تکاپوی قاره‌سبز برای کنترل موج جدید مهاجرت

فرشاد گلزاری

نظام بین‌الملل تا چند روز دیگر شاهد مجادله سیاسی و رسانه‌ای غرب با روسیه در اولین سالگرد جنگ اوکراین است. بدون تردید ایالات متحده و شرکای اروپایی آن در چند روز باقی مانده به 24 فوریه، سخت در حال برنامه‌ریزی هستند تا در عرصه‌های مختلف روسیه را مورد انتقاد و هجمه قرار دهند و در مقابل اوکراین را بیش از گذشته زیر بال و پر خود بگیرند. طی 12 ماه گذشته، روسیه از یک سو، و کشورهای اروپایی به انضمام ایالات متحده از سوی دیگر درگیر مناقشه‌ای بی‌امان و بحران‌های متعدد شده‌اند که رهایی از آن به‌ویژه برای روسیه که تمام و کمال در بحران اوکراین اسیر شده به سادگی امکان‌پذیر نیست. اگر بخواهیم در مورد پرونده اوکراین یک تحلیل منصفانه و واقعی ارائه کنیم باید بگوییم که عملاً درگیری‌هایی که حالا به یک‌سالگی خود نزدیک می‌شوند، هزینه‌های سرسام‌آوری را برای دو طرف جنگ و حتی کی‌یف داشته است. بدیهی است که وقوع جنگ در هر نقطه از دنیا می‌تواند هزینه‌هایی را به جامعه جهانی تحمیل و یک فاجعه چند وجهی به وجود بیاورد. در این میان آنچه در نظر اروپایی‌ها حالا و بیش از گذشته خودنمایی می‌کند، آثار بشری این بحران است که به نوعی در حال گسترش به سمت مرزهای اتحادیه اروپاست و معلوم نیست که تا کجا این وضعیت ادامه خواهد داشت؟

هراس بروکسل از موج جدید مهاجرت

در این میان آنچه که از تحرک مقامات اتحادیه اروپا برمی‌آید این است که آنها در حال بررسی و تدوین یک طرح مشخص برای مقابله با هرگونه بحرانی هستند که در نهایت قرار است به پدیده جدید اما مخرب مهاجرتی ختم شود. بر همین اساس روز گذشته (سه‌شنبه) یورونیوز گزارش داد که وزرای اتحادیه اروپا تشکیل جلسه دادند و درباره جدیدترین پاسخ این بلوک به جنگ روسیه علیه اوکراین و همچنین آمادگی‌ها برای برگزاری نشست قریب‌الوقوع رهبران اتحادیه اروپا مذاکره کردند. در این نشست افرادی مانند جسیکا رزوال، وزیر امور اروپایی سوئد، تیتی توپورینن، وزیر امور اروپایی فنلاند، پیتر بورک، وزیر امور اروپایی ایرلند و لارنس بون، وزیر امور اروپایی فرانسه، حضور داشتند و بحث کمک‌های بشری به ترکیه هم در این میان مورد اشاره قرار گرفت، اما اصل ماجرا روسیه و بحران‌های منبعث از پرونده اوکراین بود. در ابتدای این دیدار وزیر امور اروپایی سوئد تایید کرد که به دنبال ریاست سوئد بر شورای اتحادیه اروپا در ژانویه سال جاری میلادی، حمله روسیه به اوکراین موضوع اصلی ریاست سوئد بر اتحادیه اروپا خواهد بود. این موضوع نشان می‌دهد که انتخاب سوئد برای این کسوت به دلیل آنکه این کشور قرار است به ناتو بپیوندد و با روسیه در جدال علنی قرار دارد کاملاً حساب شده بوده است. رسانه‌های بلژیک اعلام کردند که چندین تن از اعضای کمیسیون اروپا از جمله اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، برنامه‌هایی برای تشکیل یک دادگاه بین‌المللی برای رسیدگی به جنایات جنگی و سرنوشت اموال مصادره شده روسیه که باید برای جبران خسارت‌های جنگ هزینه شوند را در دست بررسی دارند. این در حالیست که رئیس کمیسیون اروپا در جریان سخنرانی در پارلمان اروپا گفته بود که برنامه اقدامی را به رهبران اتحادیه اروپا تقدیم خواهد کرد و در آن خواستار اقدامات فوری برای مقابله با فشار مهاجرت بر مرزهای خارجی این بلوک با اولویت قرار دادن تقویت زیرساخت‌ها و نظارت‌ها بر مرز زمینی میان ترکیه و بلغارستان خواهد شد. اگرچه قرار است بخشی از این اجلاس با محوریت مهاجرت در روز پنجشنبه و جمعه هفته جاری برگزار شود اما تمام سخنان و خط و خطوطی که از خاک اروپا به بیرون مخابره می‌شود نشان از آن دارد که قاره سبز به شدت از وضعیت فعلی  به راه افتادن موج جدید مهاجرت‌ها هراس دارد. این در حالیست که از جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گرفته تا ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین معتقدند پرونده حمله روسیه به کی‌یف به این زودی بسته نخواهد شد و حتی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم دیروز (سه‌شنبه) اعلام کرد که «جهان با چشمانی باز به سمت جنگی گسترده‌تر» می‌رود که نشان از قطع امید برای استقرار صلح در اوکراین دارد.