تبادل آتش میان روسیه و اوکراین با بمب‌های خوشه‌ای و تخریب کلیسای جامع اودسا؛
گشودن دروازه های دوزخ در جبهه شرقی
فرشاد گلزاری
پانصد و نُه روز از حمله نظامی روسیه به اوکراین می‌گذرد و حالا یک بار دیگر صدای برخورد راکت‌ها به ساختمان‌ها و همچنین انفجار بمب‌های خوشه‌ای به وضوح به گوش می‌رسد. درست یک روز پس از آنکه روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست به نقل از منابع آگاه اوکراینی گزارش کرد که ارتش اوکراین استفاده از مهمات خوشه‌ای آمریکا علیه مواضع روسیه را آغاز کرده، فرماندار منطقه «بلگورود» دور روز پیش (شنبه) اعلام کرد که کی‌یف با این مهمات ممنوعه به روستای «ژورافلفکا» در مرز روسیه حمله کرده است.
خبرگزاری فرانسه در این خصوص گزارش کرد، ویاچسلاو گلادکف، فرماندار بلگورود اعلام کرده که اوکراین روز جمعه روستای مرزی ژورافلفکا در غرب منطقه بلگورود را با استفاده از مهمات خوشه‌ای هدف قرار داده است. این در حالیست که روز پنجشنبه هفته گذشته، مقام‌های اوکراینی آگاه به واشنگتن‌پست گفته بودند که کی‌یف، شلیک مهمات خوشه‌ای که آمریکا در اختیار این کشور قرار داده، علیه نیروهای روسیه در جنوب شرقی اوکراین را آغاز کرده؛ به امید آنکه سنگرهای مستحکم روسیه را که ضدحملات تابستانی اوکراین را کند کرده است، در هم بشکند. در این راستا فرماندار بلگورود در صفحه تلگرامی خود با اشاره به حملات اخیر اوکراین نوشت: «در منطقه بلگورود، 21 گلوله خمپاره و سه مهمات خوشه‌ای از یک راکت‌انداز چندگانه (توسط ارتش اوکراین) به سمت روستای ژورافلفکا شلیک شده است».
روس‌ها معتقدند اعزان نظامیان ورشو به مرزهای بلاروس، آن هم به بهانه تامین امنیت مرزها در مقابل واگنر در حقیقت یک نوع خط سیاسی- نظامی از سوی غرب به لهستان است تا بتواند با تحریک بلاروس بهانه‌ای برای حمله به این کشور دست و پا کند
با این حال واشنگتن‌پست گزارش کرد، استفاده اوکراین از این تسلیحات بحث‌برانگیز آمریکا که پیش از این گزارش نشده بود، در پی تصمیم جنجالی اخیر جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا برای ارسال مهمات خوشه‌ای ممنوعه به اوکراین صورت گرفته است. به موازات این تحولات خبرگزاری نووستی روسیه اعلام کرد که روستیسلاو ژوراولف، خبرنگار این خبرگزاری که مشغول تهیه گزارش در منطقه زاپوریژیا در اوکراین بود، بر اثر بمباران نیروهای کی‌یف کشته شده و چندین خبرنگار دیگر هم در این حمله
مجروح شده‌اند.
راشاتودی در این خصوص گزارش کرده که این خبرنگاران در نزدیکی روستای «پیاتیخاتکی» هدف قرار گرفته‌اند؛ منطقه‌ای که از آغاز عملیات ضدحمله اوکراین در اوایل ماه گذشته میلادی شاهد نبردی سنگین بوده است. یوگنی بالیتسکی، نماینده منتخب روسیه در منطقه زاپوریژیا هم گفت که روستیسلاو ژوراولف در حمله نیروهای اوکراینی به یک خودروی غیرنظامی جان باخته است. همچنین روزنامه روسی «ایزوستیا» اعلام کرد که رومان پولشاکوف، خبرنگار و دیمیتری شیکوف، تصویربردار این روزنامه در میان مجروحان حمله نیروهای اوکراینی هستند. در این خصوص ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه توضیح داد که «این خبرنگار به همراه چند تن از همکارانش که در جریان این حمله زخمی شدند، مشغول جمع‌آوری اطلاعات درباره حملات اوکراین با استفاده از بمب‌های خوشه‌ای به مناطق مسکونی در این منطقه بودند». اینکه روسیه تا به این حد علیه اوکراین دست به مانور رسانه‌ای بزند، به نوعی طبیعت کار خبرنگاری بحران یا خبرنگاری جنگ را نشان می‌دهد که هر لحظه با خطرات ناشی از تبادل آتش میان طرفین درگیر در میدان دست و پنجه نرم می‌کنند.
سازمان ملل و نهادهای ناظر بر استفاده از تسلیحات ممنوعه توسط کشورهای جهان اعلام کرده‌اند که با گذشت 509 روز جنگ علیه اوکراین، یک سوم این کشور به مین، گلوله‌های با کالیبر بالا و همچنین بمب‌های خوشه‌ای آلوده است که سال‌ها زمان می‌برد آنها پاکسازی شود
مقابله به مثل در اودسا
اینکه اوکراین از بمب‌های خوشه‌ای استفاده کرده، موضوعی است که باید آنرا یک نوع نسخه‌پیچی از سوی غرب دانست. بایدن و تیم وی چندی پیش صراحتاً اعلام کردند که به دلیل کمبود مهمات در انبارهای خود مجبور شدند مهمات خوشه‌ای در اختیار اوکراین قرار دهند تا آنها هم در ضد حمله خود علیه روسیه، این مهمات را بکار ببندد. بحث اینجاست که مهمات خوشه‌ای در کل سلاح‌های خطرناکی هستند؛ زیرا احتمال خطا در آنها بالاست. اگر این بمب‌ها از هواپیما رها شوند، عملاً سقوط آزاد دارند و ممکن است با تغییر مسیر به مناطق غیرنظامی اصابت کنند. علاوه بر این، حتی اگر هدف‌گیری کاملاً دقیق انجام شده و تمامی این صدها بمب به هدف اصابت کنند، باز هم ممکن است بمب‌ها به‌صورت عمل‌نکرده در میدان‌های نبرد باقی‌مانده و تا چندین دهه بعد از پایان جنگ همچنان جان غیرنظامیان را تهدید کنند. با این حساب سازمان ملل و نهادهای ناظر بر استفاده از تسلیحات ممنوعه توسط کشورهای جهان اعلام کرده‌اند که با گذشت 509 روز جنگ علیه اوکراین، یک سوم این کشور به مین، گلوله‌های با کالیبر بالا و همچنین بمب‌های خوشه‌ای آلوده است که سال‌ها زمان می‌برد آنها پاکسازی شود. با تمام این تفاسیر، روس‌ها هم ساکت ننشستند؛ به گونه‌ای که نیروی هوایی ارتش اوکراین در کانال تلگرامی خود اعلام کرد که روسیه در بامداد دیروز (یکشنبه) با موشک‌های دقیق «اونیکس» و «کروز» به اودسا حمله کرد. اوله کیپر، فرماندار این بندر جنوبی اوکراین، خبر داد که علاوه بر کشته شدن یک تن و زخمی شدن ۱۹ نفر از جمله چهار کودک، زیرساخت‌ها، مراکز مسکونی و اماکن مذهبی در حملات انجام‌شده از سوی ارتش روسیه که از آن با عنوان «هیولاها» نام برده، آسیب دیده است. همچنین ویدئوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی اوکراین نشان می‌دهد که در بزرگ‌ترین کلیسای جامع اودسا که ۲۱۴ سال قدمت دارد، ویرانی زیادی به‌بار آمده است؛ تا جایی که حاضران در ویدئو می‌گویند «دیگر کلیسایی وجود ندارد». یونسکو، سازمان آموزشی و علمی و فرهنگی ملل متحد، حملات روسیه به مراکز باستانی اودسا را که تحت حفاظت کنوانسیون میراث جهانی است، محکوم کرده و خواهان توقف بمباران این مراکز شده است. اما در این میان یک اتفاق مهم دیگر هم در حال رقم خوردن است و آنهم تحرکات بلاروس است. روز گذشته (یکشنبه) پوتین با الکساندر لوکاشنکو، همتای بلاروسی خود دیدار کرد و صراحتاً اعلام داشت که دحمله اوکراین با شکست روبرو شده است. اما نکته مهم این است که دیدار ولادیمیر پوتین با الکساندر لوکاشنکو پس از آن برگزار می‌شود که روسیه دو روز پیش به لهستان هشدار داد که تجاوز احتمالی به بلاروس را که همسایه روسیه است، حمله به مسکو تلقی خواهد کرد.
در همین راستا اخیراً زبیگنویف هافمن، رئیس کمیته امنیتی لهستان اعلام کرده که این کشور تشیکلات نظامی خود را به سمت شرق کشور و در واکنش به تهدیدهای بالقوه از سوی گروه واگنر که در بلاروس مستقر شده‌اند، اعزام می‌کند. روس‌ها معتقدند این اقدام ورشو در حقیقت یک نوع خط سیاسی- نظامی از سوی غرب به لهستان است تا بتواند با تحریک بلاروس بهانه‌ای برای حمله به این کشور دست و پا کند. مسکو در این میان می‌داند که اوکراین بیش از این نمی‌تواند دست به اقدام نظام بزند و به همین جهت آرام آرام (نه یکباره) دروازه‌های دوزخ را باز می‌کند تا مقابله به مثل کند؛ چراکه روس‌ها هم گویا در حمله به اودسا از مهمات خوشه‌ای استفاده کرده‌اند!
دیدگاه تان را بنویسید