واشنگتن؛ و گسترش فعالیت یگان چندملیتی دریای سرخ

فرشاد گلزاری:

آنچه امروز در غزه و جنگ میان حماس و اسرائیل می‌گذرد، صرفاً یک عملِ نظامی صرف برای هدف قرار دادن مواضع طرف مقابل نیست. در غزه اتفاقاتی در حال رخ دادن است که اساساً نفس وجود بشریت از حیث فلسفی و اخلاقی را زیر سوال می‌برد و در این راستا بسیاری با صدای بلند اعلام می‌کنند که «جنگ همین است، در جنگ که حلوا خیرات نمی‌کنند!». شاید این استنباط (خواسته یا ناخواسته) درست باشد اما آنچه که منظر حقوقی و سیاسی به مانند یک علامت سوال بزرگ بروز و ظهور می‌کند این است که کارکرد سازمان‌ها و نهادهای سیاسی – حقوقی در کالبد نظام بین‌الملل چیست؟ ما شاهد آن بودیم که آنتونیو گوترش، به عنوان دبیرکل سازمان ملل متحد ماده 99 منشور سازمان ملل متحد را فعال کرد و به نوعی از شورای امنیت خواست تا در مورد جنگ غزه اقدامات تأمینی برای پایان وضعیت جنگی در این منطقه را انجام دهد که در نهایت و در کمال ناباوری ایالات متحده به پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس مذکور رای منفی داد و بریتانیا هم با دادن رأی ممتنع باری دیگر به دنبال اثبات کردند که منافع ملی بر همه چیز ارجحیت دارد. همین اقدام حالا باعث شده تا بسیاری از تحلیلگران و ناظران سیاسی به این جمع‌بندی برسند که سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی عملاً هیچ کارایی و مصرفی برای جلوگیری از کشتار جمعی در غزه و هر نقطه دیگری را ندارند. این نکته به این دلیل اهمیت دارد که به نظر می‌رسد جنگ در غزه به این زودی قرار نیست پایان یابد.

در همین راستا یکی از مسئولان ارشد ارتش اسرائیل در نشستی مطبوعاتی با خبرنگاران نظامی رسانه‌های اسرائیل اظهار کرد که ارتش اسرائیل در آخرین ارزیابی‌های خود از سال ۲۰۲۴ با تاکید بر اینکه نفوذ زمینی در نوار غزه زمان زیادی خواهد برد و جنبش حماس هنوز هزاران موشک با بُردهای متوسط و بلند دارد، تاکید کرد که سال ۲۰۲۴ سال جنگ خواهد بود و این ارتش مجبور خواهد بود تمامی گردان‌های وابسته به نیروهای ذخیره خود را حداقل به یک ماه حضور در میدان‌های جنگ ملزم کند و احتمالاً مدت خدمت اجباری در ارتش را هم به بیش از دو سال و هشت ماه افزایش دهد. این سخنان به خوبی نشان می‌دهد که پروژه ایالات متحده در مورد غزه و اینکه مقامات آن اظهار می‌کنند به دنبال پایان دادن به جنگ مذکور هستند اساساً یک فریب سیاسی است. در این خصوص باید گفت که ایالات متحده به دنبال آن است تا صرفاً بتواند این تضمین را به اسرائیل بدهد که بدون وقفه از سوی واشنگتن مورد حمایت قرار خواهد گرفت اما نکته بسیار مهم این است که حمایت ایالات متحده از تل‌آویو در این پرونده حالا در حال گسترش پیدا کردن به سمت منطقه خاورمیانه است.

یمن، معضل جدی این روزهای آمریکا

در نمای کلی می‌توان دید که ایالات متحده دوست ندارد جنگ در غزه گسترش پیدا کند ولی اگر نگاهی به موضع‌گیری و وضعیت فعلی سیاست‌های آنها در منطقه بیندازیم به وضوح می‌بینیم که واشنگتن عملاً به دنبال آن است که بتواند یک حلقه جدید حفاظتی برای اسرائیل در منطقه ایجاد کند که اتفاقاً این سری تهدید آنها نه ایران و نه سوریه، عراق و لبنان است؛ بلکه آنها از ناحیه یمن و انصارالله به شدت احساس خطر می‌کنند. باید متوجه بود که اقتصاد اسرائیل در طل حدود 70 روز گذشته که جنگ ابعاد گسترده‌تری به خود گرفته، به دلیل اینکه به مسیرهای مواصلات آبی تکیه دارد، ضررهای گسترده‌ای را تجربه کرده است. به عبارتی دیگر اقتصادی اسرائیل بر پایه مناسبات و مواصلات آبی پایه‌گذاری شده و حالا یمنی‌ها هم این نقطه بسیار حیاتی را مورد نظر و ضربه قرار داده‌اند. این موضوع باعث شده تا تزاخی هانگبی، رئیس شورای امنیت داخلی اسرائیل در سخنانی گفت که اگر اقداماتی برای توقف عملیات ارتش یمن علیه اسرائیل انجام نشود، تل‌آویو به حملات آن پاسخ نظامی خواهد داد. دلیل این تهید را باید ضررهای اقتصادی دانست. به گونه‌ای که گدئون گلبر، مدیرکل بندر ایلات در سخنانی به خسارات اسرائیل به دلیل تهدیدهای ارتش یمن مبنی بر جلوگیری از حرکت کشتی‌ها به سمت اراضی اشغالی اذعان کرد. وی در این باره تأیید کرد که تهدیدات یمن در راستای جلوگیری از حرکت کشتی‌ها به سمت سرزمین‌های اشغالی ۸۰ تا ۸۵ درصد سود بندر را از بین برده است؛ به گونه‌ای که این تهدیدات از ۱۵ نوامبر گذشته تاکنون مانع از ورود کشتی‌های حامل ۱۴ هزار خودرو به بندر ایلات شده ‌است. واقعیت ماجرا این است که اسرائیل نگران بسته شدن تنگه باب المندب به روی حرکت کشتی‌های تجاری است که از طریق دریای سرخ یا کانال سوئز به بندر ایلات منتقل می‌شوند؛ چراکه این امر باعث طولانی‌تر شدن پنج هفته‌ای زمان سفر کشتی‌های باری از شرق به اسرائیل می‌شود. بر همین اساس حالا روزنامه واشنگتن پست فاش کرده که آمریکا برای جلوگیری از گسترش جنگ اسرائیل علیه نوار غزه در منطقه، قصد دارد «یگان عملیات مشترک ۱۵۳» در دریای سرخ و خلیج عدن را گسترش دهد. این یگان یک واحد نظامی چندملیتی و بخشی از «نیروهای مشترک دریایی» با حضور ۳۹ کشور است که مقر آن در بحرین قرار دارد. به نوشته واشنگتن پست، کاخ سفید می‌گوید که پس از حملات موشکی و پهپادی یمنی‌ها به چند کشتی در هفته‌های اخیر، گسترش این یگان یک «پاسخ طبیعی» است. این در حالیست که اقداماتی مانند حمله نظامی یا گنجاندن حوثی‌های یمن در فهرست تروریستی می‌تواند تلاش‌های سازمان ملل، آمریکا و دیگران برای پایان دادن به مناقشه داخلی فاجعه‌بار در یمن را پیچیده‌تر کند. با این تفاسیر باید توجه داشت که ایالات متحده احتمالاً به دنبال آن است تا بتواند هزینه نزاع فعلی در غزه را با گسترش آن در سطح منطقه‌ای به دوش سایر بازیگران خاورمیانه و منطقه بیندازد تا در نهایت بتوانند توجه را از داخل غزه به باب‌المندب و دریای سرخ جلب کنند.

سوتیتر1: تهدیدات یمن در راستای جلوگیری از حرکت کشتی‌ها به سمت سرزمین‌های اشغالی ۸۰ تا ۸۵ درصد سود بندر ایلات را از بین برده است، به گونه‌ای که این تهدیدات از ۱۵ نوامبر گذشته تاکنون مانع از ورود کشتی‌های حامل ۱۴ هزار خودرو به این بندر شده ‌است

سوتیتر2: آمریکا به دنبال آن است تا هزینه نزاع فعلی در غزه را با گسترش آن در سطح منطقه‌ای به دوش سایر بازیگران خاورمیانه و منطقه بیندازد تا در نهایت توجه اذهان را از داخل غزه به باب‌المندب و دریای سرخ جلب کند