دو سال مذاکره بر سر برگزیت نتیجه داد؛
بلوف، تهدید و ماندن برلبه پرتگاه
سیدمحمد میرزامحمدزاده
برگزیت بدون توافق بزرگ‌ترین ترسی است که حالا مردم بریتانیا با آن مواجه شده‌اند. اما گاردین از چیز دیگری سخن می‌گوید؛ برگزیت آنطور که به نظر می‌رسد شاید ترسناک نباشد. گاردین می‌نویسد: نترسید، نیازی نیست که در روزهای کریسمس نگران این باشید که برگزیت به راه باریکه ختم می‌شود چرا که گوین ویلیامسون، وزیر دفاع اعلام کرد که نیروهای مسلح در حالت آماده باش هستند.
دقیقاً آماده برای چی؟ مشخص نیست. پنی موردانت، وزیر توسعه بین‌المللی بریتانیا، در حال به خدمت‌گیری افراد بازنشسته با تخصص مدیریت بحران است تا برای شرایط اورژانسی خروج بدون توافق برنامه‌ریزی کنند. مت هانکوک، وزیر بهداشت، خود را به عنوان بزرگ‌ترین خریدار فریزر در جهان معرفی کرده است تا داروهای حیاتی را برای شرایط خروج انبار کنند. او اخیراً به همکاران خود گفته است اگر برگزیت بدی اتفاق بیفتد نمی‌تواند از دست نرفتن جان بیماران را تضمین کند. آن‌ها هیچوقت در کمپین‌هایی که برای رأی دادن به برگزیت راه‌انداخته بودند روی اتوبوس‌های تبلیغاتی خود ننوشتند به برگزیت رأی بدهید، شاید بعدش بمیرید!
تنها چیزی که ما از آن مطمئن هستیم این است که کسانی که مشتاق به این کابوس برگزیت بودند، هیچوقت به معیار‌های هشداردهنده و چنین هزینه‌های سنگینی که باید پرداخته شود اشاره‌ای نکردند
تنها چیزی که ما از آن مطمئن هستیم این است که کسانی که مشتاق کابوس برگزیت بودند، هیچوقت به معیار‌های هشداردهنده و چنین هزینه‌های سنگینی که باید پرداخته شود اشاره‌ای نکردند. آن‌ها برگزیت را به نام روز آزادی فروختند؛ نه دوزخ. آیا بوریس جانسون و دار و دسته‌اش را زمانی که خروج از اتحادیه را جار می‌زدند، دیدید که بگویند با ترک اتحادیه خیابان‌ها پر از نیروهای امنیتی می‌شود؟ دیدید که در وزارت بهداشت اتاق جنگ تشکیل بدهند؟ دیدید که خروار خروار دارو ذخیره کنند و خانه به خانه آموزش بدهند که چطور با کمبود غذا کنار بیایند و کسانی را که تجربه کنار آمدن با توفان‌ها، بیماری‌های واگیر و سونامی‌ها را داشته‌اند بر سر کار بیاورند؟ خیر؛ هیچ‌کس چنین چیزی را ندیده است. قرار بود برگزیت یک تکه کیک باشد نه فاجعه تحقیر ملی!
برگزیت بدون توافق نه تنها به معنای قطع روابط با اتحادیه اروپا بلکه قطع کامل روابط با بسیاری از کشورهای جهان است، بلکه لغو یک‌شبه تقریبا تمامی توافقات حقوقی و تجاری بین اروپا و بریتانیا می‌تواند منجر به اختلال بدون وقفه در زمان صلح شود
برخی از طرفداران برگزیت همچنان مدعی هستند شاید در نهایت چیز خوبی از کار در بیاید، بر همین اساس باید عواقب برگزیت بدون توافق را بر همگان روشن کرد. برگزیت بدون توافق نه تنها به معنای قطع روابط با اتحادیه اروپا بلکه قطع کامل روابط با بسیاری از کشورهای جهان است، لغو یک‌شبه تقریبا تمامی توافقات حقوقی و تجاری بین اروپا و بریتانیا می‌تواند منجر به اختلال بدون وقفه در زمان صلح شود. هیچ توافقی برای انتقال قراردادها نخواهد بود. هیچ درک مشترکی برای حقوق شهروندانی اتحادیه که در انگلیس زندگی می‌کنند و یا شهروندان انگلیسی که در اتحادیه زندگی می‌کنند، نخواهد بود. یک مرز کشوری با ایرلند به شکل واقعی ایجاد می‌شود. به جای ایجاد روابط جدید با کشورهای هم‌قاره‌ای، بریتانیا دچار سقوط آزاد می‌شود.
تجارت‌های بزرگ اقدامات احتیاطی را برای شرایط برگزیت با توافق بد اتخاذ کرده بودند، آن‌ها با مشاهده 30 ماه کش‌مکش و هرج و مرج برای ایجاد یک توافق به چنین تصمیمی رسیده بودند؛ اما هیچ‌کس فکر نمی‌کرد برگزیت بدون توافق روی دهد؛ دولت هم از چنین فکری به دور بود. حتی شرکت‌ها نمی‌دانند پس از خروج بدون توافق چه میزان باید برای واردات کالا از اتحادیه تعرفه بپردازند؛ هیچ‌کدام از سازمان‌های تجاری مهم بریتانیا از این موضوع اطلاع ندارند. بریتانیا بدون آمادگی برای چنین خروجی قطعاً درون تلاطم غرق می‌شود.
اوایل امسال اتاق بازرگانی بریتانیا، 24 سوال در مورد ریسک‌های حیاتی که تجارت‌ها به جواب آن‌ها برای کنار آمدن با هرگونه شرایط برگزیت نیاز داشتند، مطرح کرد. گزارشی که اتاق بازرگانی منتشر کرد، نشان می‌دهد که دولت بریتانیا صرفاً جواب دو سوال را به صورت کامل داده است و 15 سوال همچنان در وضعیت هشدار مانده‌اند. برخی از طرفداران برگزیت در کابینه به دنبال تبلیغ برای برگزیت با بیان «خروج بدون توافق مدیریت شده» هستند؛ چنین چیزی در واقعه نقیضه‌گویی بیش نیست. چیزی به نام برگزیت بدون توافق بدون درد وجود ندارد. جالب است که واگویی چنین برگزیت فانتزی از سوی وزرایی همچون آندریا لیدسام که هیچ مسئولیتی برای ارائه خدمات ضروری ندارد، صورت می‌گیرد. حتی همین افراد نیز انکار نمی‌کنند که برگزیت بدون توافق چالش‌های بزرگی پیش روی دولت در جبهه‌های مختلف می‌گذارد. حالا شما تصور کنید، انگلیسی که نمی‌تواند از عهده چند پهپاد بر بیاید و یک فرودگاه قرار است چند هفته به خاطر آن‌ها مختل باشد، چطور سیستم‌های پیچیده جوامع گسترده انگلیس را از آسیب‌های چنین اختلالی حفظ می‌کند؟
هیچ‌کس نمی‌تواند حدس بزند که چه در انتظار بریتانیا است. یکی از مسائل خطرناک در مورد برگزیت نیز همین غیرقابل پیش‌بینی بودن آن است. مردم، کارکنان دولتی را مشاهده می‌کنند، کسانی که آژانس‌های دولتی و اکثریت کابینه را تشکیل می‌دهند. کسانی که انتظار می‌رود عواقب این ماجرا را مدیریت کنند؛ در همین حال خود به شدت ترسیده‌اند. فرق آن‌ها با بقیه این است که در تردید هستند. تردید اینکه خروج بدون توافق به یک فاجعه تمام عیار ختم می‌شود یا صرفاً یک فاجعه معمولی است. وزیران از این نگرانند که اختلال در زندگی معمولی خیلی جدی باشد و ضربه تلخی به اقتصاد بخورد؛ موضوعی که یکبار به یک نسل وارد می‌شود و شهرت حزب محافظه‌کار طوری را برای نسل‌ها مختل می‌کند. برگزیت فاجعه‌آمیز، اغتشاشات سال‌های 78-79 میلادی را به یاد می‌آورد، زمانی که صف‌های طولانی غذا تشکیل شد خدمات مختل شدند و کوه زباله در هر سمتی به چشم می‌خورد؛ بیمارها بدون درمان ماندند و مرده‌ها بدون گورستان.
اگر همه اعضای کابینه می‌دانند که برگزیت بدون توافق یک فاجعه است، چرا دولت اصلا اجازه می‌دهد چنین مسئله‌ای شکل بگیرد؟ بلوف تهدید و بر لبه پرتگاه ماندن توضیح این سوال است. هرچند ترزا می می‌گوید این سناریو مطلوب وی نیست، ولی برخی تحلیل‌گران بر این باورند که جار زدن برگزیت فاجعه بار اقبال او است؛ آن‌ها می‌گویند او با این برنامه می‌خواهد امتیازات بیشتری بر سر توافق از اتحادیه بگیرد و برای همین بلوف می‌زند. برای درک بیشتر موضوع شاید بهتر باشد با تئوری مرد دیوانه آشنا شوید که در زمان جنگ سرد مطرح شد؛ در آن زمان همه بر این باور بودند که بودن یک رهبر دیوانه برای آمریکا بهتر است چرا که می‌توانست رهبر شوروی سابق را مجاب کند که اگر توافق نکند ممکن است جنگ هسته‌ای را آغاز کند. در بوق و کرنا کردن بریتانیای متلاطم می‌تواند اتحادیه را تهدید کند که بریتانیای نامتوازن سقوط می‌کند و با اینکار مردم را در لبه پرتگاه نگاه داشته‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید