یلدانه بین‌المللی

برای اولین بار در دنیا، میمون‌های همسان ژنتیکی درچین شبیه‌سازی شدند؛ این خبر را چینی‌ها وقتی تنها 24 روز از ابتدای سال جاری میلادی گذشته بود (چهارم بهمن 1397)، در مجله علمی Cell اعلام کردند. پیش‌ترهم در سال 1996 گوسفندی به نام دالی شبیه سازی شده بود، اما ایجاد کلونی سلولی همسان اتفاق نیوفتاده بود. البته دانشمندان تأکید کردند که این شبیه‌سازی هیچ ربطی به شبیه‌سازی انسان ندارد، اما موانع آن را برای آینده دور رفع کرده است، با این حال این شبیه‌سازی برای درمان بیماری‌های سرطان و آلزایمر بسیار کاربردی است. ژانگ‌ژانگ و هوآ‌هوآ نام این دو میمون یکساله است.

پرواز شماره 3704 هواپیمای آسمان سقوط کرد؛ این حادثه را می‌توان تلخ‌ترین حادثه ایران در یک‌سال گذشته بر شمرد. روز 29 بهمن 1396 هواپیمای ای‌تی‌آر 72 بعد از 50 دقیقه پرواز از تهران به سمت یاسوج، به کوه دنا اصابت کرد و یافتن لاشه هواپیما نزدیک به 48 ساعت به طول انجامید. همه 65 سرنشین و خدمه هواپیما فوت شدند. در مورد علت حادثه گمانه‌زنی‌های بسیاری صورت گرفت؛ سازمان هواپیمایی کشور و شرکت ATR اشتباه خلبان را علت اصلی این حادثه برشمردند، اما دادسرای امورجنایی تهران و اعضای کمسیون اصل 90 مجلس، نبود یخ‌زدای مناسب در بال را عامل دانستند.

جاسوس دوجانبه روسیه به همراه دخترش به‌وسیله گاز عامل‌اعصاب مسموم شدند؛ سرگئی اسکریپال مأمور سابق اطلاعات روسیه بود که برای سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیا فعالیت می‌کرد. او پیش‌تر از سوی سرویس امنیت روسیه دستگیر و به عنوان خائن محاکمه و زندانی شد، اما بعد در پی تبادل زندانیان به بریتانیا نقل مکان کرد. سپس در سیزدهم اسفند ماه 96، به‌همراه دخترش، بیهوش بر روی نیمکتی در نزدیکی مرکز خریدی پیدا شد. پلیسی که بدن آن‌ها را پیدا کرد و چندین نفر دیگر در آن حوالی مسموم شدند. انگلیس و 29 متحد این کشور در مجموع 100 دیپلمات روس را اخراج کردند. 

دونالد ترامپ دعوت کیم جونگ‌اون را برای خلع‌سلاح هسته‌ای کره‌شمالی پذیرفت؛ این دعوت در 18 اسفند ماه 96 از سوی ترامپ پذیرفته شد و طرفین چند وقت بعد در ماه می در جزیره سنتوزای سنگاپور با یکدیگر دیدار کردند. آن‌ها که پیشتر به توهین و طعنه به یکدیگر می‌پرداختند، پس از این دیدار به اظهارات عاشقانه برای هم روی آوردند. اما این شادی دیری نپایید و بر اساس اعلام آژانس‌های اطلاعاتی، کره‌شمالی به وعده خلع سلاح هسته‌ای خود پایبند نماند و همین چندوقت پیش هم تأسیسات جدید موشکی این کشور کشف شد؛ البته ترامپ هم از تحریم‌های پیونگ‌یانگ کوتاه نیامد.

آخرین کرگدن سفید شمالی هم مرد؛ بگذارید این خبر را بدترین خبر سال 2018 برای مادر طبیعت بنامیم. عامل این انقراض البته کاملاً مشخص است: انسان. شکار این‌گونه برای استفاده از شاخ آن عامل اصلی انقراض این‌گونه بود. البته هنوز امید هست، دو کرگدن ماده از این نوع هنوز زنده هستند که دختر و نوه همین درگذشته به شمار می‌روند؛ دانشمندان در حال تلاش برای حفظ این‌گونه به روش لقاح مصنوعی هستند؛ اما راهکارهای پیشنهادی به‌قدری پیچیده است که برخی از دانشمندان آن را به احیای ماموت‌ها تشبیه می‌کنند. این کرگدن 90 ساله آخرین روزهایش را درکنیا بسر برد.

سینماهای سعودی به روی خانواده‌ها باز شدند؛ همه ما وقتی این خبر را شنیدیم شوکه شدیم؛ ضمن آنکه کمی بعد هم خانم‌ها در عربستان اجازه رانندگی پیدا کردند؛ بهتر است بگوییم این شوکه کننده‌ترین خبر سال بود. از سال 1983 میلادی تا این روز (29 فروردین 1397) سینماها به روی خانواده‌های سعودی بسته بود. با این اقدامات همه بر این تصور بودند که با حضور بن‌سلمان، شاهزاده سعودی، انقلابی درون پادشاهی سعودی صورت گرفته است، ولی خب این اقدامات دیری نپایید و خیلی زود همه به ماهیت این شاهزاده قدرت‌طلب پی‌ بردند و اقدامات اصلاحی او به سلاخی تبدیل شد.

بزله‌گویی‌های ادامه‌دار نتانیاهو؛ در تاریخ 10 اردیبهشت سال 97، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اشغالگر صهیونیستی، ایران را متهم کرد که به دنبال کسب سلاح هسته‌ای بوده است، او در یک سخنرانی تلویزیونی مدعی شد که ایران پس از امضای توافقنامه هسته‌ای در سال 2015، اسناد مربوط به عملیات خود را در حومه شورآباد مخفی کرده است و در این برنامه تعداد زیادی سی‌دی و پوشه اشاره کرد و گفت در عملیات اطلاعاتی توانسته 55 هزار صفحه اطلاعات بدست آورد؛ بعد هم در صحن علنی سازمان ملل گفت که ایران در تورقوزآباد تهران فعالیت هسته‌ای دارد، جایی که یک قالیشویی بود.

آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج می‌شود؛ سه‌شنبه 18 اردیبهشت ماه بود که ترامپ بعد از کلی تهدید و ارعاب اعلام کرد که از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده است. البته شیطنت آمریکا در این زمینه کاملاً ملموس بود؛ اطلاعیه خروج آمریکا که از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا منتشر شد، حاکی از مراحل 90 و 180 روزه این خروج بود؛ در واقع آمریکا با این برنامه تدریجی، قصد داشت میزان فشار روانی را بر جامعه ایران، مرحله به مرحله افزایش دهد که البته بی‌نتیجه هم نبود و قیمت دلار از همان دوره تا مهرماه جهش حدود پنج‌برابری داشت.

سفارت آمریکا در سرزمین اشغالی به بیت‌المقدس رفت؛ آمریکا که در ششم دسامبر 2017 (پانزدهم آذر 96)،  قدس را به عنوان پایتخت رژیم اشغالگر صهیونیستی، معرفی کرده بود، در 14 می 2018 (24 اردیبهشت 96) اقدام به انتقال سفارت خود کرد؛ این اقدام در سالروز تشکیل رژیم اشغال‌گر انجام شد که در فلسطین به روز نکبت معروف است؛ مراسم انتقال با خشونت‌های همراه شد که شهادت 60 نفر و مجروحیت سه هزار نفر از فلسطینیان را به‌دنبال داشت. این اقدام آمریکا از سوی کشورهای مختلف محکوم شد، اما معدود کشورهایی نیز همسو با آمریکا دست به جابجایی سفارت خود زدند.

آمریکا جنگ تعرفه‌ای علیه اروپا، مکزیک و کانادا را آغاز کرد؛ وزیر بازرگانی آمریکا روز پنج‌شنبه 10 خرداد اعلام کرد که بر واردات فولاد و آلومینیوم از کانادا، مکزیک و اتحادیه اروپا تعرفه اعمال کرد. این اقدام آغاز جنگ تجاری آمریکا و اتحادیه اروپا و مکزیک و کانادا به شمار می‌رود. اتحادیه اروپا هر چند که اقدام به شکایت از آمریکا به سازمان تجارت جهانی کرد، اما در عمل اقدامی صورت نگرفت. بعد‌ها آمریکا با مکزیک و کانادا در حاشیه اجلاس سران گروه بیست به توافق جداگانه‌ای دست یافت. جنگ بعدی تعرفه‌ای ترامپ دامن چین را گرفت.

آغاز جام‌جهانی فوتبال سال 2018 در روسیه؛ بیست و یکمین دوره جام‌جهانی فوتبال از 24 خرداد تا 24 تیر ماه در کشور روسیه برگزار شد. این اولین جام‌جهانی در تاریخ بود که در اروپای شرقی برگزار می‌شد. جام‌جهانی 2018 در حالی برگزار شد که داعش بارها نسبت به خرابکاری در این دوره هشدار داده بود و در نشریات الکترونیک خود عکس، رونالدو و مسی قربانی شده را منتشر کرد. فرانسه در این جام‌جهانی قهرمان شد. موضوع مصمومیت سرگئی اسکریپال جاسوس دوجانبه روس در انگلیس، به تنش‌های روسیه و برخی کشورهای اروپایی در این دور از جام جهانی دامن زده‌ بود. 

رسوایی‌های دنبال‌دار آقای ترامپ؛ سال 2018 سرتاسر خبرهایی از آقای ترامپ بود، روزی نبود که رسانه‌ها نامی از وی و اقدامات عجیب و غریب او به میان نیاورند. از جمله رسوایی‌هایی که دامنه آن تا سال 2018 نیز ادامه داشت، افشای روابط نامشروع آقای رئیس‌جمهور با دو زن آمریکایی بود و اینکه مشخص شد وی از طریق مایکل کوهن، وکیل و کارچاق‌کن خود به این دو نفر رشوه سکوت داده است. مسئله دیگر همکاری کمپین انتخاباتی ترامپ با روس‌ها برای دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2016 بود که اگرچه هنوز اثبات نشده است، اما دخالت روس‌ها محرز شد.

آمریکا از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خارج شد؛ دولت دونالد ترامپ که علاقه بسیاری به خروج از همه معاهدات بین‌المللی دارد، 19 خرداد ماه به وسیله نیکی هیلی، نماینده خود در سازمان ملل اعلام کرد که از این شورا خارج می‌شود و اظهار کرد که این شورا شایستگی نامش را ندارد. کمی بعد هم در مردادماه رئیس‌جمهور این کشور در نامه‌ای به سازمان ملل متحد اعلام کرد که از توافق پاریس خارج می‌شود. توافق اقلیم پاریس، در واقع پیمانی برای حفظ شرایط زیست‌محیطی و جلوگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای است. البته خروج آمریکا تا نوامبر 2019 قانونی نیست. 

حمله تروریستی به رژه نظامی در اهواز؛ حمله تروریستی به مراسم گرامیداشت هفته دفاع مقدس در اهواز، صبح روز شنبه (31 شهریور) صورت گرفت؛ در ابتدا گروه الاحوازیه که گروهی تروریستی به حمایت عربستان‌سعودی است، این حمله را برعهده گرفت و تلویزیون ایران اینترنشنال با سخنگوی آن‌ها مصاحبه کرد، اما بعد این گروه این مسئله را تکذیب کرد و داعش مسئولیت آن را قبول کرد. در این حمله 24 نفر از هموطنانمان شهید و 60 نفر مجروح شدند. ایران به آفکام، (سازمان تنظیم‌ مقررات رسانه‌ای بریتانیا) از ایران اینترنشنال شکایت کرد که مشخص شد از سوی خاندان سعودی اداره می‌شود. 

جمال‌خاشقجی، خبرنگار منتقد آل‌سعود به قتل رسید؛ وی که در تبعید خود‌خواسته به آمریکا پناهنده شده بود، 10 مهرماه در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید و جسدش مثله شد. ابهامات در پرونده وی همچنان پا برجا است؛ اول آنکه به طور دقیق مشخص نشد که جسدش کجا منتقل شده است؛‌ و اینکه چرا چنین قتلی باید از سوی سران خاندان سعودی دنبال می‌شده است و یا اینکه چرا پس از قتل وی نسبت به مثله کردن وحشیانه وی اقدام کرده باشند. او قبل از آنکه منتقد آل‌سعود باشد، مشاور رسانه‌ای ترکی‌الفیصل سفیر عربستان در لندن و واشنگتن بود.

انتخابات میان‌دوره ای آمریکا به نفع دموکرات‌ها؛ انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا سه‌شنبه پانزدهم آبان‌ماه در آمریکا برگزار شد؛ این انتخابات برای مجلس نمایندگان آمریکا و مجلس سنا و همچنین فرمانداری‌های آمریکا صورت گرفت؛ دموکرات‌ها با کسب اکثریت، کنترل مجلس نمایندگان را کسب کردند ولی موفق به کسب اکثریت سنا نشد و جمهوری‌خواهان در سنا ابقا شدند. آمریکا برای حفظ اکثریت جمهوری‌خواهان از هیچ تلاشی فرو گذار نکرد. به‌طور مثال او با مطرح کردن مسئله مهاجران عنوان کرد کاروان‌هایی که به سمت مرزهای این کشور می‌آیند دست گل دموکرات‌ها هستند و اگر مردم به جمهوری‌خواهان رأی ندهند آن‌ها به کشور هجوم می‌آورند.

آتش‌سوزی بی‌سابقه در جنگل‌های کالیفرنیا؛ در هفدهم آبان‌ماه مخرب‌ترین آتش‌سوزی ایالت کالیفرنیا در تاریخ آغاز شد؛ عدم بارش و وزش بادهای گرم کنترل این آتش‌سوزی را بسیار دشوار کرد. در این آتش سوزی 80 شهروند و هشت آتش‌نشان جان خود را از دست دادن و همچنان از سرنوشت حدود 450 نفر اطلاعی در دست نیست. هفت هزار هکتار پارک‌های ملی و جنگل سوزانده شد؛ در این آتش‌سوزی 18 هزار و 804 ساختمان نیز ویران شد. جالب آنکه دونالد ترامپ در این جریان نیز سعی کرد خود را در رأس اخبار نگاه دارد و عنوان کرد که جنگلبانان این ایالت کوتاهی کرده‌اند.

بحران تنگه کرچ اوکراین؛ یکشنبه چهارم آذر خبر رسید که درگیری بین قایق‌های نظامی روسیه و کشتی‌های غیر نظامی اوکراین در تنگه کرچ صورت گرفته است؛ این تنگه برای عبور از دریای سیاه به دریای آزوف بود. 

دریای آزوف در واقع خلیجی مشترک بین دو کشور است و این دو کشور پیش‌تر توافق کرده بودند که بدون دریاف مجوز از این تنگه عبور کنند؛ اما روسیه این توافق را زیر پا گذاشت. روسیه مدعی است که اوکراینی‌ها قصد تخریب پل روس‌ها را داشتند و اوکراینی‌ها معتقدند روسیه به دنبال بهانه برای تجاوز به خاک اوکراین و افزایش تنش‌ها دوطرفه است.

بحران سیاسی در فرانسه؛ با تصمیم دولت فرانسه برای افزایش مالیات سوخت در فرانسه، جنبشی در این کشور شکل گرفت که به دلیل جلیقه زردی که بر تن معترضان بود، به جنبش جلیقه‌زردها موسوم شد. این جنبش شنبه 27 آبان ماه آغاز شد و با گذشت پنج هفته همچنان ادامه دارد. 

معترضان که به بستن جاده‌ها و خیابان‌ها شهرهای فرانسه مبادرت می‌ورزند، با وجود وعده‌های گسترده امانوئل ماکرون برای قطع برنامه‌های افزایش مالیات، افزایش درآمد قشر کم درآمد و حتی برنامه مالیات بردرآمد قشر ثروتمند، حاضر به کوتاه آمدن نشدند. این اعتراضات بدون رهبر و بدون حمایت احزاب فرانسه بود.