فرشاد گلزاری

پس از 11 روز درگیری نفس‌گیر و شدید میان جریان‌های فلسطینی و رژیم صهیونیستی، بالاخره از بامداد روز گذشته (جمعه) صدای شلیک موشک‌ها و راکت‌ها خاموش شد. منابع خبری قاهره اعلام کردند که آتش‌بس در غزه از ساعت ۲ بامداد دیروز (جمعه) به وقت محلی پس از ۱۱ روز درگیری در این باریکه آغاز شد. پنجشنبه شب، رژیم صهیونیستی و گروه‌های مقاومت فسلطین پس از تلاش‌های مصر در ترغیب طرفین به آرامش، توافق کردند که آتش‌بس برقرار شود.

در بیانیه مصر درباره آتش‌بس آمده که درگیری بین دو طرف به طور همزمان متوقف شد. روسیاالیوم به نقل از مقامات مصر اعلام کرده که به زودی گذرگاه کرم ابوسالم برای تسهیل ورود کامیون‌های سوخت‌رسانی و کمک‌های بشردوستانه بازگشایی خواهد شد. همچنین بعدازظهر گذشته به وقت تهران، دو هیئت امنیتی مصر وارد تل‌آویو و مناطق فلسطینی شدند تا از نزدیک پیگیر اجرای این توافق باشند. مقاومت فلسطین نیز از پایبندی به آتش‌بس اعلام شده که با تلاش‌های میانجیگرانه مصر برقرار شد، خبر داد. ابوحمزه، سخنگوی گردان‌های قدس، وابسته به جنبش جهاد اسلامی فلسطین نیز اعلام کرد مقاومت به تصمیم آتش بسِ اعلام شده، پایبند خواهد بود. از سوی دیگر، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل با استقبال از توافق آتش‌بس میان رژیم صهیونیستی و غزه، از همه طرف‌های مربوطه خواست که بدان پایبند باشند. این درحالی است که گردان‌های القسام و حماس اعلام کردند تحرکات دشمن اسرائیلی را رصد می‌کنند و دستشان همچنان روی ماشه است و اگر خطایی از سوی تل‌آویو سر بزند، بدون تردید پاسخ خواهند داد.

در این میان باید توجه داشت که ۱۱ روز جنگ خسارات شدید به زیرساخت‌های مسکونی و تجاری، موسسات دولتی، اراضی کشاورزی و دیگر تاسیسات در غزه و اراضی اشغالی وارد کرد و درنتیجة آن ۲۳۲ فلسطینی از جمله ۶۵ کودک و ۳۹ زن کشته و ۱۹۰۰ تن زخمی شدند و همین موضوع میانجیگری قاهره برای برقراری آتش‌بس را زیر تیغِ انتقاد فعالان حوزه حقوق بشر و به خصوص کنشگران فعالیت‌های مدنی قرار داده است. آنها با استناد به اینکه در این درگیری‌ها ۷۵ هزار فلسطینی از منازلشان آواره و ۱۴۴۷ منزل مسکونی در غزه تخریب شده، معتقدند که مصر کاملاً با تل‌آویو و کشورهایی مانند عربستان و امارات هماهنگ بوده و هر وقت آنها چراغ سبز نشان داده‌اند، این کشور وارد معادلات شده است.

 جو بایدن روز گذشته پس از اجرای آتش‌بس با بنیامین نتانیاهو تلفنی صحبت کرد و وعده داد که سامانه گنبد آهنین را به روزرسانی و تقویت کند و همین گفت‌وگو برای نتانیاهو هزینه‌های سیاسی زیادی خواهد داشت

مخالفان این مواضع در مقابل اعلام می‌کنند که نیروهای فلسطینی نیز در ۱۱ روز درگیری بیش از ۴۰۰۰ موشک و راکت به اراضی اشغالی شلیک کرده و بارها فرودگاه‌ها و پایگاه‌های هوایی دشمن را هدف گرفتند و میلیون‌ها نفر را به پناهگاه‌ها فرستادند و به همین دلیل، پاسخ شدید به غزه را حقِ تل‌آویو می‌دانند. به هر ترتیب گفت‌وگوی روز گذشته عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر با جو بایدن، همتای آمریکایی‌اش نشان می‌دهد که همه تحرکات تحت نظارت ایالات متحده قرار داشته و واشنگتن علیرغم نمایشی که در انتقاد از تل‌آویو کلید زده، به دنبال آن بوده تا بتواند اوضاع را صرفاً به نحوی مدیریت کند که دو طرف از کاخ‌سفید ناراحت نشوند! واشنگتن از یک طرف اعلام می‌کند که در بازسازی غزه با همکاری سازمان ملل متحد حضور فعال خواهد داشت و آنتونی بلینکن، وزیر خارجه دولت بایدن هم خواهان پایان حملات به غزه می‌شود و از سوی دیگر رئیس‌جمهوری ایالات متحده دفاع اسرائیل از خود در برابر موشک‌ها و راکت‌های حماس را مشروع و قانونی می‌داند.

بر این اساس دوگانه‌ای که در این میان شکل گرفته حالا با تایید آتش‌بس و استقبال جامعه جهانی به نوعی به حاشیه رفته است، اما در تل‌آویو اوضاع آنگونه که نتانیاهو و هم‌قطارانش در لیکود فکر می‌کردند پیش نمی‌رود.

بنیامین زیر تیغ!

طی 11 روز گذشته بارها در اخبار دیدیم که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بر ادامه جنگ تا حصول نتیجه تاکید کرد و هر وقت کسی از آتش‌بس با او سخن گفت، شوریده حال بر او تاخت و گفت که هیچ خبری از آتش‌بس نیست. نتانیاهو از واژه «تا حصول نتیجه» استفاده کرد و به نوعی خواست تا به دنیا بفهماند، اسرائیل در غزه منافعی دارد که این منافع همان ترورهای هدفمند رهبران حماس و سایر جریان‌های فلسطینی بوده است.

بدون‌شک در پشت پرده این جنگ 11 روزه، سه سرویس اطلاعاتی موساد، سی.آی.اِی (CIA) و سرویس اطلاعاتی مصر به صورت 24 ساعته با یکدیگر تبادل اطلاعات داشته‌اند و در این میان باید توجه کرد که به احتمال بسیار زیاد سرویس اطلاعاتی روسیه هم به تل‌آویو داده‌های موثری داده است. داده‌هایی که به گمان بسیاری از مفسران و تحلیلگران حوزه امنیت بین‌الملل و امنیت منطقه‌ای، این اجازه را به نتانیاهو داده بود تا میلیون‌ها دلار برای ترور یک عضو حماس از طریق پهپاد یا پرتاب موشک‌های نقطه‌زن، خرج کند.

موضوع میانجیگری قاهره برای برقراری آتش‌بس زیر تیغِ انتقاد فعالان حوزه حقوق بشر و به خصوص کنشگران فعالیت‌های مدنی قرار دارد. آنها معتقدند که مصر کاملاً با تل‌آویو و کشورهایی مانند عربستان و امارات هماهنگ بوده و هر وقت آنها چراغ سبز نشان داده‌اند، این کشور وارد معادلات شده است

بدون تردید تمام احزاب سیاسی واقع در کنست و ساختار سیاسی اسرائیل از ترور این رهبران خوشحال هستند و اگر هم مخالفتی در این امر دیده می‌شود، صرفاً یک بازی رسانه‌ای است. اما آنچه در این میان باید مورد توجه قرار گیرد، کلیات هزینه و فایده‌هایی است که تل‌آویو طی 11 روز پیش تجربه کرده است. به عنوان مثال محو کردن برج 11 طبقه رسانه‌ای در غزه این فرصت را به اسرائیل می‌دهد که هفته‌ها یا ماه‌ها از شر خبرهای منفی خلاص شود اما مساله مهم این است که حیثیت دفاعی اسرائیل بر سر سامانه گنبد آهنین در این دور از حملات که از 2014 تاکنون بی‌سابقه بوده، تا حد زیادی از بین رفت.

جو بایدن روز گذشته پس از اجرای آتش‌بس با بنیامین نتانیاهو تلفنی صحبت کرد و وعده داد که سامانه گنبد آهنین را به روزرسانی و تقویت کند. همین یک خبر برای نتانیاهو هزینه‌های زیادی داشت. در همین راستا روزنامه هاآرتص نوشت، که بنیامین نتانیاهو و اعضای کابینه از پایان عملیات نظامی در غزه در میان فضایی که بیانگر پیروزی حماس است، نگران هستند.

از سوی دیگر هم وزیران کابینه رژیم صهیونیستی سرویس اطلاعات اسرائیل  را مورد انتقاد قرار داده و آن را بی‌مصرف خواندند؛ چراکه به نظر آنها این سرویس نتوانست اهدافی را طراحی کند که واقعیت حمله رژیم صهیونیستی به نوار غزه را تغییر دهد. از همه مهمتر اینکه یائیر لاپید، رهبر حزب یش عتید (آینده‌ای وجود دارد) و مامور تشکیل دولت جدید رژیم صهیونیستی با حمله به نتانیاهو اعلام کرد که دولت این رژیم در مسئولیت‌های خود و مهمترین آن حفاظت از غیرنظامیان و مقاوم‌سازی خانه‌ها در برابر رسانه‌ها شکست سختی خورد. او معتقد است که حماس پیروز این میدان بود، نه اسرائیل. شکی وجود ندارد که با فرو نشستن غبار جنگ و موضع‌گیری‌های داخلی علیه نتانیاهو، روزهای سختی در انتظار او خواهد بود؛ چراکه از نظر مالی حدود 2.12 میلیارد دلار خسارت به تل‌آویو وارد شده است.