تقابل غافلگیرانه جنگنده‌های چهار کشور بر سر دو جزیره؛
تنش بر فراز آسیا
سیدمحمد میرزامحمدزاده
جنگنده‌های چهار کشور روز سه‌شنبه (اول مرداد ماه)، در یک تقابل غیرمنتظره و هرج و مرج‌گونه بر فراز یکی از جزایر مورد مناقشه در سواحل کره‌جنوبی و ژاپن رو در روی یکدیگر قرار گرفتند.
خبرگزاری سی‌ان‌ان در گزارشی در تشریح این تقابل نوشت: رئیس ستاد مشترک کره جنوبی در بیانیه‌ای مدعی شد که آنها اوایل روز سه‌شنبه بیش از 300 شلیک هشدارآمیز به سمت یک هواپیمای نظامی A-50 از نوع فرماندهی و کنترل ترتیب داده‌اند، چراکه این هواپیما دوبار با تجاوز به حریم هوایی این کشور، قوانین را زیر پا گذاشته بود؛ بر اساس گزارش‌ها این اتفاق اولین تقابل بین دو کشور در طول تاریخ بود.
مسکو خصمانه ادعای سئول را در مورد این درگیری رد کرد و مدعی شد که جنگنده‌های کره‌جنوبی به شیوه‌ای خطرناک، مسیر پروازی برنامه‌ریزی شده دو بمب‌افکن روس را بر فراز آب‌های بی‌طرف مختل کرده بودند.
اما ژاپن، بعد از ظهر همان روز، در بیانیه‌ای از سوی وزارت دفاع، از ادعای کره جنوبی دفاع کرد و گفت که هواپیمای A-50 بر فراز این جزیره‌ها پرواز کرد و توکیو به منظور جلوگیری از فعالیت این هواپیما اقدام به درگیر کردن جنگنده‌هایش کرد.
افزون بر این موضوعی که اوضاع را پیچیده‌تر کرد، ادعای طرفین کره‌جنوبی و ژاپن در مورد دو بمب‌افکن H-6 چین بود؛ آنها به‌طور مشترک مدعی شدند که این بمب‌افکن‌ها به هواپیمای نظامی روسی در گشت و گذار در منطقه ملحق شدند.
دو جزیره کوچک مورد مناقشه از سوی کره‌ای‌ها با نام دوکدو و از سوی ژاپنی‌ها تاکیشیما شناخته می‌شوند و هر دو مدعی مالکیت آنها هستند.
آنچه که منجر به این تقابل شد و یا چرا هواپیما‌ها در منطقه حاضر شدند، هنوز مشخص نیست، اما تحلیل‌گران بر این باورند که این مأموریت از سوی روسیه طراحی شده بود تا بتوانند هواپیماهای کره‌جنوبی و ژاپنی را به منظور اهداف جمع‌آوری اطلاعات، از آشیانه بیرون بکشند.
پیتر لیتون، یک خلبان نیروی هوایی سلطنتی استرالیا و تحلیل‌گر در موسسه گریفیت آسیا در این‌باره گفت: این مأموریت نقشه‌ای جامع از سیستم دفاع هوایی ملی کره جنوبی ایجاد کرده است.
هرج و مرج در آسمان
این حادثه در دل ماجرایی رخ داد که مقامات کره جنوبی مدعی هستند یک مانور نظامی مشترک روسیه و چین به‌شمار می‌رود.
براساس ادعای کره جنوبی‌ها، دو بمب‌افکن H-6 چینی از ساعت 6:44 صبح به وقت محلی، وارد حریم شناسایی دفاع هوایی سئول (KADIZ)، شدند و دو بمب‌افکن استراتژیک Tu-95 روسیه نیز به آنها ملحق شدند.
چهار هواپیما سپس در ساعت 8:40 صبح دوباره وارد KADIZ شدند و 24 دقیقه در این محدوده به گشت‌زنی پرداختند.
حریم هوایی در فاصله 12 مایل دریایی مرزهای هر کشور تعریف شده است و کاملا در کنترل آن کشور است. منطقه ADIZ حریمی است که کشور اختیار دار مرز در آن خواستار شناسایی، موقعیت و مسیر هواپیمای ورودی می‌شود، اما بر اساس قوانین بین‌الملل، حق درگیری در این ناحیه وجود ندارد.
حریم KADIZ کره جنوبی اولین بار در سال 1950 تعریف شد و آخرین بار از سوی سئول در سال 2013، تبیین شد.
پس از پرواز هواپیمای روسی A-50 بر حریم KADIZ این هواپیما در اولین اقدام در ساعت 9:09 صبح به وقت محلی بر فراز جزایر مورد مناقشه پرواز کرد و سپس در ساعت 9:33 صبح دوباره اقدامش را تکرار کرد و هر بار این پروازها چند دقیقه‌ای طول کشید.
بر اساس بیانه منتشر شده، در واکنش به این اقدام کره‌جنوبی جنگنده‌های F-15F و KF-16 را به پرواز در آورد و 360 شلیک هشدار جلوتر از هواپیمای روسی انجام شد، 80 شلیک در جریان تجاوز اول و 280 شلیک در تجاوز دوم؛ بر اساس اعلام وزارت دفاع این کشور در این شلیک‌ها از تسلیحات 20 میلیمتری استفاده شد.
ارتش کره‌جنوبی همچنین گفت که آنها 30 هشدار به هواپیمای روسیه ارسال کردند که هیچ واکنشی در این‌باره دریافت نکردند. هواپیما A-50 یک هواپیمای آواکس غیر مسلح است که برای سیستم‌های اخطار هوابرد و کنترل به‌منظور رهگیری و نظارت به‌کار برده می‌شوند.
وزارت دفاع روسیه در بیانه‌ای که عصر روز سه‌شنبه منتشر کرد، اینکه هواپیمایش در گشت‌زنی مشترک با هواپیمای دوربرد چینی حضور داشته است را تأیید کرد و گفت که آنها اولین گشت‌زنی هوایی مشترک خود را با استفاده از هواپیمای دور برد در منطقه آسیا – اقیانوسیه انجام می‌دادند.
در این بیانیه آمده بود که دو بمب‌افکن Tu – 95 روسیه و دو بمب‌افکن H-6 چینی عملیات گشت‌زنی را بر فراز آب‌های ژاپن و دریای شرق چین اجرایی کردند.
بیـــــانیــه همچنین تأکید داشت که گشت‌زنی به‌منظور تعمیق و توسعه روابط روسیه و چین انجام شد و هدف آن تقابل با کشور ثالث نبود.
اوایل همان روز وزارت دفاع روسیه، با لحنی خصمانه گزارش‌های کره‌جنوبی را رد کرد و خلبانان جنگنده کره جنوبی را متهم به رفتار نامناسب کرد.
این وزارت خانه در بیانیه‌ای گفت: آنها با عبور از مسیر هواپیماهای حامل موشکی استراتژیک روسیه دست به اقدام غیرحرفه‌ای زدند و امنیت خود را به خطر انداختند.
در ادامه بیانیه با اذعان به اینکه حریم KADIZ کره جنوبی را به رسمیت نمی‌شناسد، آمده بود: این اولین باری نیست که خلبانان کره جنوبی به صورت ناموفق تلاش کردند که جلوی پرواز هواپیمای روس بر فراز آب‌های بی‌طرف را بگیرند.
اگرچه هیچ کدام از این بیانیه‌ها به پرواز A-50 روس اشاره‌ای نداشت و بعد از آن در بیانیه‌ای ویدئویی ژنرال سرگی کوبیالش، فرمانده نیروی هوایی دوربرد روسیه گفت که این عملیات از سوی هواپیمای A-50 و KJ-2000 پشتیبانی می‌شده است.
او همچنین ادعای شلیک هشدار از سوی جنگنده‌های کره جنوبی را رد کرد و گفت که اگر خلبانان روس متوجه چنین تهدیدی می‌شدند، مطمئنا پاسخ درخوری ارائه می‌کردند.
پس از آنکه مسکو بیانیه اولیه خود را منتشر کرد، ژاپن نیز تأیید کرد که جنگنده‌های خود را در واکنش به تجاوز روز سه‌شنبه روسیه به پرواز درآورده است.
سخنگوی وزارت دفاع ژاپن گفت: ما تأیید می‌کنیم که هواپیمای A-50 روسیه به حریم هوایی ژاپن تجاوز کرد و در همین حال دو بمب‌افکن
TU-95روس و دو بمب‌افکن H-6 چینی بر فراز ژاپن پرواز کردند.
وقتی از وزیر امور خارجه چین در این‌باره سوال شد او از جزئیات ماجرا اظهار بی‌اطلاعی کرد و سوال را به وزیر دفاع کشور ارجاع داد.
هوا چونینگ سخنگوی وزارت دفاع چین در واکنش به ماجرا گفت: شما از واژه نفوذ در رابطه با ماجرا صحبت می‌کنید و من نسبت به استفاده از این اصطلاح هشدار می‌دهم، ضمن اینکه چین و کره‌جنوبی همسایه‌های دوست هستند و شرایط ماجرا هنوز مشخص نشده است.
هوا چونینگ سخنگوی وزارت دفاع چین در واکنش به ماجرا گفت: شما از واژه نفوذ در رابطه با ماجرا صحبت می‌کنید و من نسبت به استفاده از این اصطلاح هشدار می‌دهم، ضمن اینکه چین و کره‌جنوبی همسایه‌های دوست هستند
جنگ کلمات
چونگ ایو-یونگ، مدیر دفتر امنیت ملی کره جنوبی گفت که پیام محکم نارضایتی خود را به مقامات روسیه در مورد ماجرا ارسال کرده است.
چونگ گفت: ما این وضعیت را بسیار جدی بر می‌شماریم و اگر چنین اقداماتی تکرار شود، واکنش ما قوی‌تر خواهد بود.
دولت ژاپن گفت که شکایت محکمی را علیه دولت‌های روسیه و کره جنوبی به دلیل آنچه خود نقض حریم هواییشان تصور کردند، ارائه کرده است.
کره‌جنوبی‌ها گفتند که آنها اعتراض ژاپنی‌ها را رد می‌کنند. مسکو واکنشی به نگرانی‌های هیچ کدام نشان نداد.
کارل شاستر، یکی از مدیران عملیات در مرکز اطلاعات مشترک فرماندی اقیانوسیه ایالات‌متحده گفت که شلیک هشدار در هوا اقدامی بسیار بسیار جدی و بسیار بسیار نادر است.
شاستر گفت این حقیقت که شلیک هشدار صورت گرفته، به معنای آن است که سئول تجاوز هواپیما‌ها را بسیار جدی و عمدی تلقی کرده است؛ شاستر اما نمی‌تواند توضیح دهد که چرا روس‌ها بعد از اولین هشدار دوباره به حریم هوایی آنها وارد شده‌اند.
وی گفت: نفوذ به نقطه‌ای که شلیک هشدار را برای دور کردن نفوذگران در پی داشته باشد، قطعا به دنبال تصمیم عمدی برای نفوذ به حریم هوایی صورت گرفته است. روز سه‌شنبه دیو ایست‌بورن، سخنگوی پنتاگون به سی‌ان‌ان گفت که ایالات‌متحده با کره جنوبی و متحدان ژاپنی همکاری نزدیکی دارد و آمریکا به رصد فعالیت‌ها می‌پردازد و همچنان پیگیر همتایان روس و چینی خود از کانال دیپلماتیک است. او افزود: تعهد ایالات‌متحده به دفاع از متحدانش سخت و محکم است.
اگرچه شرق آسیا مملو از منازعات منطقه‌ای متعدد است، روسیه و کره‌جنوبی به ندرت دچار چنین منازعاتی می‌شدند.
شاستر گفت این حقیقت که شلیک هشدار صورت گرفته، به معنای آن است که سئول تجاوز هواپیما‌ها را بسیار جدی و عمدی تلقی کرده است؛ شاستر اما نمی‌تواند توضیح دهد که چرا روس‌ها بعد از اولین هشدار دوباره به حریم هوایی آنها وارد شده‌اند
رهبران ارشد روسیه و کره جنوبی در جریان نشست گروه بیست در اوساکای ژاپن، روابط دوجانبه گرم خود را تمجید کردند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در جریان این اجلاس گفت که کره‌جنوبی یکی از شرکای کلیدی ما در آسیا است.
این دومین حادثه تنش‌ساز در شرق آسیا در طول کمتر از دو ماه گذشته است که مداخله نظامی روسیه را در پی داشت. در تاریخ هشتم ماه ژوئن (هجدهم خرداد ماه) دو کشتی آمریکایی و روسی در اقیانوس آرام آنقدر به هم نزدیک شدند که کمتر از 15 متر با یکدیگر فاصله داشتند. موقعیت دقیق این حادثه بر کسی مشخص نشد، اما این باور وجود دارد که حادثه در آب‌های ساحل چین رخ داده است.
روابط بین پکن و مسکو در سال گذشته به‌طرز غیر منتظره‌ای به اوج خود رسیده است و بر اساس گفته‌های پوتین این روابط شامل همکاری‌های نظامی بین دو کشور نیز می‌شود.
با افزایش تنش‌های بین آمریکا و سایر متحدانش در آسیا، تمایل کشورها به سمت جایگزینی قدرت‌های قابل اتکا از جمله چین و روسیه بیشتر شده است. این موضوع نگرانی سیاست‌گذاران آمریکایی و حتی ائتلاف ناتو را به همراه داشته است. قدرت گرفتن ائتلاف‌هایی بدون حضور آمریکا توازن قدرت در جهان را در پی دارد که می‌تواند آسیبی جدی برای هژمونی آمریکا در جهان باشد.
دیدگاه تان را بنویسید