اعلام کرد که ارتش در همه جبهه‌ها در حالت آماده‌باش کامل قرار دارد و برای هر سناریویی آماده است. سخنگوی ارتش اسرائیل در ادامه گفت که ارتش در عملیات نظامی خود در نوار غزه بر محور خان‌یونس متمرکز است اما بدون تردید هم ارتش و هم جامعه اطلاعاتی اسرائیل می‌داند که حماس و سایر جریان‌های مقاومت در منطقه به این راحتی آرام نمی‌شینند. بر همین اساس پلیس اسرائیل در پی ترور العاروری در حالت آماده باش قرار گرفته و به همه نیروهای خود دستور داد برای مقابله با حملات موشکی آماده‌ باشند. نکته دیگر این است که این فرمانده ارشد حماس در ضاحیه واقع در جنوب بیروت به شهادت رسیده و به همین دلیل حالا بحث کشیده شدن بیش از حد لبنان به پرونده غزه مطرح است. در این خصوص روزنامه تایمز اسرائیل روز گذشته (چهارشنبه) اذعان کرد که دو سرباز در حمله موشکی ضد زره حزب‌الله به یک پایگاه نظامی در نزدیکی شهرک مناره در نزدیکی مرز لبنان زخمی شدند. در مقابل شهرک مرزی تله الرویسه نیز شاهد گلوله باران شدید توپخانه اسرایئل بود، در حالی که «گلوله باران متمرکز بر وادی سلوکی، روبروی شهرک مرزی حولا نیز ثبت» شده است. 

ارتش اسرائیل در طول چند روز گذشته تعداد زیادی از سربازان خود را به پشت جبهه‌ها فراخوانده زیرا درصدد آرام‌سازی و سبک کردن فشار بر غزه است تا بتواند ترور فرماندهان حماس را اجرایی کند

فاز سوم: ترور! 

نیروهای حافظ صلح یونیفل در پی ترور صالح العاروری، ضمن هشدار درباره تبعات ویرانگر بروز تنش در خط آبی، همه طرف‌ها را به خویشتن‌داری فراخواند و این دقیقاً همان موضعی است که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه اتخاذ کرده است

اینکه اسرائیل به خوبی می‌داند واکنش مقاومت فلسطین چه خواهد بود و در تمام اراضی اشغالی آماده‌باش نظامی و امنیتی 100 درصد حکمفرما بوده، یک موضوع جدید به شمار نمی‌رود اما آنچه در این میا باید موردنظر قرار بگیرد این است که اساساً اسرائیل وارد فاز سوم از درگیری خود با حماس و همچنین مقاومت فلسطین با محوریت پرونده غزه شده است. تل‌آویو در فاز اول سعی کرد تا تمام غزه را به هر ترتیب که شده با خاک یکی کند و به همین دلیل عمده اقدامات اسرائیل در مرحله اول بر پایه بمباران‌های بی‌وقفه و تخریب زیرساخت‌ها و کشتن غیرنظامیان استوار بود که تا به امروز با یک شیب کاهشی ادامه دارد. اما فاز دوم در این میان ورود زمینی به غزه از سوی ارتش اسرائیل بود که آمریکایی‌ها در این مرحله به کمک اسرائیلی‌ها آمدند و برای آنها سناریوی مرکب تعریف کردند. سناریوی آنها این بود که اسرائیل تا سر حد ممکن وارد غزه شود و منطقه‌ای را پاکسازی کند و تا جایی که امکان دارد در جهت کشف تونل‌های حماس پیشروی کند. این پیشروی‌ها اما به جایی رسید که اماکن ممنوعه مانند بیمارستان‌ها و مدارس و غیره هم از گزند حملات اسرائیل در امان نماند و حالا نسخه‌ای که چندی پیش ایالات متحده برای تل‌آویو پیچیده بود به عنوان مرحله سوم در غزه در حال اجرایی شدن است. کمتر از یکماه پیش جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده درست در زمانی که صدای جامعه ملل علیه کشتار غیرنظامیان توسط اسرائیل بلند شد، خطاب به تل‌آویو اعلام کرد که بهتر است پیشروی‌های نظامی و حملات گسترده را محدودتر کنند و به سراغ «پلان C» بروند. این پلان که حالا به عنوان فاز سوم هم از آن یاد می‌شود، ترورهای هدفمند علیه نفرات کلیدی حماس و به صورت کلی فرماندهان مقاومت است. اینکه دیده می‌شود ارتش اسرائیل در طول چند روز گذشته تعداد زیادی از سربازان خود را به پشت جبهه‌های درگیری فراخوانده دقیقاً به همین دلیل است. تل‌آویو با این کار در صدد آرام‌سازی و سبک کردن فشار بر غزه است تا سپس بتواند بار حملات به اراضی اشغالی را کاهش دهد ولی از آنطرف ترور فرماندهان حماس را اجرایی کرده است. در این خصوص آموس هارئیل، تحلیلگر نظامی اسرائیل در گزارشی برای روزنامه هاآرتص نوشته است که «تعداد بیشتری از نیروها و تجهیزات در طول مرزهای لبنان در طول سال ۲۰۲۴ مستقر خواهند شد و فعالیت‌های مهندسی زیادی در منطقه واقع در پشت نوار مرزی در داخل نوار غزه انجام می‌شود؛ چراکه اسرائیل قصد دارد محیط امنیتی جدیدی را ایجاد کند که مانع ورود فلسطینی‌ها به آن شود و در این مرحله مشخص نشده که آیا این منطقه شامل پایگاه‌های نظامی خواهد بود یا خیر». او به این موضوع اشاره می‌کند که فاز سوم در غزه به گونه‌ای توسط اسرائیل جلو می‌رود که در نهایت بتوانند هر دو مساله (ترور و پاکسازی) را به موازات یکدیگر جلو ببرند. این در حالیست که نیروهای حافظ صلح یونیفل در پی ترور صالح العاروری، ضمن هشدار درباره تبعات ویرانگر بروز تنش در خط آبی، همه طرف‌ها را به خویشتن‌داری فراخواند و این دقیقاً همان موضعی است که امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه اتخاذ کرده است.