تل‌آویو و ایجاد بازدارندگی با چاشنی رادیکالیسم

فرشاد گلزاری

شروع عملیات‌ نظامی ارتش اسرائیل علیه فلسطینی‌ها در دوران نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو به نوعی نشان از تفکر رادیکال کابینه وی دارد. در ادوار گوناگون شاهد آن بوده‌ایم که ارتش این رژیم بارها و بارها مناطق مختلفی از غزه، مرزهای لبنان، اردوگاه جنین و حتی قدس را زیر حملات زمینی و هوایی خود گرفته اما بر اساس اتفاق نظری که میان تحلیلگران وجود دارد باید بگوییم که نتانیاهو و تیمش در این مسیر سردمدار هستند. 

از زمانی که وی روی کار آمده تاکنون ده‌ها عملیات ریز و درشت علیه مواضع گروه‌های فلسطینی اعم از حماس، جهاد اسلامی و غیره انجام شده و هر دفعه هم اسرائیل یک بهانه جدید برای این حملات خود دارد. چندی پیش به بهانه اینکه در غزه گزارش تحرکات مشکوکی به تل‌آویو مخابره شده، یکباره شاهد بودیم که ارتش اسرائیل عله غزه دست به اقدام زد. حدود دو سال پیش هم شاهد آن بودیم اسرائیل یک برج رسانه‌ای که دفاتر بسیاری از خبرگزاری‌ها در آنجا قرار داشت را با خاک یکسان کرد و با این کار به دنیا اثبات کرد تا زمانی که رسانه‌ها زنده هستند، حقیقت جریان دارد. 

به هر ترتیب حالا هم از حدد د هفته پیش تاکنون اسرائیلی‌ها در حال حملات سینوسی به کرانه باختری رود اردن و خصوصاً شهر و اردوگاه جنین هستند. اوایل روز گذشته (دوشنبه) خبرگزاری فلسطینی سما اعلام کرد در حالی که ارتش اسرائیل از عملیات نظامی گسترده‌ای به نام «باغ و خانه» به منظور هدف قرار دادن جنین خبر داده، در حمله هوایی و زمینی آنها به شهر جنین و اردوگاه آن، هشت شهروند فلسطینی شهید و دستکم ۵۰ تن دیگر مجروح شدند که حال چند نفر وخیم گزارش شده است. نکته مهمتر این است که منابع محلی اعلام کردند که ارتش اسرائیل ۱۰۰۰ تن از نیروهای خود را به سمت جنین اعزام کرده و حمله نظامی گسترده‌ای به این منطقه انجام داده است. همچنین هواپیماهای اسرائیلی چندین سایت را در اردوگاه جنین بمباران کردند و این حملات باعث جراحات مختلف شده و حتی گفته شدع که یک خانه در جنین با دو موشک هوا به زمین به طور کامل از بین رفته است. المیادین در این رابطه گزارش داده که پس از بمباران، نیروهای زیادی از ارتش اسرائیل با همراهی بلدوزرهای زرهی نظامی، از چندین محور به شهر جنین حمله کرده و اردوگاه جنین را محاصره، راه‌های ارتباطی شهر و اردوگاه را بسته و تعدادی خانه را تصرف کردند. آنها همچنین بر پشت بام ساختمان‌های مشرف به اردوگاه جنین تک تیراندازهای خود را مستقر و برق را قطع کردند. در بخش‌های وسیعی از اردوگاه درگیری مسلحانه بین رزمندگان مقاومت و نیروهای اشغالگر درگرفته است و حتی بازرسی خانه به خانه انجام شده است؛ به گونه‌ای که رادیو ارتش اسرائیل به نقل از یک منبع امنیتی اعلام کرده تاکنون ۱۵ فلسطینی دستگیر شده‌اند. 

تمام جزئیات عملیات اخیر به صورت لحظه‌ای در اختیار نتانیاهو قرار می‌گیرد و این در حالیست که او در داخل هم مجدداً شاهد شروع اعتراض مخالفان با طرح اصلاحات قضایی در مناطقی مانند حیفا و تل‌آویو است

پاکسازی به زعم بازدارندگی

آنچه در این میان مهم به نظر می‌آید، قصد و نیت ارتش اسرائیل برای حمله به جنین است. در این رابطه یک منبع سیاسی اسرائیلی به شبکه کان گفته است هدف از این عملیات پایان دادن به فعالیت‌ها در جنین به عنوان پناهگاه است. ما در مورد عملیات گسترده‌ای صحبت می‌کنیم که ۱۰ روز پیش توسط نخست‌وزیر و وزیر امنیت تایید شد و ارتش و اطلاعات ماه‌ها برای اجرای آن آموزش می‌بینند تا عملیات جنین را انجام دهند. این در حالیست که منابع اسرائیلی اعلام کرده‌اند تمام جزئیات عملیات مذکور به صورت لحظه‌ای در اختیار نتانیاهو قرار می‌گیرد. رسانه‌های تل‌آویو نیز با بیان اینکه حمله به جنین به رهبری آوی بلوت، فرمانده لشکر کرانه باختری در ارتش اسرائیل انجام می‌شود، اعلام کردند که این حمله ۷۲ ساعت خواهد بود و عمدتاً اردوگاه جنین را هدف قرار می‌دهد و تعداد نیروهای شرکت کننده در آن از زمان انتفاضه دوم بی‌سابقه است. آنچه در این بین باید موردنظر قرار بگیرد این است که مقامات اسرائیلی اعلام کرده‌اند هیچ محدودیت زمانی برای عملیات در جنین وجود ندارد، اما فرض اولیه این است که عملیات مذکور از چند ساعت تا چند روز متغیر است. 

این مساله را اگر در کنار هدف عملیات علیه جنین قرار دهیم به خوبی می‌بینیم که تل‌آویو به زعم خود در حال ایجاد بازدارندگی از طریق حملات گسترده به جنین و اردوگاه آن است. به عنوان مثال در بیانیه‌ای که ارتش اسرائیل و شین بت منتشر کردند، آنها مدعی شدند که «مقر یک اتاق عملیات در اردوگاه جنین» را هدف قرار داده‌اند و به مرکب بودن این عملیات (هوایی- زمینی) اشاره کرده‌اند. اسحاق هرتزوگ، رئیس رژیم صهیونیستی این عملیات را ریشه‌کن کردن تهدید اعلام کرده اما مساله اینجاست که همزمان با این اقدام و پاسخ‌هایی که از سوی گروه‌های مقاومت فلسطین داده شده، منابع خبری عبری زبان از آمادگی اسرائیل برای حملات موشکی احتمالی از نوار غزه خبر دادند. بر همین اساس عصر دیروز (دوشنبه) ارتش تل‌آویو در این راستا از استقرار سامانه گنبد آهنین در مرزهای لبنان و نوار غزه با پیش‌بینی شلیک راکت‌ها از آنجا و به دنبال بمباران اردوگاه آوارگان جنین در شمال کرانه باختری خبر داد. 

اگرچه وزیر خارجه اسرائیل گفت که قصد گسترش حملات به دیگر مناطق جنین و کرانه باختری را نداریم؛ اما شاخه نظامی حماس به صورت سراسری آماده‌باش اعلام کرد و از تمام گروه‌ها خواست با تمام قدرت علیه تل‌آویو دست به عملیات بزنند

پس از اعلام این خبر شدت عملیات علیه ارتش اسرائیل افزایش پیدا کرد و الی کوهن، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی اعلام کرد هدف تل‌آویو اکنون متمرکز شدن بر شهر جنین در شمال کرانه باختری است و نمی‌خواهیم عملیات را به تمام مناطق کرانه باختری گسترش دهیم. پس از اتخاذ این مواضع گردان‌های القسام، شاخه نظامی جنبش حماس به تمام مبارزان خود در تمام استان‌های کرانه باختری و قدس دستور داد در هر مکانی که هستند و با هر ابزار و وسیله‌ای که در اختیار دارند سربازان اسرائیل را هدف قرار دهند. 

رد و بدل شدن این پیام‌ها نشان می‌دهد که این درگیری‌ها ممکن است تا آخر هفته جاری ادامه داشته باشد اما واقعیت این است که کابینه اسرائیل با یک مشکل دیگر در داخل هم روبرو است؛ به صورتی که رسانه‌های اسرائیل اعلام کردند همزمان با آغاز عملیات نظامی گسترده ارتش در  شهر و اردوگاه جنین، اعتراضات شهرک‌نشین‌ها علیه طرح اصلاح دستگاه قضایی که بنیامین نتانیاهو به دنبال تصویب آنها است، هنوز ادامه دارد. برخی از این رسانه‌ها گزارش داند، تظاهراتی علیه این طرح در فرودگاه بن گوریون و حتی در بندر حیفا برقرار است. حال باید دید که ایجاد یک بازدارندگی آنهم با این حجم از حملات و تعداد سربازان به میان آمده، می‌تواند برای نتانیاهو کارت سیاسی محسوب شود یا خیر!