فرشاد گلزاری

از همان روزهای ابتدایی که قرار بر اعلام آتش‌بس در غزه بود، بسیاری از کارشناسان و ناظران بین‌المللی اعلام کردند که هر لحظه ممکن است این روند به هم بریزد و دوباره صدای فرود موشک‌ها بر سر زنان و کودکان و همچنین نابود شدن زیرساخت‌های غزه طنین‌انداز شود. عده‌ای دیگر که در مقابل این نظریه ایستاده بودند، اعلام می‌کردند به دلیل آنکه مساله تبادل اسرا برای اسرائیل بیش از حد اهمیت دارد، تل‌آویو حداقل تا زمانی که آخرین نفر را تبادل نکند، دست به اقدامی نمی‌زند که «تبادل اسرا» به «تبادل آتش» تبدیل شود، اما به هر ترتیب این اتفاق رخ داد. 

روز گذشته (جمعه) در ابتدای صبح و دقیقاً در زمانی که هفت روز از آتش‌بس در غزه گذشته بود، یکبار دیگر صدای پرواز جنگنده‌ها به گوش رسید و سپس صدای انفجار بمب‌هایی شنیده شد که بعد از یک هفته وقفه بر سر غزه ریخته شده است. آنچه در خصوص شروع مجدد این حملات باید موردتوجه قرار بگیرد این است که آتش‌بس فعلی همانند سایر آتش‌بس‌ها یا وقفه‌های بشردوستانه که در درگیری‌هایی مانند افغانستان، عراق، سوریه، لیبی و غیره تجربه شده بود، دو طرف اصلی دارد که هر دو طرف یکدیگر را دلیل نقض آن و شروع جنگ می‌دانند. به عنوان نمونه صبح دیروز (جمعه) آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرده که حماس توافق را نقض کرد و راکت‌هایی را به سمت اسرائیل شلیک کرد و به همین دلیل تل‌آویو مجدداً حملات را در رویارویی با حماس در نوار غزه فعال کرده است. سخنگوی ارتش اسرائیل همچنین اظهار کرد که در پی به صدا درآمدن آژیرهای خطر در کیبوتس حولیت، شلیک چند راکت از نوار غزه به سمت اسرائیل رصد شد که این راکت‌ها بر اساس سیاست دنبال شده، رهگیری نشدند. 

نتانیاهو با تمام قدرت و قوا به دنبال آن است تا بتواند افکار عمومی در داخل اراضی اشغالی را به این سمت هدایت کند که هیچ راهی جز به راه انداختن مجدد جنگ در غزه و ریشه‌کن کردن حماس وجود ندارد

خبرنگار روسیا الیوم نیز گزارش داد که پهپادهای ارتش اسرائیل به آسمان خان یونس و رفح بازگشته‌اند تا مجدداً گشت‌های هوایی را از سر بگیرند. آنتونی گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم دیروز (جمعه) عنوان کرد که ازسرگیری عملیات نظامی در غزه به شدت تأسف بار است و همچنان امیدواریم که تمدید آتش‌بس انسانی ممکن باشد. وزارت خارجه قطر هم طی بیانیه‌ای اعلام کرد که دوحه تاسف شدید خود را نسبت به ازسرگیری حملات اسرائیل به نوار غزه در پی پایان آتش‌بس موقت و بدون دستیابی به توافقی جهت تمدید آن ابراز می‌دارد. فارغ از این اظهار تاسف‌ها باید توجه داشت که اساساً این حملات در حالی انجام شده که بسیاری از تحلیلگران به این جمع‌بندی رسیده بودند که حداقل تا دو هفته دیگر روند آتش‌بس ادامه خواهد داشت اما این اتفاق رخ نداد و از دیروز باز اجساد کشته‌هایی را شاهد هستیم که در میان آنها زنان و کودکان زیادی قرار دارند که هیچ گناهی جز حضور در جغرافیای غزه را ندارند. در همین راستا خبرنگار الجزیره اعلام کرد که در پی حملات اسرائیل به مناطق مختلفی در نوار غزه، تعداد کشته‌شدگان حملات اسرائیل آنهم در کمتر از یک روز به ۶۵ تن افزایش یافته و همچنین ده‌ها تن در این حملات زخمی‌ شده‌اند. وزارت بهداشت نوار غزه هم اعلام کرد که به محض پایان یافتن آتش‌بس، تل‌آویو مرتکب جنایت‌های جدیدی در نوار غزه شده است. 

دیدار   بلینکن   و   نتانیاهو در   اتاق  جنگ   اسرائیل! 

بدون شک آغاز حملات اسرائیل به غزه را باید یک شکست مهم برای جامعه ملل و قدرت‌های مطرح در نظام بین‌الملل مانند آمریکا، چین، روسیه، اتحادیه اروپا، کشورهای عربی و به خصوص سازمان ملل متحد دانست. امری که مشخص می‌کند همه چیز در جهان بر پایه قدرت و منافع یک یا چندجانبه تعریف می‌شود. به همین دلیل می‌بینیم که تنها چند ساعت قبل از شروع حملات جدید اسرائیل به غزه آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده وارد تل‌آویو می‌شود و با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و همچنین محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین دیدار و گفت‌وگو می‌کند. اینکه در دیدار بلینکن و محمود عباس چه اتفاقی افتاد چندان اهمیت ندارد؛ چراکه اساساً تشکیلات خودگردان فلسطین یک مُهره و اهرم بازی توسط ایالات متحده و اسرائیل در غزه به شمال می‌رود که البته دیگر تل‌آویو هم به آن نگاه مثبتی ندارد. اما دیدار نتانیاهو و بلینکن بدون شک یک موضوع بسیار مهم است. 

 سخنان بلینکن در مورد جلوگیری از کشته شدن غیرنظامیان به معنای آن است که واشنگتن از حمله مجدد اسرائیل به حماس نه تنها حمایت می‌کند، بلکه به خوبی می‌داند که شدت این حملات به احتمال بسیار زیاد، نسبت به دور قبل بیشتر و عمیق‌تر خواهد بود

این دیدار در کابینه جنگ اسرائیل انجام شد و همین موضوع حامل این پیام است که نتانیاهو، بلینکن را در مکانی ملاقات کرده که دقیقاً از همان نقطه و چند ساعت بعد، فرمان حمله مجدد به غزه صادر شده است. اینکه نخست‌وزیر اسرائیل در دیدارش با وزیر خارجه آمریکا از حمایت واشنگتن تشکر می‌کند، موضوع جدیدی نیست؛ بلکه روسای جمهور ایالات متحده (فارغ از جمهوریخواه و یا دموکرات بودنشان) به حمایت از تل‌آویو تعهد دارند و اساساً نمی‌توانند خارج از این اصول گام بردارند. آنچه در این میان از حیث میدانی و سیاسی اهمیت پیدا می‌کند، دو موضوع است. 

مساله اول این است که نتانیاهو به صورت شفاف و واضح در دیدار با بلینکن نقشه راه دور جدید درگیری‌ها در غزه را نشان داد و گفت که «ما سوگند خورده‌ایم و من سوگند خورده‌ام که حماس را حذف کنیم». این موضع به صورت رسمی نشان می‌دهد که وی با تمام قدرت و قوا به دنبال آن است تا بتواند افکار عمومی را در داخل اراضی اشغالی به این سمت هدایت کند که هیچ راهی جز به راه انداختن مجدد جنگ در غزه وجود ندارد تا اگر راکت‌های حماس قربانیان بیشتری از اسرائیل گرفت، او بتواند اقدامات خود را توجیه کند. اما مساله دوم چراغ سبز ایالات متحده به تل‌آویو از طریق بلینکن بود. 

وزیر خارجه اسرائیل خواهان ایجاد مناطق «امن» برای غیرنظامیان در جنوب و مرکز غزه در صورت ازسرگیری جنگ شده است و در کنفرانس مطبوعاتی در تل‌آویو اعلام کرد که «برنامه‌هایی برای حفاظت بشردوستانه از غیرنظامیان باید اجرا شود تا مرگ و میر فلسطینیان بی‌گناه به حداقل برسد». این سخنان دقیقاً به معنای آن است که واشنگتن از حمله مجدد اسرائیل به حماس نه تنها حمایت می‌کند، بلکه به خوبی می‌داند که شدت این حملات به احتمال بسیار زیاد، نسبت به دور قبل بیشتر و عمیق‌تر خواهد بود. دلیل این امر هم سناریوی آمریکا برای تحمیل اراده تل‌آویو به حماس است. واشنگتن به دنبال آن است که اگر قرار باشد طرح دو کشوری در انتهای این ماجرا عملیاتی شود، اسرائیل به عنوان بازنده میدان به جهانیان معرفی نشود و به همین دلیل جنگ ازسرگرفته شد! حال باید دید پیشنهاد حماس برای آتش‌بس و تبادل اسرای جدید مورد قبول تل‌آویو واقع می‌شود یا خیر؟