عبور پیونگ‌یانگ از خطوط قرمز!

فرشاد گلزاری

 زمانی که نام «کره‌شمالی» می‌آید، عده‌ای در همان ابتدای امر چهره‌ در هم می‌کشند و برخی دیگر هم سرشان را به نشانه تأسف تکان می‌دهند. دلیل این امر هم اقدامات و سیاست این کشور از گذشته تاکنون است. کیم جونگ اون به عنوان وارث پدر و پدربزرگش دست به اقداماتی طی سال‌های اخیر در کره شمالی زده که حالا به نظر می‌رسد بیش از هر زمان به تهدید امنیت ملی تبدیل شده است. واقعیت این است که از سالیان پیش تاکنون هر زمان که رهبر کره شمالی در انظار عمومی ظاهر شده، چیزی جز نشان دادن توان نظامی و حرف و سخن‌های ایدئولوژیک از او به دنیا مخابره نشده است؛ ایدئولوژی که امروزه باعث شده برخی از تحلیلگران غربی او را «مردِ موشکی» خطاب کنند. دلیل این عنوان هم مشخص است؛ بر اساس گزارش‌هایی که برخی اندیشکده‌های مطالعاتی ارائه کرده‌اند، رهبر کره شمالی به صورت میانگین در هر فصل دو تا پنج بار دستور آزمایش‌های موشکی را صادر می‌کند تا در این میان هم بتواند یک چسبندگی ایدئولوژیک و اجتماعی همانند گذشته در داخل پیونگ‌یانگ حفظ کند و هم همسایه جنوبی خود را با شوک‌های گاه و بیگاه، به زعم خود به عقب براند.

با توجه به مجموعه‌ای از تنش‌ها در شبه جزیره کره، دولت جو بایدن در نخستین گزارش استراتژی نظامی خود به رهبر کره‌شمالی هشدار داد که در صورت استفاده از سلاح اتمی، حکومتش به پایان خواهد رسید و این نشان از تعمیق درگیری‌ها دارد

اساس نظام‌های ایدئولوژیک عموماً برجسته‌سازی تهدیدات پیرامونی و فرامنطقه‌ای است. کشورهایی که بر پایه این تئوری‌ها جلو می‌روند عموماً از سوی یک قدرت همسو با خود هدایت و رهبری می‌شوند و در مورد کره شمالی هم این موضوع کاملاً صدق می‌کند. رهبر کره شمالی خیلی سعی داشته و دارد که به هر ترتیب خودش را یک چهره مستقل از همه جای دنیا به مردمش معرفی کند در صورتی که او در 11 اکتبر 2020 میلادی در مقابل تمام مردمش اشک ریخت و از آنها به دلیل عدم توفیق در بهبود وضعیت معیشتی‌شان عذرخواهی کرد. کیم جونگ اون از آن روزها تاکنون هزاران بار غرب را مسئول وضعیت فعلی شبه جزیره کره و مشکلات کشورش اعلام کرده اما نمی‌توان و نباید سخنان وی را واقعیت تمام و کمال دانست. کره شمالی اساساً گوش به فرمانِ چین و در سطح دوم تا حدودی گوش به فرمان روسیه است. اینکه دیده می‌شود یکباره رهبر این کشور علیه آمریکا موضع می‌گیرد و سپس کره جنوبی و ژاپن را به عنوان متحدان اصلی ایالات متحده در شبه جزیره کره مورد تهدید قرار می‌دهد، موضوعی است که چین در پشت آن قرار دارد. منازعه میان ایالات متحده با چین و قبل از آن با روسیه، به گونه‌ای طی ماه‌ها و سال‌های اخیر پیش رفته که واقعاً برآورد آن از نظر عددی کار دشواری است؛ چراکه یکباره و پس از بلند شدن گرد و غبارها و انتشار سر و صداهای زیادی، دنیا متوجه می‌شود که رهبر کره شمالی باز هم فرمان شلیک یک موشک جدید را داده است. این روند اما حالا به جایی رسیده که به غیر از کره جنوبی، ژاپن هم در حال آسیب دیدن از این رفتار پیونگ‌یانگ است که بدون شک نمی‌توان آن را با پرونده اوکراین بی‌ربط دانست.

 اینکه دیده می‌شود یکباره رهبر کره شمالی علیه آمریکا موضع می‌گیرد و سپس کره جنوبی و ژاپن را به عنوان متحدان اصلی ایالات متحده در شبه جزیره کره مورد تهدید قرار می‌دهد، موضوعی است که چین در پشت آن قرار دارد

آزمایش یک قاره‌پیما، اما ناموفق!

اصل ماجرا از این قرار است که کره شمالی روز پنجشنبه چندین موشک بالستیک از جمله یک موشک بالستیک قاره‌پیما که گویا با شکست مواجه شده را شلیک کرد؛ اقدامی که باعث شد هشداری برای شهروندان شمال و مرکز ژاپن مبنی بر رفتن به پناهگاه منتشر شود. علی‌رغم  هشدار اولیه دولت کره شمالی مبنی بر عبور موشک از ژاپن، اما توکیو اعلام کرد که چنین ادعایی صحت ندارد. مقامات در کره جنوبی و ژاپن گفتند که این موشک احتمالا موشک بالستیک قاره‌پیما بوده  که دوربردترین سلاح کره شمالی محسوب می‌شود و برای حمل کلاهک هسته‌ای به آن سوی کره زمین طراحی می‌شود. خبرگزاری یونهاپ بدون اشاره به جزئیات گزارش داد که مقامات کره جنوبی معتقدند که این موشک بالستیک قاره‌پیما در هنگام پرواز با شکست مواجه شده است. سخنگوی وزارت دفاع کره جنوبی از تایید شکست احتمالی خودداری کرد. یاسوکازو هامادا، وزیر دفاع ژاپن گفت که دولت این کشور رد این موشک بر فراز دریای ژاپن را گم کرده و همین امر موجب شده تا اطلاعیه خود مبنی بر پرواز بر فراز ژاپن را تصحیح کند. از سوی دیگر ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایالات متحده، پرتاب موشک بالستیک قاره‌پیما کره شمالی را محکوم می‌کند؛ چراکه این پرتاب نقض آشکار چندین قطعنامه شورای امنیت ملی سازمان ملل متحد است و البته که این پرتاب، نشانگر تهدیدی از سوی تسلیحات غیرقانونی کره شمالی است. این مواضع و برخورد منافع بازیگران منطقه‌ای در شبه جزیره کره در حالی اتخاذ می‌شود که کره شمالی در سال جاری میلادی چندین آزمایش ناموفق موشک بالستیک قاره‌پیما داشته است. کره شمالی همچنین دستکم دو موشک بالستیک کوتاه برد را پرتاب کرد که این پرتاب‌ها درست یک روز پس از آن انجام شد که کره شمالی حداقل ۲۳ موشک را تنها در یک روز شلیک کرد. کره شمالی همچنین در پرتاب‌های اخیر خود برای اولین بار موشکی را به نزدیکی ساحل کره جنوبی شلیک کرد که رسماً تهدید همسایه جنوبی و همچنین خدشه‌ وارد کردن به منافع ایالات متحده است. چینی‌ها هم مثل همیشه در آخر کار وارد میدان شدند. ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در یک جلسه توجیهی اعلام کرد که ما امیدواریم طرف‌های مربوطه به مسیر حل مشکلات شبه جزیره کره از طریق کانال‌های سیاسی پایبند باشند و طرفین باید با یکدیگر دیدار و از تشدید تنش‌ها خودداری کنند. در همین راستا، وزارت دفاع ژاپن در حال بررسی استقرار موشک‌های مافوق صوت تا سال ۲۰۳۰ است تا بدین ترتیب از طریق افزایش قابلیت‌های ضدحمله خود، بازدارندگی را افزایش دهد. اینکه ژاپنی‌ها پس از شلیک موشک‌های کره شمالی مجبور با اسکان در پناهگاه‌ها شدند، نشان می‌دهد که توکیو احساس ترس می‌کند. توجه داشته باشید که در میان مجموعه‌ای از تنش‌ها در شبه جزیره کره، دولت جو بایدن در نخستین گزارش استراتژی نظامی خود به رهبر کره‌شمالی هشدار داد که در صورت استفاده از سلاح اتمی، حکومتش به پایان خواهد رسید! این تهدید برای اولین بار علیه پیونگ‌یانگ طی هفته‌های اخیر مطرح شد که نشان می‌دهد ایالات متحده در این مسیر می‌خواهد به صورت قطعیی کره‌شمالی را مورد تهدید و طعنه واقع کند. اینکه کره‌شمالی بعد از رزمایش مشترک آمریکا با سئول تحت عنوان «طوفان هوشیار» که حدود ۲۴۰ هواپیمای جنگی در آن حضور داشتند اقدام به آزمایش موشک قاره‌پیما می‌کند نشان از یک درگیری دارد اما به نظر می‌رسد که پیونگ‌یانگ در حال عبور از خطوط قرمز است که هزینه‌های خاص خود را خواهد داشت.