ناقوس راستگراها در اروپا به صدا درمی‌آید؟

فرشاد گلزاری

هر از چندگاهی صدای شادی‌ طرفداران راست‌افراطی در اروپا شنیده می‌شود که دلیلش عمدتاً پیروزی نامزد مورد حمایت آنها در انتخابات سراسری یا پارلمانی یکی از کشورهای قاره سبز است. برخی از آنها هم صرفاً برای عرض اندام وارد گود رقابت‌های انتخاباتی می‌شوند و برایشان مهم نیست که نتیجه چه می‌شود و صرفاً می‌خواهند «حضور» خود را به سمع و نظر حزب حاکم و طرفدارانشان برسانند. به عنوان مثال حزب «آلترناتیو برای آلمان» که به اختصار (AFD) خوانده می‌شود، در سال ۲۰۱۳ و با شعارهای ضد اتحادیه اروپا و ضد مهاجرت ایجاد شد و از نارضایتی فزاینده از ائتلاف سه‌حزبی حاکم و همچنین نگرانی‌های عمومی درباره تورم و مقرون به صرفه بودن برنامه‌های اقلیمی دولت سود برده و توانست جایگاه خود را در میان مردم این کشور روز به روز افزایش دهد. نتایج نظرسنجی‌ حدود شش ماه گذشته نشان می‌دهد که این حزب راست‌افراطی با کسب ۱۸ تا ۲۰ درصد آرا از آرای حزب سوسیال دموکرات حاکم (با ۱۹ درصد) پیشی گرفته و بالاتر از بلوک محافظه‌کار دموکرات مسیحی به دومین حزب قدرتمند آلمان بدل شده که این یک جهش بی‌سابقه است. در این میان باید توجه شود که حدود شش ماه پیش «هانس لوث» از حزب آلترناتیو برای آلمان توانست در دور دوم انتخابات شهرداری‌ها در برابر نامزد مستقل «نیلز نوئمن» پیروز شود و مقام شهردار تمام‌وقت را در شهر کوچک راگون-یسنیتس در ایالت شرقی زاکسن-آنهالت به دست آورد. این نخستین‌بار در تاریخ سیاسی برلین بود که حزب آلترناتیو برای آلمان در رقابت انتخاباتی برای تصدی پست شهردار تمام‌وقت پیروز میدان شد. به موازات این روند چندی پیش روزنامه لیبراسیون با انتشار نتایج نظرسنجی که موسسه ویاوُیس(Viavoice) برای این روزنامه پرتیراژ انجام شده، از افزایش چشمگیر اعتبار سیاسی «مارین لو پِن» رهبر حزب راست افراطی «مجمع ملی» و بهبود مقبولیت دیدگاه‌های این سیاستمدار پوپولیست در میان فرانسویان خبر داده است. در بخشی از گزارش این روزنامه فرانسوی آمده است که «اگرچه هنوز این حزب در میان شهروندان فرانسوی رادیکال و موجب نگرانی ارزیابی‌ می‌شود اما اعتبار و احترام کسب کرده است». بر اساس این گزارش، ۴۴ درصد فرانسویان معتقدند که مارین لوپن می‌تواند راه حل‌های مفیدی برای شهروندان این کشور ارائه دهد و این یعنی اعتبار سیاسی وی و توانایی او در ارائه راه حل‌های مفید برای فرانسوی‌ها در مقایسه با نوامبر ۲۰۲۱ میلادی، هشت امتیاز افزایش یافته است. بر اساس نتایج این نظرسنجی، موضوعات حاکمیتی همچون مهاجرت (۵۰ درصد)، امنیت (۴۶ درصد) و عدالت (۴۳ درصد) مهمترین حوزه‌هایی هستند که موجب شده فرانسویان به این سیاستمدار پوپولیست روی خوش نشان دهند. این دو موضوع را می‌توانیم در کنار حضور ویکتور اوربان، نخست وزیر راستگرای مجارستان در قدرت قرار دهیم که سرتاپا با روسیه و علیه اوکراین هماهنگ است. این سه محور شاید برای بسیاری از مخاطبان عادی باشد اما زمانی که یکباره خبر پیروزی یک راست‌گرای افراطی دوآتشه از آمستردام به گوش جهان می‌رسد، دیگر نمی‌توان تمام قطعات این پازل را به دور از یکدیگر دید. 

پیروزی خیرت ویلدرز باعث ایجاد شوک در سراسر اروپا شده است، چراکه هلند یکی از اعضای بنیانگذار نهادی است که بعداً به اتحادیه اروپا بدل شد؛ اما او به دنبال خارج کردن کشورش از جمع این اتحادیه است

راست‌ افراطی  به  دنبال  قبضه قازه  سبز 

پس از پیروزی ویلدرز در هلند، مارین لوپن در فرانسه بلافاصله خود را مخالف سرسخت اتحادیه اروپا اعلام و حتی بحث «فرگزیت» با همان خروجی پاریس از جمع کشورهای اروپایی را مجدداً مطرح کرد که نشان از تقویت راستگرایی در قاره سبز دارد

پنجشنبه هفته گذشته و درست زمانی که افکار عمومی جهان در انتظار اجرایی شدن آتش‌بس در غزه بودند، یکباره خبر آمد که «خیرت ویلدرز» نامزد راست‌گرای مهاجرستیز و اسلام‌ستیز هلندی در انتخابات این کشور پیروز شد. انتشار این خبر بدون شک برای بسیاری از کشورهای اروپایی یک شوک سنگین به همراه داشت؛ چراکه عمده مقامات سیاسی و حتی ناظران و فعالان اجتماعی دراروپا ویلدرز را به خوبی و با سخنان آتشین می‌شناسند اما به هر ترتیب و با شمارش آرا، «حزب آزادی» موسوم به پی.‌وی.‌وی تحت رهبری خیرت ویلدرز با کسب ۳۷ کرسی از ۱۵۰ کرسی نام خود را در تاریخ سیاسی هلند ثبت کرد و در این مرحله برای کسب مقام نخست‌وزیری باید به دنبال تشکیل ائتلاف باشد. طبق گزارش استریت تایمز، «حزب کارگر/سبز» و «حزب لیبرال راست‌میانه» موسوم به وی.‌وی.‌دی تحت رهبری مارک روته، نخست‌وزیر در حال کناره‌گیری به ترتیب صرفا ۲۵ و ۲۴ کرسی را تصاحب کرده‌اند که حکایت از افزایش اقبال عمومی به نفع راستگراهای آمستردام دارد. در این میان نکته بسیار مهم این است که ویلدرز سال‌ها تلاش کرده تا بتواند به این جایگاه دست یابد و حالا به نظر می‌رسد که باید منتظر ماند و دید آیا او به عنوان نخس‌وزیر وارد عرصه خواهد شد یا خیر! برای محقق شدن این موضوع ویلدرز باید به ائتلاف با احزاب دیگر ائتلاف کند. بدون شک مواضع و رویکرد وی برای برخی از رهبران احزاب غیر قابل هضم بوده و راهی برای ائتلاف با وی باقی نمی‌گذارد. ویلدرز در یک پست طولانی در شبکه اجتماعی ایکس از سایر احزاب به دلیل عدم تمایل آشکارشان به همکاری با حزب راست افراطی «آزادی» (پی‌وی‌وی) ابراز ناامیدی کرد. او گفت که در صورت لزوم برای به دست آوردن قدرت به تعدیل مواضع خود ادامه خواهد داد اما دقایقی بعد نوشت «امروز، فردا یا پس فردا، حزب پی.‌وی.‌وی بخشی از دولت خواهد بود و من، نخست‌وزیر این کشور زیبا خواهم بود». واقعیت این است که پیروزی خیرت ویلدرز باعث ایجاد شوک در سراسر اروپا شده است؛ چراکه هلند یکی از اعضای بنیانگذار نهادی است که بعداً به اتحادیه اروپا فعلی بدل شد. او می‌خواهد رفراندومی برای ترک اتحادیه اروپا تحت عنوان «نگزیت» برگزار کند، هرچند می‌داند که در حال حاضر افکار عمومی گرایش چندانی به آن ندارند. از سوی دیگر مواضع ضداسلامی او هم باعث ایجاد یک موج مستقل در خارج از هلند شده است. به گونه‌ای که روز گذشته (یکشنبه) دولت اردن، تشکیلات خودگردان فلسطین و اتحادیه عرب اظهارات این سیاستمدار راست‌گرای مهاجرستیز و اسلام‌ستیز هلندی را محکوم کردند؛ چراکه او گفته بود که تمام فلسطینی‌ها باید به اردن کوچانده شوند! او همچنین پس از پیروزی در انتخابات اعلام کرد که قصد دارد با «سونامی پناهجویی و مهاجرت» برخورد کند. از منظری دیگر باید توجه داشت که پس از پیروزی ویلدرز در هلند، مارین لوپن در فرانسه بلافاصله خود را مخالف سرسخت اتحادیه اروپا اعلام کرد و حتی بحث «فرگزیت» با همان خروجی پاریس از جمع کشورهای اروپایی را مجدداً مطرح کرد. این موضوعات را اگر در کنار پیروزی جورجا ملونی، اولین نخست‌وزیر زن راستگرای ایتالیا و همچنین به قدرت رسیدن خاویر میلی، نامزد حزب راست‌گرای افراطی و اقتصاددان مشهور در آرژانتین بگذاریم  باز می‌بینیم که موج راستگرایی به صورت واضح به دنبال همه‌گیر شدن در سراسر دنیا و به خصوص اروپا است. حال آنکه ترامپ هم به احتمال بسیار زیاد، نامزد نهایی حزب جمهوریخواه برای انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا خواهد بود!