بازی روانی با روسیه در سالروز یورش به کی‌یف

فرشاد گلزاری

بدون تردید 24 فوریه 2022 در تاریخ تحولات نظام بین‌الملل تا ابد ثبت و ضبط خواهد شد. روزی که توپخانه رسانه‌ای اروپا و آمریکا حتی برای چند دقیقه هم نتوانستند برنامه‌های خود را به سوژه‌ای غیر از جنگ اوکراین و لشگرکشی نظامی روسیه به این کشور اختصاص دهند و به همین دلیل چند وقت دیگر در دانشکده‌های ارتباطات و روزنامه‌نگاری، مدلِ استفاده از رسانه و کارکرد آن در جنگ اوکراین تدریس خواهد شد! اگر کمی به بطن این پرونده برویم می‌بینیم که اساساً غرب و متحدانش به دنبال آن بوده و هستند که بتوانند از دل تحولات اینچنینی، به نوعی یک تاریخ‌سازی جدی را به رخ بکشند که حالا این تاریخ‌سازی حول «ماه فوریه» می‌گردد.

تاریخ‌های زیادی در تقویم روابط بین‌الملل وجود دارند که اصطلاحاً برای آنها سالگرد گرفته می‌شود که دو دلیل عمده دارد. دلیل نخست جنبه جاری سیاست‌های کلان کشورها است. به عنوان مثال زمانی که ژاپن سالگرد هیروشیما و ناکازاکی را با حضور روسای جمهور آمریکا در خاک خود و در ادوار مختلف برگزار می‌کند به نوعی دنبال آن است تا به دنیا بگوید که در نهایت گزیه نهایی صلح است و از سوی دیگر قصد دارد به شهروندان خود گوشزد کند که نباید این فاجعه را در سطح ملی از یاد بُرد. اما دلیل دوم که مقصودِ ما در این نوشتار است، موضوع اعمال مواضع و سیاست‌هایی است که به نوعی در آینده دستگاه‌های دیپلماسی دخیل است. در این میان بهترین و زنده‌ترین مورد، پرونده جنگ اوکراین است؛ چراکه حدود هشت روز دیگر ماه فوریه از راه می‌رسد و چندی بعد هم تمام دنیا به یاد خواهند آورد که روس‌ها چگونه در دام ایالات متحده و ناتو اسیر شدند و در نهایت به اوکراین حمله کردند. اینکه چرا سالگرد جنگ اوکراین یا همان «فوریه» در ساختار سیاسی غرب و شرق مهم است، ریشه در نزاع‌هایی دارد که از این پس شاهد خواهم بود. بدون شک آنچه در صحنه میدانی و سیاسی پرونده اوکراین ملاحظه می‌کنیم، معجونی از تضادهای بنیادین نیست، بلکه ما شاهد «کارت‌بازی قدرت‌ها و متحدانشان» در این پروژه عظیم هستیم که تاکنون صدها‌ هزار آواره و کشته برجای گذاشته است. در این میان ایالات متحده در حال بازی روانی با روسیه است. اینکه از چند هفته پیش تاکنون علاوه بر واشنگتن، اکثر کشورهای اروپایی در حال برگزاری جلسه و رایزنی برای انتقال و فروش تانک‌های لئوپارد به اوکراین هستند، به خوبی نشان می‌دهد که اوضاع و احوال چندان به نفع روسیه نیست.

 اگر مقاله مشترک صدراعظم آلمان و رئیس جمهور فرانسه را در کنار سفرهای آتی وزیر دفاع آلمان و نخست‌وزیر ژاپن به اوکراین قرار دهیم به وضوح می‌بینیم که آمریکا بازی با مهره‌های خود در اروپا و آسیا علیه روسیه را در دستور کار قرار داده؛ چراکه فوریه نزدیک است!

درست است که اروپایی‌ها هنوز در انتقال این تسلیحات سنگین به اوکراین تردید دارند اما در آنسوی اقیانوس، روز گذشته (یکشنبه) آمریکایی‌ها به صورت غیرمستقیم و همچنین منابع عبری (به صورت مستقیم) اعلام کردند که حدود ۱۵۰ هزار خمپاره از انبارهای تسلیحاتی اسرائیل به اوکراین منتقل شده که حدود نیمی از کل تسلیحاتی است که آمریکا قصد دارد در اختیار ارتش اوکراین قرار دهد. همین موضوع یک دوگانگی به وجود آورده که خروجی‌اش چیزی جز مبهم شدن صلح در اوکراین نیست.

درست است که اروپایی‌ها هنوز در انتقال تانک به اوکراین تردید دارند اما اخیراً آمریکایی‌ها به صورت غیرمستقیم و همچنین منابع عبری (به صورت مستقیم) اعلام کردند که حدود ۱۵۰ هزار خمپاره از انبارهای تسلیحاتی اسرائیل به اوکراین منتقل شده است

قدم‌های آهسته زیر گوش مسکو!

در این میان بدون شک ایالات متحده سعی دارد تا در سالروز حمله روسیه به اوکراین یک سناریوی مکمل را هم به رخ مسکو و متحدانش مانند چین یا بلاروس بکشد و آن هم سوق دادن متحدانش به سمت کی‌یف. در این خصوص روز گذشته (یکشنبه) دویچه وله اعلام کرد که بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان در حال برنامه‌ریزی سفر به کی‌یف است تا به زودی (چهار هفته آتی) از نزدیک در جریان جنگ اوکراین قرار بگیرد.

این سخنان وزیر دفاع جدید آلمان در حالی مطرح شده که اولاف شولتس، صدراعظم آلمان اخیراً استعفای کریستین لامبرشت، وزیر دفاع وقت را پس از آن پذیرفت که وی تصمیم گرفت پس از چند ماه انتقاد از نحوه رسیدگی به اوضاع اوکراین از سمتش کناره‌گیری کند؛ چراکه او گفته بود این انتقادها مانعی بر سر راه انجام وظایفش شده است. اینکه وزیر دفاع جدید آلمان برای دیدار با زلنسکی و قوت قلب دادن به وی و مردمش آن هم در «فوریه» و چند روز قبل از سالروز حمله روسیه به اوکراین عازم این کشور می‌شود موضوعی است که چندان اتفاق جدیدی از ناحیه اروپا تلقی نمی‌شود، ولی بدون شک ورود ژاپنی‌ها به این پرونده مهم است. بر این اساس به موازات سفر وزیر دفاع آلمان حالا منابع توکیو از سفر نخست‌وزیر ژاپن به اوکراین و دیدار وی با زلنسکی خبر می‌دهند.

اگرچه فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن اعلام کرده که در حال بررسی سفر به کی‌یف در اواسط فوریه است، اما روزنامه یومیوری روز گذشته (یکشنبه) گزارش کرد که تصمیم نهایی سفر به اوکراین بر اساس ارزیابی‌های اوضاع نظامی در منطقه و شدت و ضعف درگیری‌ها در اوکراین گرفته خواهد شد. اگر کیشیدا بخواهد به این سفر برود باید اول به لهستان پرواز کند و بعد به صورت زمینی وارد اوکراین شود و این در حالیست که منابع مطلع به روزنامه یومیوری اطلاع داده‌اند که کیشیدا علاوه بر کی‌یف، به سایر شهرهای اوکراین نیز سفر خواهد کرد.

این روزنامه همچنین نوشت، اوکراین و ژاپن در پی این سفر احتمالی قرار است یک بیانیه مشترک در محکومیت حمله روسیه به اوکراین منتشر کنند و توکیو نیز قصد دارد تا برای ادامه حمایت از اوکراین ابراز تمایل کند. در همین راستا اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در مقاله‌ای مشترک برای نشریه فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ، متعهد به تقویت اتحادیه اروپا در واکنش به حمله روسیه به اوکراین شدند.

این دو در مقاله مشترک خود اعلام کرده‌اند که وظیفه ما بار دیگر این است که اطمینان حاصل کنیم نسل‌های آتی اروپایی‌ها می‌توانند در قاره‌ای سرشار از صلح، رفاه و آزادی زندگی کنند و به همین جهت ما برای اوکراین حمایت‌های سیاسی، مالی و بشردوستانه فراهم می‌کنیم، به مقیاس بی‌سابقه‌ای برای آنها تسلیحات و مهمات تامین کرده‌ایم و سربازان اوکراینی را آموزش داده‌ایم تا بتوانند از خود دفاع کنند. اگر این مقاله مشترک را در کنار سفرهای آتی وزیر دفاع آلمان و نخست‌وزیر ژاپن به اوکراین قرار دهیم به وضوح می‌بینیم که آمریکا بازی با مهره‌های خود در اروپا و آسیا علیه روسیه را در دستور کار قرار داده؛ چراکه فوریه نزدیک است!