سقوط آزاد

فرشاد گلزاری

زمانی که شیوع کرونا در سطح جهان به یک مساله مهم تبدیل شد و به نوعی کار از کار گذشت؛ بسیاری از تحلیلگران و حتی پزشکان بر این عقیده بودند که به دلیل ساختار ویروس کرونا و شباهت آن با آنفلوآنزا و برخی دیگر از ویروس‌ها، این اپیدمی به زودی خاتمه می‌یابد و همه چیز به حالت اول برمی‌گردد. کمی بعد نظر این طیف تغییر پیدا کرد. آنها یافته‌های جدیدی را به دست آوردند که نشان می‌داد بشریت باید تا چندین ماه با این ویروس دست و پنجه نرم کند. ارائه و انتشار این داده‌ها به سرعت باعث شد تا مردم در تمامی کشورها بیش از پیش نگران شوند و سردرگم باشند که باید چه بکنند. استرس، نگرانی و اضطراب از مولفه‌هایی بود که مردم در سراسر دنیا با آن روبرو شدند و همین روند هم اکنون هم وجود دارد. به موازات این وضعیت آنچه نگرانی مذکور را افزایش داد، تحلیل‌ها و اخبار اقتصادی بود که باعث تزریق استرس و ترس در میان افکار عمومی دنیا شد. واقعیت این است که یکی از دلایلی که شدت عصبانیت مردم بالا رفت و آستانه صبر همه لبریز شد، مسائل و تبعات اقتصادی بود. درست است که اخبار مرگ و میر در دنیا و همچنین پاشیدن خاکِ مُرده بر شهرهای بزرگ و توریستی دنیا افسردگی و یک ترس القایی را به مردم تحمیل کرد، اما آنچه بیش از حد باعث شد تا افکار عمومی از این وضعیت خسته شوند و دست به اعتراض‌های خیابانی بزنند، مشکلات و تبعات اقتصادی شیوع کرونا است.

 در پی شیوع ویروس کرونا، بریتیش ایرویز 12 هزار کارمند خود را اخراج  و فلای‌بی انگلیس اعلام ورشکستگی کرد. 90 درصد پروازهای ایر‌فرانس کاهش یافت. قطر ایرویز از اخراج ۹ هزار کارمند خود خبر داد. خطوط هوایی کره جنوبی وضعیت بدی دارد و ...

امروزه در تمام دنیا یک جوِ ضد چینی به راه افتاده و همه از پکن ناراحت و ناراضی هستند. این تضاد تا جایی پیش رفته که شهروندان چینی در بسیاری از کشورهای دنیا به خصوص ایالات متحده، گاه و بیگاه مورد تعرض و حتی ضرب و شتم قرار می‌گیرند که به خوبی نشان می‌دهد تبلیغات آمریکا و متحدان آن علیه پکن به بار نشسته است. مردم جهان نگران قوت غالب خود هستند و از سوی دیگر شیوع کرونا، هزینه‌های متفاوتی را بر آنها تحمیل کرده است. هزینه‌هایی مانند خرید ماسک، موادضدعفونی کننده، مایحتاجِ روزانه به قیمت بالاتر از اوضاع و احوال قبل از شیوع کرونا و غیره که همه آنها نیازمند پول است. بیکاری و فقر در اروپا از بحران 2008 میلادی تاکنون ادامه داشته و دارد؛ اما مساله اینجاست که کرونا همانند یک گردباد همه چیز را در هم شکست که دیگر کسی جرأت نمی‌کند به پیمانکار خود حرف بزند یا اینکه چند یورو بیش از گذشته ولخرجی کند. این ویروس نه تنها ساختار اقتصادی دنیا را به هم ریخت، بلکه میلیون‌ها نفر را از کار بیکار کرد که دلیلش ورشکستگی شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ و سرنگون شدن اقتصادهای خُرد است. به همین دلیل است که می‌بینیم در آمریکا پس از شیوع کرونا، شمار بیکاران به حدود 36 میلیون نفر رسیده و در کشورهای جهان سوم و کمتر توسعه‌یافته، وضعیت اقتصادی به حدی خطرناک و وخیم شده است که بسیاری از مردم دست به دزدی و خفت‌گیری زده‌اند.

فرود اضطراری ایرلاین‌ها

یکی از کسب و کارهای بزرگی که در این ایام موجی از ضررها و ناامیدی‌ها را تجربه می‌کند، خطوط هوایی یا همان ایرلاین‌ها هستند. با آمدن کرونا، هواپیماهای بسیاری از خطوط هوایی دنیا که دهه‌ها در حال جابجایی مسافران از این سو به آن سوی گیتی بودند، عملاً زمین‌گیر شدند. امروز دیگر هواپیما ابزار آسایش به حساب نمی‌آید بلکه تمامی طیاره‌های دنیا را به عنوان ناقل کرونا می‌شناسند و همین امر موجب شده تا گمانه‌زنی‌ها در مورد بازگشت ترافیک هوایی جهان به روال سابق، با شکست و ناامیدی روبرو شود. به عنوان مثال دیو کالهون، مدیر ارشد شرکت هواپیماسازی بوئینگ به تازگی درباره وضعیت ترافیک هوایی و ایرلاین‌های فعال در سراسر جهان اعلام کرده که انتظار نمی‌رود ترافیک هوایی و پروازهای مسافری تا سپتامبر سال جاری میلادی حتی به یک چهارم یا ۲۵ درصد از ظرفیت قبلی خود برسد. او در ادامه مصاحبه خود با سی.ان.ان اعلام کرده که در بهترین حالت تا پایان سال جاری میلادی ترافیک هوایی جهان به ۵۰ درصد از ظرفیت قبلی خود خواهد رسید.

علاوه بر ایرلاین‌ها، کارخانه‌های هواپیماسازی هم دست به تعدیل گسترده نیرو خواهند زد؛ چراکه هواپیما دیگر وسیله امنی برای مسافرت به حساب نمی‌آید و ادامه پاندمی کرونا، هیمنه‌اش را فروریخته است!

این آمار به خوبی نشان می‌دهد که دو سوم هواپیماهای جهان روی زمین هستند و قرار نیست به  این زودی، آنها را در آسمان مشاهده کنیم. همین موضوع، ابتدا و شروع بحران فزاینده و جدی برای ایرلاین‌های  دنیا است؛ چراکه این خطوط هوایی به دلیل اینکه تمام پروازهای دنیا از بین رفته، دیگر قادر به تامین هزینه‌های خود نیستند و به همین دلیل، بسیاری از کارمندان خود را تعدیل کرده‌اند. به عنوان نمونه شرکت هواپیمایی بریتیش ایرویز اعلام کرد که بنا به وضعیت پیش آمده در پی شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضا برای مسافرت‌های هوایی، اتحادیه‌های تجاری را در جریان اخراج 12 هزار تن از کارکنان خود قرار داده است. این در حالیست که شرکت هواپیمایی فلای بی انگلیس که به دلیل ابهامات اقتصادی ناشی از خروج این کشور از اتحادیه اروپا (برگزیت) و مشکلات مالی، سال گذشته در مرز ورشکستگی قرار گرفته بود، 15 اسفند سال گذشته و به دنبال کاهش تقاضای مسافران بر اثر شیوع ویروس کرونا اعلام ورشکستگی کرد و قرار است حدود 3هزار نفر از کارکنان خود را اخراج کند.

شرکت هواپیمایی ایر فرانس هم در آخرین گزارش خود از کاهش 90درصدی پروازها و فعالیت‌های خود در پی پاندمی کرونا خبر داد و اعلام کرد که نزدیک به چهار هزار پرواز این شرکت از ماه مارس به این سو لغو شده‌اند. این مساله فقط به اروپا مربوط نیست، بلکه آمریکا هم از این طاعونِ اقتصادی در امان نیست. در این میان یو‌اس‌ای تودی گزارش داده که انجمن خطوط هوایی منطقه‌ای آمریکا اعلام کرد که شیوع کرونا ضربه‌ای وحشتناک به خطوط هوایی خرده‌پا در این کشور است؛ به گونه‌ای که شرکت هواپیمایی «ترنس استیت ایرلاین» فعالیت‌های خود را در ماه آوریل متوقف کرد. در خاورمیانه، آسیا و حتی آمریکای لاتین هم بحران، خطوط هوایی را تهدید می‌کند. چهار روز پیش اکبر الباکر، رئیس اجرایی شرکت هواپیمایی قطر، قطر ایرویز به صورت رسمی اعلام کرد که این شرکت حدود ۹ هزار نفر (معادل ۲۰ درصد) از کارمندانش را پس از کاهش درخواست‌های سفر ناشی از شیوع کرونا اخراج خواهد کرد. خطوط هوایی کره جنوبی هم وضعیت بدی دارد. شرکت هوایی کره ایر که حامل پرچم کره جنوبی است به تازگی در گزارش خود آورده است که میزان درآمد آن در نخستین فصل از سال ۲۰۲۰ میلادی، ۲.۳۵ تریلیون وون کره جنوبی معادل ۱.۹ میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۸۹ میلیارد وون یعنی ۵۵۹ میلیون دلار کمتر شده است! روز گذشته (یکشنبه) هم بزرگترین و قدیمی‌ترین ایرلاین فعال در آمریکای لاتین (لاتام ایرلاینز) اعلام کرد که تحت تأثیر شیوع گسترده و بحران پاندمی کرونا بالغ بر ۱۴۰۰ نفر از کارکنان و پرسنل خود را تعدیل خواهد کرد. آمار و ارقام به خوبی نشان می‌دهد که صنعت هوایی نه تنها در وضعیت کنونی با  بحران روبرو است بلکه بر اساس مستندات، معلوم نیست که این وضعیت تا چه زمانی ادامه دارد؛ چراکه اغلب کشورها (ازجمله آلمان) اعلام کرده‌اند که این ویروس تا دو سال دیگر با بشر خواهد بود. به همین دلیل علاوه بر ایرلاین‌ها، کارخانه‌های هواپیماسازی هم دست به تعدیل گسترده خواهند زد؛ چراکه هواپیما دیگر وسیله امنی برای مسافرت به حساب نمی‌آید و هیمنه‌اش فروریخته است!