ترامپ: اوکراین تقصیر اوباماست

سینا سبزیان

بیزینیس اینسایدر نوشت: دونالد ترامپ، ضمن استهزا باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده آمریکا، او را فردی ضعیف در مقابل روسیه خواند و گفت وی، در حالی که مسکو به صورت غیرقانونی شبه‌جزیره کریمه را در سال 2014 از اوکراین جدا کرد، همراه روس‌ها ماند.

در چند روز گذشته، نیروی دریایی روسیه، اوکراین را از عبور و مرور در دریای آزوف منع کرده است، در حالی که شهرهای بندرگاهی ارزشمند اوکراین، در شرق این کشور، به شدت به این دریا وابسته هستند؛ با این وجود واکنش ترامپ در ارتباط با این موضوع، از هر منظر ضعیف بوده است.

ترامپ در ماه ژوئن (خرداد - تیر) گفت: ولادیمیر پوتین به رئیس‌جمهور اوباما احترام نگذاشت، اوباما کریمه را از دست داد، چون رئیس‌جمهور پوتین به او احترام نگذاشت و به کشور ما احترام نگذاشت و به اوکراین احترام نگذاشت.

در سال 2014، ارتش روسیه بدون لباس رزم رسمی به کریمه در شرق اوکراین یورش برد، جریان برق را قطع و در دستگاه‌های الکترونیک و ارتباطی اختلال ایجاد کردند و بعد با انتشار اخبار جعلی، در نهایت کنترل شبه‌جزیره استراتژیک کریمه را به دست گرفتند. دولت آمریکا، در زمان اوباما، ضمن محکومیت این اقدام و اعمال تحریم سعی در هدایت جریان از مسیر دیپلماسی کرد.

اما هیچ‌کدام از راه‌کارهای وی جواب نداد. اوکراین که رویای پیوستن به غرب، به عنوان یک دموکراسی کاربردی را در سر داشت و حتی چشم‌انداز پیوستن به ناتو را در ذهن می‌پروراند، از آن زمان تا به امروز در جنگ با سربازان روسی باقی ماند؛ سربازانی که پوتین همچنان حضور آن‌ها را انکار می‌کند.

اوکراین حالا چهار سال است که در جنگ علیه جنبش جدایی‌طلبان روس قرار گرفته است؛ جنگی که کشته شدن 10 هزار شهروند این کشور و آوارگی 1.6 میلیون نفر را در پی داشته است.

اوباما از ارائه تسلیحات مرگبار به اوکراین خودداری کرد، تصمیمی که ترامپ آن را نقض کرد و همواره از این اقدام به عنوان شاهدی برای موضع سخت‌تر خود علیه روس‌ها یاد می‌کند.

اما روز یک‌شنبه (چهارم آذر ماه) روسیه به آتش این جنگ دامن زد و این‌بار با استفاده از کشتی‌های نیروی دریایی، با پرچم خود، به روی نیروی دریایی اوکراین آتش گشود و دریای آزوف را به روی تمامی کشتی‌هایی که به سمت اوکراین می‌رفتند، یا از آنجا می‌آمدند، بست. با دست زدن به چنین اقدامی، روسیه معاهده دو جانبه با اوکراین را مبنی بر حق اختصاصی طرفین برای دریانوردی آزادانه، نادیده گرفت. این درگیری همچنین منجر به زخمی شدن چند سرباز اوکراینی و نیز بازداشت برخی از آن‌ها شد، که کمی بعد وادار به اعترافات وقیحانه در تلوزیون روسیه شدند. جان هربست، سفیر اسبق آمریکا در اوکراین در جریان یک کنفرانس خبری گفت که روسیه به منظور اختناق و ناپایدار کردن شرق اوکراین اقدام به کنترل دریای آزوف کرده است.

رئیس‌جمهور اوکراین بعد از این جریان خواستار حضور کشتی‌های نظامی ناتو در دریای آزوف شد و عنوان کرد که پوتین قصد دارد اوکراین را به عنوان مستعمره به کنترل خود درآورد.

نحوه اداره این بحران از سوی ترامپ

ترامپ در جریان کمپین انتخاباتی خود گفته بود که اگر من رئیس‌جمهور شوم، پوتین به اوکراین نمی‌رود، این را هرجایی که خواستید بنویسید و اعلام کنید.

مسکو با این اقدام، با استفاده از درگیری نظامی، یک بخش دیگر از حاکمیت اوکراین را نیز جدا کرد و کنترل خود بر ضمیمه قبلی کریمه را تکمیل کرد؛ چرا که حالا کنترل دو طرف تنگه حیاتی کرچ در اختیار روس‌ها است.

در مقابل نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد، به طور شفاهی این اقدام را محکوم کرد و خواستار اقدام شد. اما هیچ اقدام عملی هنوز پیش‌بینی نشده است. مسکو نیز دو بندرگاه مهم اوکراین در آزوف را تعطیل کرد.

از آنجا که دریای آزوف، درون مرزی به شمار می‌رود و در آب‌های بین‌المللی نیست، حضور نیروی خارجی به صورت قانونی نیازمند تأیید روسیه و اوکراین است و بنابراین ناتو نمی‌تواند به راحتی وارد این منطقه شود.

از سوی دیگر، با توجه به نقض معاهدات، آمریکا قصد ندارد اوکراین را برای جنگ علیه روسیه مسلح کند، در حالی که روسیه خود اهمیتی برای معاهدات در تهاجم و تصاحب زمین و دریا قائل نیست. در واقع اگر آمریکا و ناتو در زمان جدایی کریمه در سال 2014 از سوی روسیه، پا پیش گذاشته بودند، در جریان منازعه اخیر نیز در جایگاه بهتری برای دخالت قرار می‌گرفتند؛ حتی با وجود چنین کوتاهی، ترامپ نمی‌تواند خود را در بیان اینکه پوتین به من احترام گذاشت و به اوباما نه! محق بداند.

او در فوریه سال 2017 (بهمن -  اسفند 95) در توئیتی نوشت: روسیه کریمه را در زمان دولت اوباما برداشت. اوباما خیلی با روس‌ها نرم نبود؟

اما با وجود احترام و دوستی که ترامپ مدعی است با پوتین دارد، روسیه به طور عملی دریای آزوف را از چنگ کیو در آورد و به نظر نمی‌رسد ترامپ اقدامی در این رابطه انجام دهد.