تلاش بنت برای ختم پرونده تشکیل کشور فلسطین

فرشاد گلزاری

 پرونده دو کشوری و تشکیل کشور مستقل فلسطین در ادوار مختلف شاهد تحولات مختلفی بوده و خواهد بود. از سال 1949 (کنفرانس لوزان) تا به امروز حدود 12 طرح و کنفرانس در مورد این پرونده مطرح شده اما همچنان این موضوع بی‌سرانجام جلوه می‌کند و در این مسیر صرفاً جامعه ملل به نفع تل‌آویو دست به کار شده‌اند. اساساً راهکار دوکشوری در نقطه مقابل راهکار یک‌کشوری قرار می‌گیرد که بر اساس آن بایستی یک دولت واحد در اسرائیل، کرانه باختری و نوار غزه تشکیل شود که تمام اهالی این مناطق تابعیت آن را داشته باشند. در طرح یک کشوری بحث بر این بود که یهودی‌ها باید از این مناطق خارج شوند که همپیمانان اسرائیل بر این عقیده بودند که اصرار بر این مساله می‌تواند باعث وقوع یک جنگ سهمگین شود که به نظر کارشناسان مسائل فلسطین این جنگ اگرچه درنگرفته است، اما چندین جنگ مقطعی به وجود آمده که در نهایت به همان میزان بر امنیت و سیاست اسرائیل تاثیرگذار بوده است. در این میان با انعقاد معامله قرن در زمان نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو، این روند به نوعی دیگر اجرایی شد و اسرائیل به دنبال آن بود تا با این قبیل توافقات بتواند اوضاع را برای همیشه به نفع خود مصادره کند. اگرچه کشورهایی مانند بحرین، امارات، مراکش، سودان و پادشاهی بوتان با اسرائیل توافق عادی‌سازی امضا کردند و پرچم طرفین هم در مقرهای دیپلماتیک به اهتزاز درآمد، اما واقعیت این است که ضمیمه‌های معامله قرن به صورتی نشان‌دهنده پیچیدگی‌های جدید بود. این قراردادها و ضمیمه‌ها که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ منعقد شده بود به نوعی تماماً به نفع اسرائیل بود ولی در آن مقطع بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران به این موضوع اشاره داشتند که اساساً تل‌آویو به دنبال بایکوت مساله کشور فلسطین است، اما در آن مقطع چندان این موضوع را جدی نگرفتند و در نهایت ما شاهد یک به‌هم‌ریختگی نظری بودیم. حالا و با کنار رفتن نتانیاهو و به روی کار آمدن نفتالی بنت و یائیر لاپید به عنوان نخست‌وزیران گردشی کابینه رژیم صهیونیستی، به وضوح می‌بینیم که این موضوع بیش از پیش رخ عیان کرده و حتی مساله بایکوت طرح تشکیل کشور فلسطین مطرح شده است. حدود سه ماه پیش نفتالی بنت در جلسه کابینه اسرائیل در واکنش به تشکیل کشور مستقل فلسطین اعلام کرده بود: «طبق تجربه‌هایی که کسب کرده‌ایم، می‌دانیم تشکیل کشور فلسطین، به احتمال زیاد یعنی تاسیس یک کشور تروریستی در فاصله هفت دقیقه‌ای خانه من!» این سخنان بنت در آن زمان با واکنش‌های زیادی روبرو شد ولی بحث اینجا بود که در جامعه ملل چندان به این مساله پرداخته نشد و در نهایت جنبش‌های فلسطینی اظهارات او را محکوم کردند و پرونده به حاشیه رفت و حالا دوباره بنت این اظهارات را به گونه‌ای دیگر مطرح کرده است. او اخیراً در مصاحبه با روزنامه‌های عبری زبان معاریو، یدیعوت آحارونوت و هاآرتص درباره وضعیت کنسولگری آمریکا در قدس شرقی به صورت خیلی کوتاه صحبت و اعلام کرد که دولت با حفظ وضعیت کنونی مسئله فلسطین موافقت کرده است، ولی دولتش هرگز تسلیم هیچگونه توافق و حل و فصل سیاسی با فلسطینی‌ها مثل توافق اسلو نمی‌شود و همچنان به موضع خود پایبند است.

موضع‌گیری نفتالی بنت علیه تشکیل کشور فلسطین به خوبی نشان می‌دهد که او اولین نخست‌وزیر راستگرای اسرائیل است که توانسته این پرونده را از دستور کار خارج کند و در حقیقت او به درخواست‌های بایدن هم پشت کرده است

تشدید تنش‌ با حماس

سخنان رادیکالِ بنت علیه طرح تشکیل کشور فلسطین در حالی انجام شد که محافل نظامی اسرائیل، مسئولان عالی‌رتبه دولت این کشور را مسئول تحریک شهرک‌نشینان و فراهم کردن زمینه برای ادامه حملات آن‌ها به فلسطینیان می‌دانند

در این میان بنت صریح‌تر از گذشته اعلام کرد تا زمانی که نخست‌وزیر است، چیزی به اسم توافق اسلو مطرح نیست و در صورتی که این اتفاق بیافتد، دولتی وجود نخواهد داشت؛ چراکه او گفته با تشکیل کشور فلسطین مخالف است و هرگز اجازه مذاکرات سیاسی برای تشکیل کشور فلسطین را نمی‌دهد. نکته جالب توجهی که در این مصاحبه‌ها به چشم می‌خورد، یکجانبه‌گرایی بنت است. او در مورد دیدارهای بنی گانتس، وزیر جنگ اسرائیل با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و دیدار یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل با حسین الشیخ، وزیر امور مدنی فلسطین به هم‌تیمی‌های خود تاخت و اعلام کرد که گانتس و لاپید اختیار تحرک و تصمیم‌گیری سیاسی را ندارند؛ چراکه او هرگز با کسی که سربازان ارتش را در لاهه تحت پیگرد قرار داده و پول را برای دشمنان اسرائیل می‌فرستد دیدار نمی‌کند. این موضع‌گیری وی به خوبی نشان می‌دهد که او اولین نخست‌وزیر راستگرای اسرائیل است که توانسته تشکیل کشور فلسطین را از دستور کار خارج کند اما صحبت‌های بعدی وی نشان داد که اساساً او با فلسطینی‌ها سر جنگ دارد. بنت در بخش دیگری از سخنان خود از شهروندان فلسطینی داخل اراضی اشغالی به شدت انتقاد کرد و گفت که حوادث اخیر در نقب و اعتراضات و درگیری‌ها میان فلسطینی‌ها و یهودیان در شهرهای تاریخی مثل حیفا، عکا و یافا هشداری برای دولت اسرائیل بود که  اسرائیل آن را به شدت جدی می‌گیرد. این سخنان بنت در حالی انجام شد که بسیاری از مقامات آمریکا در کاخ سفید و همچنین لابی‌های فعال در تل‌آویو و واشنگتن عملاً می‌دانند که بنت به خواسته‌های بایدن پشت کرده است. رئیس‌جمهوری آمریکا بارها و بارها اعلام کرده بود که خواستار توقف شهرک‌سازی‌ها در اراضی اشغالی است و حتی مساله تشکل کشور مستقل فلسطین را هم مطرح کرد، ولی کارشناسان حاضر در خاک ایالات متحده معتقدند که بنت نه تنها خواسته‌های بایدن را اجابت نخواهد کرد، بلکه به نوعی سعی می‌کند تا او را متقاعد کند تا از خواسته‌های آمریکا در قبال فلسطین عقب‌نشینی کند و اگر این اتفاق رخ ندهد اسرائیل باز هم گزینه‌های خود از جمله گزینه نظامی را عملیاتی می‌کند. در این راستا عزت الرشق، یکی از اعضای دفتر سیاسی جنبش حماس در بیانیه‌ای که در وب سایت این جنبش منتشر شد، در واکنش به اظهارات نفتالی بنت اعلام کرد که حتی اگر دولت فلسطین در حال شکست باشد، التماس نمی‌کند. او گفت که اظهارات بنت مبنی بر اینکه اجازه نمی‌دهد گفت‌وگوهایی که به تشکیل کشور فلسطینی منجر شود، بار دیگر واقعیت این دشمن و جنگ آن علیه سرزمین و مردم ما را آشکار می‌کند. سخنان رادیکالِ بنت در حالی انجام شد که محافل نظامی اسرائیل، مسئولان عالی‌رتبه دولت این کشور را مسئول تحریک شهرک‌نشینان و فراهم کردن زمینه برای ادامه حملات آن‌ها به فلسطینیان می‌دانند. آنها معتقدند که سخنان اخیر بنت تنها بحث مردود شدن طرح دو کشوری را نمایان نکرد بلکه او بار دیگر به شهرک‌نشینان پیام حمله به فلسطینی‌ها را داد و به زودی شاهد درگیری جدید میان این دو طیف خواهیم بود. اقدام‌هایی که درنهایت نشان می‌دهد تیر خلاص بر پیکره تشکیل کشور فلسطین شلیک شده است.