فرصتی استثنایی و مذاکراتی دشوار

مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان در قطر آغاز شد. این نخستین نشست مذاکرات صلح افغانستان با حضور هیأت‌هایی از اقشار مختلف از جمله مقام‌های دولتی افغانستان و هیأت گروه طالبان است. به گزارش رویترز، شرط این دور مذاکرات که سرنوشت جنگ و صلح در افغانستان را تعیین خواهد کرد، آزادی پنج هزار زندانی طالبان از بند دولت بود که اخیراً تکمیل شد. این دور از مذاکرات سرنوشت آینده سیاسی افغانستان را رقم خواهد زد. انتظار می‌رود دو طرف روی آتش‌بس و توافقنامه سیاسی بحث کنند. مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا در آغاز این مذاکرات حضور دارد و گفته طرفین نباید یک فرصت تاریخی را برای پایان دادن به جنگ از دست بدهند. این در حالی است خشونت‌ها افزایش یافته است. گفتگوهای صلح برای ماه مارس یعنی حدود شش ماه پیش برنامه‌ریزی شده بود، اما ادامه جنگ و اختلافات بر سر آزادی زندانیان دو طرف، آغاز مذاکرات را به تأخیر انداخت. در ماه فوریه سال جاری میلادی نمایندگان طالبان توافق نامه‌ای با دولت آمریکا به منظور خارج کردن تدریجی نیروهای آمریکایی تنظیم کرده بودند. اما پیش‌درآمد این امر کاهش خشونت در افغانستان است. اتفاقی که در چند ماه اخیر عکس آن رخ داده است. با این وجود آمریکا اعلام کرده است که بخشی دیگر از نیروهای خود را از افغانستان خارج می‌کند. عبدالله، رئیس شورای عالی آشتی ملی رهبری هیات دولت افغانستان را برعهده دارد. هیات طالبان شامل ۲۱ نفر است و قرار است درباره شرایط صلح دائم، حقوق زنان و اقلیت‌ها، خلع سلاح هزاران جنگجوی طالبان و وفاداران به جنگ‌سالاران، تغییرات در قانون اساسی و تقسیم قدرت چانه‌زنی شود. نماینده‌‌شان در این نشست کوتاه و مبهم حرف زد: «نظام اسلامی می‌خواهیم».

عبدالله، رئیس هیات دولت افغانستان نخستین سخنران این نشست بود. وی در سخنان آغازین خود گفت: تاریخ کشور ما این روز مهم را به عنوان روز پایان درد و رنج مردم افغانستان به یاد خواهد داشت. از طالبان تشکر می‌کنم که به خواست ما برای گفتگوی صلح پاسخ مثبت دادند. به اراده آزاد مردم باید احترام گذاشته شود. عبدالله گفت که او برای رسیدن به توافق جامع صلح به دوحه آمده تا مردم افغانستان زیر یک سقف واحد بعد از چهار دهه جنگ جمع شوند.

او این نشست را یک فرصت استثنایی خواند. وی از همکاری کشورهای منطقه قدردانی کرد و گفت بیایید اجازه ندهیم جنگ به درازا بکشد. او تصریح کرد، صلح زمینه برگشت میلیون‌ها مهاجر افغان را به کشورشان مهیا می‌کند که یکی از چالش‌های بزرگ برای مردم افغانستان است. هیات طالبان بعد از سخنرانی عبدالله دست نزدند! پس از سخنرانی عبدالله، ملا عبدالغنی برادر به نمایندگی از طالبان سخنرانی کرد. بعد از سخنرانی کوتاه نماینده طالبان، نوبت به مایک پامپئو رسید که سخنرانی کند.

 وزیر خارجه آمریکا تصریح کرد: آمریکا خواهان یک افغانستان امن است که نمایندگی از تمام مردم کند و با همسایگانش در آرامش زندگی کند. آمریکا یازده سپتامبر را فراموش نخواهد کرد و از تعهد طالبان استقبال می‌کنیم که به گروهای همانند القاعده اجازه فعالیت در افغانستان را نمی‌دهد. او افزود که آمریکا دریافته که دموکراسی، به ویژه اصل انتقال مسالمت‌آمیز قدرت سیاسی، بهترین روش است. این مدل، صلح و سعادت بزرگی را برای ما و سایر ملت‌های دموکراتیک به بار آورده است. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل نیز این نشست را فرصتی بزرگ برای رسیدن به آرزوی مردم افغانستان به صلح دانست و گفت که خود افغانها باید فضا و روند مذکرات را تعیین کنند. عمران خان، نخست وزیر پاکستان نیز درخصوص مذاکرات بین افغانی عنوان داشته است: من از اعلام آغاز مذاکرات بین افغانی مورخ 12 سپتامبر 2020 به گرمی استقبال می‌کنم. سرانجام تلاش‌های مشترک ما روزی را که مردم افغانستان سال‌ها در آرزوی آن بودند به ارمغان آورد.