درگیری پلیس اسرائیل با پناهجویان اریتره‌ای در تل‌آویو دهها زخمی بر جای گذاشت
اریتره، مخمصه جدید نتانیاهو
فرشاد گلزاری
در نظام بین‌الملل مولفه‌های زیادی از جمله جمعیت، دین، آب‌های سرزمینی، موقعیت جغرافیایی و غیره می‌تواند به عنوان عنصری از قدرت معنا شود که همواره کابینه‌های مستقر در پایتخت هر سرزمینی از آن به نفع خود استفاده می‌کنند. به عنوان مثال در چین مولفه «جمعیت» برای پکن یک مولفه قدرت به حساب می‌آید؛ چراکه حزب کمونیست خلق چین همواره از این جمعیت در بالاترین پتانسیل خود استفاده کرده تا امروز بتواند در عرصه نظامی و اقتصادی حرفی برای گفتن داشته باشد که البته در هند هم این مولفه به شدت مورد نظر دولتمردان است. از سوی دیگر در ترکیه وجود تنگه بُسفر به عنوان یک هدیه خدادادی برای این کشور یک مولفه قدرت است. در ایران هم وجود آب‌های گرم در جنوب و آب‌های سرد در شمال هم یک مولفه قدرت ویژه تلقی می‌شود. نکته مهم این است که این مولفه‌ها (خواه مولفه استراتژیک باشند خواه تاکتیکی) به همان اندازه که مثبت قلمداد می‌شوند و برای دولت‌ها کارایی دارند، به همان اندازه هم می‌توانند یک تهدید بالقوه و حتی بالفعل باشند. به عنوان مثال بسیاری از تحلیلگران معتقدند که چین و هند اساساً با «بحران دائمی جمعیت» مواجهند؛ به این معنا که دولتمردان هر دو کشور باید بتوانند برای این جماعت شغل، مسکن و از همه مهمتر خوراک و بهداشت فراهم کنند. مشابه این امر را در اراضی اشغالی به گونه‌ای دیگر شاهد هستیم. از سال 1948 میلادی که اسرائیل پایه‌گذاری شد، تا به امروز ما شاهد سلسله‌ای از شهرک‌سازی‌ها در این جغرافیا هستیم که هر چند یکبار هم کابینه مستقر در تل‌آویو یا آن را تمدید می‌کند و یا اینکه تعداد ساختمان‌هایی که باید در این گستره ساخته شود را افزایش می‌دهد. اینکه ایالات متحده و اروپا مخالفت خود را به گونه‌ای با این ساخت و سازها بارها و بارها اعلام کرده‌اند اساساً مهم به نظر نمی‌رسد، بلکه آنچه اهمیت دارد، ضریب دادن به روند مذکور توسط تیم‌های مختلفی است که از گذشته تاکنون در تل‌آویو مستقر شده‌اند. اما بحث دیگر این است که ساخت و سازهای مذکور برای جمعیتی از یهودیان انجام می‌شود که از اقصی نقاط جهان توسط ساختار امنیتی و سیاسی به اسرائیل منتقل شده‌اند. بخشی از این جمعیت البته یهودیان آفریقایی‌تبار هستند که حالا به سوژه داغ رسانه‌های دنیا تبدیل شده‌اند. روز یکشنبه درگیری‌ها میان موافقان و مخالفان دولت اریتره به ریاست جمهوری «ایسایاس آفورکی» به جایی رسید که پلیس تل‌آویو مجبور به مداخله در این زد و خورد چند ساعته شد. درنهایت نیز دهها زخمی برجای ماند. این حوادث با درگیری بین اریتره‌ای‌های حامی رئیس‌جمهور کشورشان و پناهجویان اریتره‌ای مخالف نظام این کشور آغاز شد که سعی کردند از برگزاری جشن در سفارت اریتره واقع در تل‌آویو جلوگیری کنند. همچنین این درگیری به سرعت به درگیری بین پناهجویان و پلیس اسرائیل تبدیل شد که برای متفرق کردن معترضان از ابزارهایی مانند نارنجک‌های اشک‌آور، گلوله‌های پلاستیکی، ضرب و شتم پناهجویان با باتوم استفاده کردند تا جایی که طبق گزارش‌ها ۱۷۰ تا ۱۹۰ پناهجو و تعدادی از نیروهای پلیس زخمی شدند.
کابینه اسرائیل سال میلادی گذشته اعلام کرده بود میان پناهجویان حامی نظام اریتره و مخالف آن تفاوتی قائل نیست؛ اما آنچه از سوی رسانه‌های اسرائیل مورد بررسی قرار گرفته، روابط پشت پرده تل‌آویو با اریتره است که این مواضع کابینه نتانیاهو را رد می‌کند
باج‌دهی نتانیاهو به اریتره
علاوه بر مسائل دیپلماتیک اسرائیل یک پایگاه نظامی در اریتره دارد و نیروی دریایی آن در آب‌های سرزمینی اریتره در دریای سرخ عملیات انجام می‌دهند؛ همچنین سایت‌های شنود دستگاه امنیتی اسرائیل در اریتره برای تل‌آویو از اهمیت بالایی برخوردار است
آنچه در مورد این درگیری‌ها به عنوان سوال مطرح می‌شود این است که چرا اریتره‌‌ای‌ها در اسرائیل دست به خیزش و اعتراض زده‌اند؟ بخش اعظمی از پاسخ این سوال به این موضوع مربوط است که اساساً در جامعه اسرائیل دو طیف از شهروندان اریتره وجود دارند. یک طیف از این جماعت سال‌هاست که در اراضی اشغالی حضور دارند و دولت آنها را به رسمیت می‌شناسد و بخشی دیگر هم پناهجویان اریتره‌ای هستند که بلاتکلیفند. این بخش از پناهجویان در این درگیری اعلام کردند، زمان آن فرا رسیده که تل‌آویو درخواست‌های پناهندگی را بررسی کند و بین افرادی که مستحق کسب پناهندگی هستند و دسته کمی که سزاوار دریافت پناهندگی نیستند، تفاوت قائل شود. این در حالیست که کابینه اسرائیل سال میلادی گذشته اعلام کرده بود میان پناهجویان حامی نظام اریتره و مخالف آن تفاوتی قائل نیست اما آنچه در این میان از سوی رسانه‌های اسرائیل مورد بررسی قرار گرفته، روابط پشت پرده تل‌آویو با اریتره است. در این خصوص روزنامه یدیعوت آحارونوت نوشته است که «آوریل ۲۰۱۸ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای انتقال حدود ۱۶۰۰۰ پناهجوی اریتره‌ای از اراضی اشغالی به کشورهای اروپایی به توافق رسید، اما پس از ۲۴ ساعت در پی اعمال فشارهای متعدد بر وی و کابینه او، این توافق را پس گرفت». گزارش در حالی منتشر شده که اخیرا نتانیاهو اعلام کرده که کمیته ویژه وزیران را برای بررسی اخراج پناهجویان اریتره‌ای تشکیل خواهد داد. همچنین ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل خواستار دور زدن تصمیمات و موانع دیوان عالی اسرائیل در مورد عدم اخراج پناهجویان شد. در واکنش به این اظهارات، برهانا نگاسی، رئیس انجمن پناهجویان «امید نو» اعلام کرد که نتانیاهو هر چه خواست می‌تواند بگوید، اما قوانین بین‌المللی وجود دارد و اگر می‌خواهد دوست دیکتاتور اریتره (ایسایاس آفورکی) بماند به این سیاست خود ادامه دهد. نکته مهم این است که اسرائیل و اریتره از سه دهه پیش از زمان استقلال اریتره و از زمان شروع به کار آفورکی در سمت رئیس‌جمهوری با هم روابط دیپلماتیک رسمی دارند. این در حالی است که روزنامه هاآرتص اعلام کرد این دو طرف روابط امنیتی محرمانه دارند و بیشتر اطلاعات موجود بر اساس گزارش‌های منتشر شده در خارج است اما میزان اعتبار آنها مشخص نیست. این روزنامه نوشته است که در سال ۲۰۱۹، دیوان عالی اسرائیل دادخواستی مبنی بر افشای سندی که توسط وزارت امور خارجه درباره وضعیت حقوق بشر اریتره تهیه شده بود، را رد کرد؛ چراکه این سند می‌توانست مبنای بررسی درخواست‌های پناهندگی باشد اما قضات اعلام کردند که موضع کابینه، آنها را متقاعد کرده و افشای این سند آسیب زیادی به روابط خارجی اسرائیل وارد می‌کند. در پایان آنچه که باید در این پرونده موردتوجه قرار بگیرد روابط اسرائیل و اریتره است که بر سر پناهجویان اریتره‌ای سایه افکنده است. علاوه بر مسائل دیپلماتیک اسرائیل یک پایگاه نظامی در اریتره دارد و نیروی دریایی آن در آب‌های سرزمینی اریتره در دریای سرخ عملیات انجام می‌دهند. همچنین سایت‌های شنود دستگاه امنیتی اسرائیل در اریتره وجود دارند که اطلاعاتی از کشورهای منطقه را در اختیار این رژیم قرار می‌دهند و به همین دلیل اریتره برای اسرائیل اهمیت امنیتی- سیاسی ویژه‌ای دارد.
دیدگاه تان را بنویسید