ادامه تحبیب شاهزاده سعودی!

سیدمحمد میرزامحمدزاده

رأی کمیته روابط خارجه مجلس سنای آمریکا نشان داد که همچنان حمایت قوی فراحزبی آمریکا برای پاسخگو ساختن عربستان سعودی به اقدامات فاجعه‌بارش در یمن و همچنین در مورد قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی وجود دارد. با رأی اکثریت 13 موافق نسبت به 9 مخالف، این کمیته لایحه ارائه شده از سوی سناتور رابرت منندز، دموکرات مجلس سنا و تاد سی یانگ، جمهوری‌خواه این مجلس را به تصویب رساند که بر اساس آن دولت موظف است بیشتر قراردادهای فروش تسلیحات به سلطنت سعودی را به دلیل برداشت آمریکا از قتل خاشقجی، (روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست که اکتبر گذشته (مهر 97) تیم ترور اعزامی از ریاض، او را در کنسول‌گری عربستان در ترکیه پس از کشتن مثله کردند)، به تعلیق در بیاورد و تحریم‌هایی نیز اعمال کند.

روزنامه واشنگتن‌پست در سرمقاله خود نوشت که این لایحه با وجود مخالفت‌ها از سوی سناتور جیمز ریچ، رئیس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجه به تصویب رسید. ریچ البته لایحه جایگزینی را پیشنهاد می‌داد که از دید وی می‌توانست حمایت دونالد ترامپ را به دنبال داشته باشد؛ لایحه او که اصلاً اشاره‌ای به فروش سلاح یا حتی پرونده خاشقجی نداشت، از دید هم حزبی‌هایش، شامل لینزی گراهام و رند پائول، ضعیف ارزیابی شد و هر دو نفر از لایحه منندز-یانگ حمایت کردند.

این رأی پیام محکمی داشت، مبنی بر اینکه قتل خاشقجی و جنایت‌های جنگی عربستان در یمن، به پیچیده‌تر کردن روابط عربستان سعودی و آمریکا دامن می‌زند و دلیل اصلی آن امتناع ترامپ از بازخواست آن رژیم و به ویژه محمد بن‌سلمان، شاهزاده سعودی است.

متأسفانه ترامپ این پیام را نمی‌گیرد؛ روز چهارشنبه (سوم مرداد ماه) او تمامی سه راهکار مجلس برای جلوگیری از فروش تسلیحات به عربستان سعودی را وتو کرد. در نشست اخیر سران گروه بیست در اوساکای ژاپن، او با محمد بن‌سلمان یک صبحانه کاری داشت و صریحا گفت که شاهزاده فوق‌العاده عمل‌ می‌کند؛ در واقع او با این اظهارات در مقابل یافته‌های سازمان اطلاعات آمریکا، سیا، و بازرسان سازمان ملل‌متحد مبنی بر اینکه بن‌سلمان تقریباً با قطعیت مسئول قتل خاشقجی است، ایستاد.

خبرگزاری ان‌پی‌آر گزارش کرد که ترامپ گفته است این قوانین رقابت‌پذیری جهانی آمریکا را تضعیف می‌کند و به روابط مهمی که با متحدان و شرکایمان به اشتراک گذاشته‌ایم، آسیب می‌زند.

وتوی ترامپ همچنین شامل لایحه محدودیت فروش تسلیحات به امارات متحده عربی که در ائتلافی مهم با عربستان سعودی در کارزار نظامی علیه یمن به‌سر می‌برند نیز می‌شد.

لایحه زمانی ارائه شد که نمایندگان کنگره از تصمیم ترامپ برای عرضه چند میلیارد دلاری تسلیحات و تجهیزات به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس در ماه می بدون تأیید کنگره خشمگین شدند. مایک پمپئو تهدید‌هایی از سوی ایران را بهانه قرارداد بدون تأیید کنگره خواند و گفت که ایران و عربستان سعودی رقبای منطقه‌ای دیرینه هستند.

رأی سنا علیه فروش سلاح پیام محکمی داشت، مبنی بر اینکه قتل خاشقجی و جنایت‌های جنگی عربستان در یمن، به پیچیده‌تر کردن روابط عربستان و آمریکا دامن می‌زند و دلیل اصلی آن امتناع ترامپ از بازخواست آن رژیم و به ویژه بن‌سلمان، شاهزاده سعودی است

باب منندز، سناتور دموکرات با ارائه لایحه اخیر، که بنا بر اعلام دفترش، به‌منظور جلوگیری از تلاش بی‌سابقه دولت ترامپ در فروش هشت میلیارد دلار تسلیحات به عربستان سعودی و امارات‌متحده عربی بر اساس اعلام شرایط اضطراری دروغین، بدون تأیید کنگره، صورت گرفته بود، از اقدام ترامپ در وتوی دوباره لایحه ابراز نگرانی کرد.

منندز به خبرگزاری ان‌پی‌آر گفت: وتوی ترامپ به‌منظور پوشش تجاوزات عربستان سعودی در قتل خاشقجی صورت می‌گیرد و اقدامی غیرقابل اجتناب و مورد انتظار به‌نظر می‌آید. ظاهراً برای این دولت هیچ حد و مرزی در عمل به سلیقه رهبری خصمانه سعودی‌ها وجود ندارد.

او از نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه کنگره خواست که حقیقت را عنوان و برای احقاق حق خود به‌منظور رأی علیه وتوی ترامپ ایستادگی کنند.

گروه‌های حقوق بشری بارها عربستان سعودی و شرکای ائتلافی‌اش را به دلیل تلفات بالای شهروندان از زمان شروع تجاوزات علیه نیروهای شیعه حوثی در یمن، مورد انتقاد قرار داده‌اند. ارتش ایالات متحده به ائتلاف به رهبری سعودی‌ها در سوخت‌رسانی به جنگنده‌ها و آموزش‌های هدف‌گیری نیروی هوایی کمک می‌کند.

حملات هوایی ائتلاف بارها تعداد زیادی از شهروندان و مراسم‌ عروسی و اماکن عمومی همچون بازارها را هدف قرار داده است. نوامبر سال گذشته، سازمان ملل متحد اعلام کرد که از سال 2015 شش هزار و 872 شهروند از زمان شروع کارزار سعودی‌ها کشته و 10 هزار و 768 نفر نیز مصدوم شدند که بیشترشان ناشی از حملات هوایی ائتلاف به رهبری سعودی بوده‌اند. 

ترامپ در پیام وتوی خود گفت: ایالات‌متحده به شدت نگران میزان تلفات این جنگ در مورد شهروندان بی‌گناه و در تلاش برای پایان دادن به جنگ در یمن است. اما نمی‌توانیم با راهکارهای ناقص و نادرست و زمان‌‌بر که دلایل وقوع جنگ را نادیده می‌گیرند، به آن پایان دهیم.

سناتور منندز: وتوی ترامپ به‌منظور پوشش تجاوزات عربستان سعودی در قتل خاشقجی صورت می‌گیرد و اقدامی غیرقابل اجتناب و مورد انتظار به‌نظر می‌آید. ظاهراً برای این دولت هیچ حد و مرزی در عمل به سلیقه رهبری خصمانه سعودی‌ها وجود ندارد

او گفت که محدودیت فروش سلاح احتمالا جنگ را در یمن طولانی‌تر می‌کند. آمریکا پیش‌تر گفته بود که در تلاش برای مجاب کردن عربستان‌سعودی به کاهش تلفات شهروندان است.

واشنگتن‌پست در ادامه نوشت: قانون جدید اگر پس از وتوی ترامپ در سنا به رأی گذاشته شود، احتمالاً با قطعیت تصویب شود؛ به همین دلیل است که میت مک‌کانل، سناتور رهبر اکثریت سنا، قصد دارد از رأی‌گیری برای آن جلوگیری کند. متحدان ترامپ نیز به دنبال جلوگیری از اصلاحات اخیری هستند که از سوی مجلس نمایندگان برای بودجه دفاعی آمریکا لحاظ شده است، اصلاحاتی که فروش تسلیحات به عربستان سعودی را محدود می‌کند و خواستار اعمال تحریم علیه افرادی می‌شود که در کشتن خاشقجی دخیل بوده‌اند.

نتیجه نهایی احتمالاً فرار محمد بن‌سلمان حداقل در دوران کنونی از تمامی‌ تحریم‌های ایالات‌متحده به دلیل رفتارهای وحشیانه و گستاخانه‌اش خواهد بود؛ رفتارهایی که شامل زندانی کردن و شکنجه زنانی که به دنبال حقوق بیشتر بودند و همچنین بمباران مدارس و بیمارستان‌های یمن و نیز قتل جمال خاشقجی، می‌شود. او حتی ممکن است آنقدر جسارت از خود نشان دهد تا با ماجراجویی‌های بیشتر منافع آمریکا را به خطر اندازد و دست به بازداشت یا کشتن دیگر شهروندان سعودی همچون خاشقجی بزند که مدافع اصلاحات آزادی‌خواهانه بیشتر هستند. اگر این‌چنین شود، ترامپ و رهبران جمهوری‌خواه کنگره، که جلو اقدام حمایت‌ شده اکثریت فراحزبی را گرفتند، باید پذیرای مسئولیت‌های آن باشند.