وزارت خارجه عربستان از عادیسازی روابط با اسرائیل در آینده نزدیک خبر داد
خادمین حرمین در کانال تل‌آویو
فرشاد گلزاری
چندی پیش روزنامه «اسرائیل هیوم» در گزارشی با موضوع توافقات اخیر رژیم صهیونیستی با برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و سودان نوشت: تل‌آویو انتظار دارد که قبل از انتخابات سوم نوامبر ۲۰۲۰ (۱۳ آبان ۹۹) با عربستان سعودی سازش کند. در مقدمه این گزارش آمده است، بعد از مصر، اردن، امارات متحده عربی، بحرین و سودان، اسرائیل هم‌اکنون انتظار بزرگترین جایزه را دارد که همان توافق با عربستان سعودی است. طبق این گزارش، تل‌آویو و واشنگتن هر دو سیگنال‌های قوی ارسال کرده‌اند که نشان می‌دهد سعودی‌ها در چند قدمی به رسمیت شناختن اسرائیل هستند که البته در این مرحله هنوز هیچ‌گونه قطعیتی وجود ندارد که ریاض همچون سودان با تل‌آویو وارد توافق سازش شود. طبق برآوردهای تل‌آویو و واشنگتن، «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی به عادیسازی روابط با اسرائیل علاقمند است اما پدرش ملک سلمان در حال حاضر وی را از انجام چنین کاری منع کرده است که البته علی‌رغم این رهنمود، تمامی نشانه‌ها حاکی از آن است که توافقات امارات و بحرین با اسرائیل با چراغ سبز ریاض انجام شده است. موضوع مهمتر این است که چند روز پیش بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل درخصوص عادیسازی روابط با سه کشور امارات، بحرین و سودان اعلام کرد که تغییری در نقشه غرب‌آسیا رخ داده است. او اظهار کرد ما در نقشه خاورمیانه (غرب‌آسیا) تغییر ایجاد کرده‌ایم؛ چراکه پرواز به سمت شرق از آسمان عربستان به امارات و به بحرین و هند، صرفه‌جویی بسیار زیادی در وقت و هزینه خواهد داشت. اگر این اظهارات نتانیاهو را در کنار گفته‌های اخیر ترامپ پس از اعلام عادیسازی روابط سودان و اسرائیل قرار دهیم می‌بینیم که در پشت‌پرده همه چیز 180 درجه با تصورات افکارعمومی، تفاوت دارد. ترامپ جمعه هفته گذشته در حین گفت‌وگو با نتانیاهو و «عبدالفتاح البرهان» رئیس شورای حاکمیتی سودان مدعی شد که «حداقل پنج کشور دیگر به توافق با اسرائیل) خواهند پیوست. او در همان اظهارنظرش به صورت تلویحی یکی از این کشورها را عربستان سعودی اعلام کرد. از سوی دیگر رئیس‌جمهوری آمریکا دو روز پیش (شامگاه سه‌شنبه) در این باره به خبرنگاران گفته است «توافق‌های بسیار بیشتری بعد از انتخابات آمریکا اعلام می‌شود و ما اکنون کارهای زیادی را باید انجام دهیم». برخی ممکن است سخنان ترامپ را یک لفاظی و مانور تبلیغاتی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا قلمداد کنند و حتی بگویند «مگر قرار است ترامپ دوباره وارد اتاق بیضیِ کاخ‌سفید شود که اینگونه سخن می‌گوید؟». اینکه آیا ترامپ مجدداً وارد کاخ‌سفید می‌شود یا خیر، موضوعی است که به نظر می‌رسد حتی خودِ ترامپ هم نتیجه‌اش را نمی‌داند اما نکته مهمتر، اظهارات چند روز پیشِ رئیس سرویس اطلاعاتی اسرائیل (موساد) است. روز یکشنبه (چهارم آبان‌ماه) کانال 12 تلویزیون اسرائیل اعلام کرد «یوسی کوهن» که در عادیسازی روابط بین امارات و بحرین با تل‌آویو نقش اصلی و پررنگی داشته است، می‌گوید که سازش بین اسرائیل و عربستان سعودی پس از انتخابات آمریکا اعلام خواهد شد. این کانال به نقل از رئیس موساد گزارش کرد که ریاض تمایل دارد سازش با اسرائیل، نوعی هدیه از جانب عربستان سعودی به رئیس‌جمهور منتخب آمریکا باشد؛ خواه دونالد ترامپ پیروز شود یا جو بایدن! این اظهارات (آن هم از سوی کوهن) نشان از آن دارد که به زودی باید شاهد عادیسازی روابط میان ریاض و تل‌آویو باشیم و اتفاقاً این مساله از سوی سعودی‌ها هم تایید شده است؛ چراکه روز گذشته (چهارشنبه) فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان در همایش مجازی مرکز سیاست خاور نزدیک واشنگتن به صورت علنی اعلام کرد که عادیسازی روابط عربستان با اسرائیل درنهایت اتفاق خواهد افتاد. او در بخشی دیگر از سخنان خود اعلام کرده که تحقق صلح و ثبات دائم تنها از طریق توافق میان فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها ممکن است. اینکه سعودی‌ها از یک سو سخن از عادیسازی با اسرائیل را پیش می‌کشند و از سمت دیگر بر راه‌حل دو کشوری تاکید می‌کنند به وضوح نشان می‌دهد که یک سیاست دوگانه در این میان طراحی شده که بخشی از آن به اعمال فشار آمریکا و اسرائیل ربط دارد و بخشی دیگر از آن به تقابل با تهران مربوط است.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان در همایش مجازی مرکز سیاست خاور نزدیک واشنگتن به صورت علنی اعلام کرد که عادیسازی روابط عربستان با اسرائیل در نهایت اتفاق خواهد افتاد، اما همزمان بر راه‌حل دو کشوری تاکید کرد
چشم اعراب به خادمین حرمین است
نکته‌ای که در این راستا باید مورد نظر قرار بگیرد این است که بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیل، اطلاعاتی مبنی بر این امر در وجود دارد که اسرائیل به ایجاد جهش در روابط با عمان با میانجی‌گری آمریکا نزدیک شده است. براساس اعلام شبکه 11 تلویزیون اسرائیل منابع اسرائیلی این اطلاعات را تایید کرده و همچنین گفته‌اند که توافق قریب‌الوقوعی میان سودان و رژیم صهیونیستی د رمورد بازگرداندن آوارگان سودانی به کشورشان مطرح است. در بخشی از گزارش این شبکه نیز آمده است که عربستان همانند عمان عجله‌ای برای علنی کردن رابطه خود با اسرائیل ندارد، هرچند که از سال‌ها قبل روابط محرمانه‌ای با تل‌آویو دارد. در جای دیگر این گزارش آمده است که ریاض در حال رصد نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است، ولی این موضوع صرفاً به این دلیل مورد نظر سعودی‌ها است که آنها بدانند مدل عادیسازی با اسرائیل را باید بر چه اساس و با اخذ چه تضمینی از رئیس‌جمهوری جدید اعلام کنند. این مولفه‌ها گویای این است که سعودی‌ها به عنوان خادمین حرمین به صورت 100 درصدی قصد دارند تا با اسرائیل صلحِ علنی کنند، اما به دنبال آن هستند تا با رئیس‌جمهوری جدید در مورد منافعشان پس از این اقدام به توافق برسند. شکی وجود ندارد که عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل، باب جدیدی را در منطقه و به‌ویژه در میان کشورهای عربی باز می‌کند؛ به گونه‌ای که آنها تماماً زیر کُدِ ریاض قرار دارند و با امر و نهی سعودی‌ها وارد روابط با اسرائیل خواهند شد. این به معنای آن است که احتمال دارد پس از عادیسازی روابط ریاض و تل‌آویو یک ائتلافِ معنادار علیه ایران شکل بگیرد و از سوی دیگر باید متوجه بود که احتمالاً قطر هم وارد این معرکه خواهد شد.
احتمال دارد پس از عادیسازی روابط ریاض و تل‌آویو یک ائتلافِ معنادار علیه ایران شکل بگیرد و احتمالاً قطر هم وارد این معرکه خواهد شد، دلیل این امر، حضور وزیر کشور دوحه در سی و هفتمین نشست وزرای کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است
دلیل اینکه در مورد قطر چنین می‌گوییم این است که وزرای کشور شورای همکاری خلیج فارس اخیراً سی و هفتمین نشست خود را از طریق ویدئوکنفرانس و با مشارکت خالد بن خلیفه بن عبدالعزیز، وزیر کشور «قطر» برگزار کردند! این بدان معناست که احتمالاً آمریکایی‌ها و اسرائیل طی ماه‌های اخیر به صورت پنهان با قطر صحبت کرده‌اند و با دادن مشوق‌های لازم درصدد آن هستند تا این کشور را با عربستان، بحرین، مصر و امارات آشتی بدهند و اختلافات در شورای همکاری خلیج‌فارس را حل‌وفصل کنند. یکی از این مشوق‌ها تایید خبر فروش جنگنده‌های اف35 آمریکا به دوحه است که اگر این کشور با اسرائیل وارد صلح شود، مجاز به خرید آن خواهد بود. بر این اساس باید گفت که سعودی‌ها کاملاً در کانال اسرائیل قرار دارند و به زودی پرده از روابط خود برمی‌دارند.
دیدگاه تان را بنویسید