چین در سال‌های اخیر به پیشرفت چشمگیری در توسعه موشک‌های سطح به هوا دست یافته است و احتمال صادر کردن این موشک‌ها و تبدیل شدن به رقیبی برای روسیه که از صادر‌کنندگان این نوع موشک‌هاست وجود دارد، اما بی‌تفاوتی روسیه می‌تواند قابلیت موشک‌های چین را زیر سوال ببرد.

به‌ نقل از نشریه نشنال‌اینترست، اچ کیو-9 اولین موشک دوربرد داخلی سطح به هوا چین محسوب می‌شود. در مقایسه با موشک‌های دیگر کشورها، به نظر می‌رسد که این موشک شبیه به اس300 است اما از زمان شکاف چین- شوروی در دهه 1950، اتحادیه جماهیر شوروی در توسعه موشک‌های سطح به هوای چین کمک چندانی نکرده است.

به‌نوشته محققان نشنال‌اینترست، در زمان شکاف چین و شوروی، تنها موشک سطح به هوا دوربرد چین اس-75 (اس ای-2) بود با این حال کار بر روی موشک‌های میان برد و کوتاه برد سطح به هوا ادامه داشت؛ اگرچه چین در دهه 1990 میلادی به طور کامل شروع به مدرنیزه کردن تجهیزات نظامی خود کرد اما کمبود موشک‌های دوربرد سطح به هوا در محدوده سیار واقعی همچون «پاتریوت» و «اس-300» کاملا حس می‌شد. این درحالی بود که چنین موشک‌هایی در دهه 80 میلادی وارد سرویس نظامی روسیه و آمریکا شدند.

این نشریه نوشت، مجتمع تحقیق و توسعه چین دو رویکرد به این موضوع داشت. در دهه 80 میلادی توسعه نمونه‌های اولیه داخلی اچ کیو-9 را آغاز کرد و سپس این توسعه را با روندی آهسته تا دهه 90 میلادی ادامه داد. در همین دهه چین احتمالا فرصت خرید موشک‌های پیشرفته «اس‌ـ300پی ام یو-1» را دید و از این فرصت استفاده کرد و در سال 1993 چند ست از این موشک ها را خریداری کرد. 

بر اساس منابع روسی، این موشک‌ها تحت تاثیر مهندسی معکوس قرارگرفته بودن و راه حل به دست آمده، در موشک‌های داخلی «اچ کیو-9» مورد استفاده قرار گرفت. از آنجایی که منابع غربی تمایل دارند از دیدگاه روسیه حمایت کنند، خانواده موشک های «اچ کیو-9» به وضوح از موشک های «اس-300پی ام یو» نشات گرفته است.

بر اساس گزارش نشنال‌اینترست، چین اما فرصت خرید موشک‌های روسی را در دهه 90 میلادی پیدا کرد و پس از آن شروع  به تولید داخلی این سیستم کرد. به‌تدریج نسخه پیشرفته‌تری نسبت به روسیه تولید کرد تا همیشه به‌روز باقی بماند. چین همچنین تلاش کرده است تا تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای همچون رادار جستجوگر فعال و سیستم کنترل انتشار داخلی را با «اچ کیو-9» ادغام کند. با این حال وضعیت این توسعه های پیشرفته نامعلوم است.

توانایی عملیاتی موشک اچ کیو-9 بعدها افزایش یافت و به مرور مدرن شده و توسعه یافت؛ در نتیجه تعداد زیادی از انواع این موشک تولید شد. برای مثال «اچ کیو-9 ای» اولین ارتقا بزرگ انجام شده بر روی این موشک بود که قابلیت ضد بالیستیک را با ارتقا الکترونیکی انجام داد. گفته می‌شود این موشک در دریای چین جنوبی مستقر شده است. مسئله نگران کننده این است که چین تمایل دارد تا این موشک‌ها را صادر کند که موشک‌های قابل قبولی نیز هستند. تخمین زده شده است که قیمت این موشک‌ها ارزانتر از اس-300 روسیه باشد و با وجود روابط خوب چین و پاکستان نتیجه می‌تواند جالب باشد زیرا پاکستان موشک اچ کیو-9 چین و هند نیز موشک اس-400 روسیه را خریداری می‌کنند. مسئله عجیب این است که با وجود پیشرفت‌های چین و احتمال صادرات نسخه به روز شده اچ کیو-9 با ساختاری مشابه در چند سال آینده و شریک‌شدن در سهام صادرات روسیه، مسکو هنوز هم به صادرات آخرین نسخه موشک‌های «اس-400» خود به چین ادامه می‌دهد. هرچند بی‌تفاوتی روسیه ممکن است این را به مخاطب القا کند که «اچ کیو-9» چین در مقایسه با «اس-400» یا «اس-300پی ام یو-1» روسیه قابلیت چندانی نداشته و این موشک‌ها رقیبی برای خود نمی‌بیند.

 

کپی شد