آمریکا قطعنامه شورای امنیت را وتو نکرد، اما در غزه آتش‌بس هم نشد؛
دعوا بر سر واژه‌ها برای چیست؟
75 روز از جنگ غزه می‌گذرد. ویرانی به جا مانده است و بیش از ۲۰ هزار کشته غیرنظامی. دیروز وزارت بهداشت غزه در بیانیه‌ای اعلام کرد که شمار قربانیان بمباران نوار غزه توسط اسرائیل از ۷ اکتبر به۲۰ هزار و ۴۲۴ شهید و ۵۴ هزار و ۳۶۰ زخمی رسیده است. در این بیانیه آمده است: «بمباران نوار غزه توسط اسرائیل طی ۲۴ ساعت گذشته منجر به شهادت ۱۶۶ نفر و زخمی شدن ۳۸۴ تن دیگر شد». دفتر رسانه‌ای دولت غزه نیز تاکید کرد که ارتش اسرائیل غیرنظامیان را گمراه کرده و به مناطقی می‌کشاند که آنجا را بمباران می‌کند. این دفتر در بیانیه خود افزود: «ارتش اسرائیل طی ۴۸ ساعت گذشته از ساکنان ۸ محله استان مرکزی نوار غزه خواست تا به دیرالبلح بروند و پس از آن مرتکب ۵ قتل عام در همان منطقه شد که ۲۸ شهید و ۸۸ زخمی بر جای گذاشت».
خبری از «تعلیق فوری خصومت‌ها» نیست!
به گزارش یورونیوز، پس از تأخیرهای فراوان، شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن خواستار تسریع فوری کمک‌ها به غیرنظامیان غزه شد، اما خبری از درخواست‌های اولیه برای «تعلیق فوری خصومت‌ها» بین اسرائیل و حماس دیده نمی‌شود. این قطعنامه با ۱۳ رای موافق و دو رای ممتنع آمریکا و روسیه به تصویب رسید. اینکه چرا ۱۵ کشور عضو شورای امنیت تاکنون نتوانسته‌‌اند بر سر صدور یک قطعنامه برای کم کردن از تلفات غیرنظامیان به توافق برسند به واژگان به کار رفته در متن‌های پیشنهادی ارتباط دارد. تغییر نحوه بیان و واژگان به کار رفته در متن جدید مبنی بر اتخاذ «گام‌های فوری» برای زمینه‌چینی برای «توقف پایدار خصومت‌ها» به جای عبارت «تعلیق فوری»، در تصمیم ایالات متحده برای حمایت از قطعنامه نقش اساسی داشت. اعضای شورا روز پنجشنبه پشت درهای بسته در مورد پیش‌نویس قطعنامه اطلاح شده تشکیل جلسه داده بودند، ولی رأی‌گیری را به تأخیر انداختند تا بتوانند با پایتخت‌های خود در مورد تغییرات آن با هدف اجتناب از وتوی دوباره ایالات متحده مشورت کنند.
پس از تأخیرهای فراوان، شورای امنیت سازمان ملل روز جمعه قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن خواستار تسریع فوری کمک‌ها به غیرنظامیان غزه شد، اما خبری از درخواست‌های اولیه برای «تعلیق فوری خصومت‌ها» بین اسرائیل و حماس دیده نمی‌شود
تغییرات عمده در قطعنامه تازه چیست؟
بر اساس متن پیش‌نویس این قطعنامه که صبح روز جمعه منتشر شد بند اصلی که همه اختلاف‌های پیشین بر سر آن بود یعنی درخواست برای «تعلیق فوری خصومت‌ها برای دسترسی ایمن و بدون مانع به کمک‌های بشردوستانه و اتخاذ گام‌های فوری برای توقف پایدار خصومت‌ها» از این قطعنامه حذف گردید. در عوض متن جدید خواستار «اقدامات فوری برای اجازه دسترسی ایمن و بدون مانع به کمک‌های بشردوستانه و همچنین ایجاد شرایط برای توقف پایدار خصومت‌ها» است. این گام ها تعریف نشده است، اما در همین حد هم می‌توان گفت که این اولین اشاره شورای امنیت به «توقف خصومت‌ها» خواهد بود. متن جدید درخواست قبلی سازمان ملل برای «نظارت انحصاری بر تمام محموله‌های کمک‌های بشردوستانه ارسالی به غزه که از طریق مسیرهای زمینی، دریایی و هوایی» از سوی طرف‌های خارجی ارائه می‌شود را حذف کرده است. به جای آن از آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد خواسته شده «یک هماهنگ کننده ارشد در امور بشردوستانه و بازسازی [غزه]» انتصاب کند تا کمک‌های ارسالی خارجی به غزه را «تسهیل و هماهنگی» کند و «نظارت و راستی‌آزمایی» کند که آیا این کمک‌ها کالاهای بشردوستانه هستند یا خیر. از این رو، از هماهنگ‌کننده خواسته می‌شود که «سازوکاری» برای تسریع کمک‌ها ایجاد کند و از طرف‌های درگیر « اسرائیل و حماس » نیز می‌خواهد که با هماهنگ‌کننده همکاری کنند. با این تغییر اسرائیل می‌تواند نظارت بر کمک‌های ارسالی را تاحدودی از دست ندهد. دیگر تغییر عمده‌ای که در این متن آمده است این است که «همه موارد نقض قوانین بین المللی بشردوستانه، از جمله تمام حملات بی‌رویه علیه غیرنظامیان و متعلقات آن‌ها، همه خشونت‌ها و خصومت‌ها علیه غیرنظامیان، و همه اقدامات تروریستی» باید محکوم شوند را حذف می‌کند.
تماس میان رئیس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر اسرائیل که طی آن جو بایدن اعلام کرد خواستار آتش‌بس نشده است؛ یک روز پس از آن انجام شد که شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامه خنثی و ناکارآمد خود را تصویب کرد؛ قطعنامه‌ای که اگر به تصویب هم نمی‌رسید، اوضاع در غزه همین بود که هست: جنگ و ویرانی و گرسنگی و پشته‌های کشته!
چه مواردی از پیش‌نویس قبلی همچنان بدون تغییر مانده است؟
در عین حال، قطعنامه جدید خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همه گروگان‌ها است و بر تعهدات طرف‌هایی که تحت قوانین بین‌المللی قرارد دارند، از جمله تعهد حفاظت از غیرنظامیان و زیرساخت‌های حیاتی برای بقای آن‌ها تاکید می‌کند. این پیش‌نویس بر تعهد تزلزل ناپذیر شورای امنیت نسبت به چشم انداز راه حل دو دولتی که به موجب آن دو کشور دموکراتیک اسرائیل و فلسطین در کنار هم در صلح در مرزهای امن و شناخته شده زندگی می‌کنند، تاکید می کند. همچنین، این پیش‌نویس قطعنامه بر اهمیت یکپارچگی نوار غزه با کرانه باختری تحت حاکمیت حکومت خودگردان فلسطین تاکید می‌کند. این هفتمین قطعنامه شورای امنیت است که از زمان آغاز جنگ در تلاش برای یافتن نوعی توافق برای پایان دادن به خونریزی ارائه می‌شود. استقرار آتش‌بس فی نفسه یک گزینه بلندمدت به حساب می‌آید که از سوی ایالات متحده، بریتانیا و سایر کشورهایی که از حق اسرائیل برای دفاع از خود با ادامه جنگ خود علیه غزه حمایت می کنند، فعلا پذیرفتنی نیست. در مقابل، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد علناً خواستار «آتش‌بس فوری بشردوستانه» است و حتی برای اولین بار دست به دامن استفاده از ماده ۹۹ منشور سازمان ملل شد. قطعنامه‌های شورای امنیت از این جهت مهم هستند که از نظر قانونی الزام آورند، اما در عمل بسیاری از طرف‌ها ترجیح می‌دهند که درخواست‌های این شورا برای اقدامات خاص را نادیده بگیرند. در طرف دیگر قطعنامه‌های مجمع عمومی هستند که از نظر قانونی الزام‌آور نیستند اما فشارسنج خوبی برای سنجش افکار جهانی هستند.
بایدن: در گفت‌وگوی طولانی با نتانیاهو خواستار آتش‌بس نشدم
روز گذشته جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا به خبرنگاران گفت: من با نتانیاهو گفت‌وگوی طولانی و محرمانه‌ای داشتم. طبق گزارش الجزیره، بایدن در پاسخ به سوال خبرنگاران تاکید کرد: «من خواستار آتش‌بس نشدم.» به عبارتی جو بایدن در گفت‌وگویی که شامگاه شنبه با بنیامین نتانیاهو داشته، آتش‌بس در جنگ غزه را خواستار نشده است. در بیانیه‌ای که بعدا توسط کاخ سفید منتشر شد، آمده‌است که بایدن و نتانیاهو درباره «کارزار نظامی اسرائیل در غزه از جمله اهداف و مراحل آن» گفت‌وگو و رایزنی کرده‌اند. این بیانیه می‌گوید: بایدن بر نیاز مبرم محافظت از غیرنظامیان از جمله آنهایی که از عملیات کمک‌رسانی بشردوستانه حمایت می‌کنند، تاکید و اهمیت اجازه به غیرنظامیان جهت خروج از مناطق درگیر جنگ را برجسته کرد. همچنین جو بایدن و بنیامین نتانیاهو هر دو بر اهمیت تضمین آزادی باقی اسرا تاکید کردند. دفتر بنیامین نتانیاهو نیز گزارش داد که وی در گفت‌وگوی تلفنی با جو بایدن تاکید کرده، این رژیم تا زمان تحقق همه اهداف خود، جنگ را ادامه خواهد داد. تماس میان رئیس‌جمهور آمریکا و نخست‌وزیر اسرائیل یک روز پس از آن انجام شد که شورای امنیت سازمان ملل متحد به قطعنامه ۲۷۲۲ که خواستار افزایش ارسال کمک‌های بشردوستانه به غزه است، رأی مثبت داد. لازم به ذکر است که ۱۳ عضو شورای امنیت به این قطعنامه رأی مثبت و روسیه و آمریکا به آن رأی ممتنع دادند. قطعنامه‌ای که اگر به تصویب هم نمی‌رسید اوضاع در غزه همین بود که هست: جنگ و ویرانی و گرسنگی و پشته‌های کشته!
دیدگاه تان را بنویسید