احتمال گسترش دامنه جنگ به جبهة دریای سرخ - صنعا

فرشاد گلزاری

بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان روابط بین‌الملل پیش‌بینی می‌کردند با فرا رسیدن سال جدید میلادی تنش میان حماس و اسرائیل با محوریت غزه فروکش کند اما چند ساعت پس از آغاز سال 2024 رسانه‌ها اعلام کردند که این تنش نه‌تنها به مناسب فرارسیدن سال جدید میلادی فروکش نکرده بلکه همانند قبل شاهد رد و بدل شدن آتش میان دو طرف هستیم. در این خصوص گردان‌های القسام، شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی (حماس) اعلام کرد یک پهپاد اسرائیلی را که در مأموریت اطلاعاتی در بیت حانون در شمال نوار غزه بود، شکار کردند. همچنین تل‌آویو و حومه آن را در پاسخ به «قتل عام اسرائیل علیه غیرنظامیان فلسطینی» با رگبار راکت‌های ام-90 بمباران و ویدئویی از پرتاب موشک منتشر کردند. روزنامه یدیعوت آحارونوت نیز در اینباره نوشت که اسرائیل با رگبار موشک از نوار غزه به استقبال سال نو میلادی رفت و ۲۷ موشک از نوار غزه به سمت مرکز اراضی اشغالی شلیک شد. سرلشکر واصف عریقات، کارشناس امور نظامی، درباره حمله موشکی القسام به الجزیره گفت که بمباران تل‌آویو در این زمان پیامی از سوی گردان‌های القسام به اسرائیل است؛ به گونه‌ای که مقاومت همانطور که در انتخاب زمان طوفان‌الاقصی در هفت اکتبر ۲۰۲۳ برتری یافت، شکست اسرائیل را از سال ۲۰۲۳ به ۲۰۲۴ مجدداً تکرار کرد، به این معنی که شکست را به یک تغییر کیفی منتقل کرد و به رهبری اسرائیل گفت همانطور که در سال ۲۰۲۳ علیه شما دست به کار شدیم، سال جدید را نیز با شکست دیگری برای شما آغاز می‌کنیم. در این میان ارتش اسرائیل روند خروج تعدادی از سربازان ذخیره شرکت کننده در نبردهای نوار غزه را با هدف بازگرداندن آنها به زندگی عادی خود آغاز کرده است. رسانه‌های محلی در این خصوص نوشتند که این سربازان برای کمک به احیای اقتصاد اسرائیل به مشاغل اصلی خود مانند سوپرمارکت، ادارات، تعمیرگاه‌ها و سایر مشاغل خصوصی باز خواهند گشت. دنیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل نیز با بیان اینکه برخی از سربازان ذخیره در هفته جاری به آغوش خانواده‌های خود بازخواهند گشت، خاطرنشان کرد که این تصمیم به احیای اقتصاد کمک می‌کند. به موازات این روند باید توجه داشت که ارتش اسرائیل بر اساس همان سناریوی قبلی به حملات خود در ابتدای سال میلادی جدید ادامه داده است. در این خصوص خبرنگار الجزیره گزارش داد که در نتیجه حمله جنگنده‌های اسرائیل به منطقه بئر النعجه در غرب جبلیه در شمال نوار غزه، شش فلسطینی کشته شدند و همچنین بر اثر بمباران خانه‌ای در اردوگاه المغازی در مرکز نوار غزه، سه فلسطینی کشته و تعدادی دیگر زخمی شدند. رسانه‌های فلسطینی نیز اعلام کردند که قایق‌های ارتش اسرائیل ساحل دیرالبلح در مرکز نوار غزه را با چندین گلوله بمباران کردند. خبرنگار الجزیره نیز گفت که یک ماهیگیر فلسطینی بر اثر شلیک گلوله قایق‌های اسرائیلی در سواحل اردوگاه پناهندگان النصیرات زخمی شده است. 

با ورود ارتش ملی یمن به درگیری با اسرائیل برای حمایت از مقاومت فلسطین و کاستن بار آتش و فشار از غزه اساساً معادله در خارج از مرزهای اراضی اشغالی به گونه‌ای دیگر پیش رفته و حالا صدای شروع جنگ جدید دیگر به گوش می‌رسد

تاخت و تاز در دریای سرخ

با نگاهی به آنچه که گفته شد می‌توان به وضوح دید که قرار است سال 2024 همانند 2023 درگیری میان حماس و اسرائیل ادامه داشته باشد اما داده‌های سیاسی و میدانی به خوبی نشان می‌دهد که دامنه این درگیری‌ها در جای دیگری یعنی در خلیج عدن، باب‌المندب و دریای سرخ در حال گسترش است. واقعیت این است که ایالات متحده در این 88 روز سعی کرد به هر ترتیب که شده خود را صرفاً در مقام مدافع اسرائیل به دنیا معرفی کند اما باید توجه داشت که این اتفاق به گونه‌ای دیگر رقم خورد؛ چراکه با ورود ارتش ملی یمن به درگیری با اسرائیل برای حمایت از مقاومت فلسطین و کاستن بار آتش و فشار از غزه اساساً معادله در خارج از مرزهای اراضی اشغالی به گونه‌ای دیگر پیش رفته و حالا صدایی به گوش می‌رسد که نشان می‌دهد قرار است احتمالاً یک درگیری مکمل در کنار جنگ غزه به وقوع بپیوندد. بر اساس اعلام یحیی سریع، سخنگوی ارتش ملی یمن دو روز پیش نظامیان آمریکایی به سه قایق نیروی دریایی یمن در حین انجام وظیفه حمله کرده و ۱۰ نفر از این نیروها را کشتند. 

روزنامه دیلی‌تلگراف به نقل از منابع آگاه نوشت که برای مقابله با حمله علیه کشتیرانی در مسیرهای بین‌المللی، انگلیس به همراه آمریکا در حال طراحی نقشه حمله نظامی احتمالی علیه نیروهای ارتش یمن است و در یک بیانیه مشترک بی‌سابقه، آخرین هشدار را به نیروهای نظامی یمن برای توقف حملاتشان می‌دهد

این اقدام اگرچه از سوی بسیاری از کارشناسان نظامی و امنیتی مداخله مستقیم ایالات متحده در باب‌المندب و دریای سرخ به شمار آمد، اما باید دانست که واشنگتن نه تنها در این پرونده تنها نیست بلکه حالا منابع خبری آمریکا اعلام کرده‌اند که واشنگتن به دنبال ورود مستقیم به درگیری با یمن و ارتش این کشور است تا به گفته خود امنیت کشتیرانی در این محور استراتژیک آبی را تامین کنند. 

در این خصوص روزنامه نیویورک‌تایمز روز گذشته (دوشنبه) از برنامه‌ریزی پنتاگون برای انجام حملات به پایگاه‌های انصارالله یمن در داخل خاک یمن خبر داد. نیویورک تایمز معتقد است که تقابل نظامی مستقیم آمریکا با یمن، دولت بایدن را با «یک انتخاب دشوار» مواجه کرده است: «دولت باید تصمیم بگیرد که به سایت‌های موشکی و پهپادها در یمن حمله کنند یا منتظر عقب‌نشینی نظامیان یمن بمانند». اما این پایان ماجرا نیست بلکه داده‌های رسانه‌ای نشان می‌دهد که انگلیس هم در ماجرای حمله احتمالی به یمن همانند یک متحد سنتی در کنار واشنگتن قرار دارد. در این راستا روزنامه دیلی‌تلگراف به نقل از منابع آگاه نوشت که برای مقابله با حمله علیه کشتیرانی در مسیرهای بین‌المللی، انگلیس به همراه آمریکا در حال طراحی نقشه حمله نظامی احتمالی علیه نیروهای ارتش یمن است. این روزنامه انگلیسی گزارش داد که لندن و واشنگتن همچنین مشغول تنظیم یک بیانیه مشترک بی‌سابقه هستند که آخرین هشدار را به نیروهای نظامی یمن برای توقف حملاتشان می‌دهد. 

این روزنامه گزارش داد که یکی از گزینه‌های مورد بررسی در وزارت دفاع انگلیس، انتقال ناوچه لنکستر از منطقه خلیج فارس به دریای سرخ برای پشتیبانی ناو دایموند است که می‌تواند یک سیستم پدافندی دریاپایه را برای مقابله با یمن به وجود بیاورد. در همین حال گرنت شپس، وزیر دفاع انگلیس، در مقاله ای در دیلی تلگراف با اشاره به بیانیه مشترک و آخرین اخطار واشنگتن و لندن به نظامیان یمن، تاکید کرد که برای جلوگیری از تهدید علیه آزادی کشتیرانی در دریای سرخ تردید نخواهیم کرد! این مواضع ایالات متحده و انگلیس علیه یمن بدون شک در راستای حمایت تمام قد از اسرائیل در شرایطی انجام می‌شود که اساساً منطقه آماده یک جنگ جدید آن هم در ابتدای سال 2024 نیست و همین موضوع می‌تواند بر قیمت و صادرات نفت تاثیر بسزایی بگذارد. حال باید دید که لندن و واشنگتن در حمایت از تل‌آویو آتش در صنعا خواهند انداخت یا خیر!